Đây là quan điểm chung của các diễn giả từ các quốc gia ASEAN trong phiên thảo luận học thuật thứ hai của cuộc Đối Thoại ở Delhi vào ngày thứ Tư (5/7/2017).

Cuộc đối thoại do Bộ Ngoại giao Ấn Độ phối hợp với Tổ chức Nghiên cứu quan sát (ORF) và Liên đoàn Phòng Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ (FICCI) đồng tổ chức. Trong khi ORF tổ chức các buổi thảo luận học thuật thì FICCI tổ chức các phiên thảo luận về kinh tế.

Năm nay (2017), cuộc Đối thoại có chủ đề "Quan hệ ASEAN - Ấn Độ: Định hình cho 25 năm tiếp theo". Cuộc Đối thoại được tổ chức bắt đầu từ năm 2009, và là một sự kiện thường niên thảo luận về các cam kết chính trị, an ninh, kinh tế và văn hoá  - xã hội giữa ASEAN và Ấn Độ.

Phát biểu trong phiên thảo luận "Địa chính trị: Chính trị các nước lớn ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương", GS, TS Anak Agung Banyu Perwita, Viện Quan hệ quốc tế, Đại học Tổng thống, Indonesia, cho biết, sau những động thái không xác định của Trung Quốc, Ấn Độ Dương đã trở nên không thể đoán trước, và có thể trở thành chiến trường tiếp theo.

Ông nói rằng, các nhà lãnh đạo chính trị mới ở cả Ấn Độ và Indonesia khá mạnh mẽ trong việc đưa ra những quyết định chắc chắn, và họ có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát hành vi của Trung Quốc.

Giáo sư Perwita thậm chí còn gợi ý rằng, Indonesia có thể đóng vai trò là “nhà môi giới quyền lực” giữa Ấn Độ và Trung Quốc nếu cần.

GS Nguyễn Thái Yên Hương, Phó Viện trưởng Học viện Ngoại giao Việt Nam, cho biết, hầu hết các nước ASEAN đều mong muốn Hoa Kỳ đóng vai trò chính như trong Thế chiến II. Bà nói rằng, châu Á - Thái Bình Dương đã “ở bên kia của sự bình yên”. GS Hương cho rằng, thách thức hiện nay là duy trì hiện trạng ở Biển Đông và Biển Hoa Đông. Bà cho biết, Ấn Độ nên hỗ trợ các cơ chế của ASEAN để giúp duy trì hiện trạng và ổn định trong khu vực.

Ông Bunn Nagara, Chuyên viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu chiến lược và nghiên cứu quốc tế, Malaysia, nói rằng, đó là “một sai lầm lịch sử của Trung Quốc” khi khuấy động Biển Đông trong giai đoạn ASEAN có quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc. Ông nói rằng, Trung Quốc không nên làm điều đó.

Ông cũng cho biết, các quốc gia ASEAN đang hướng tới Ấn Độ để có được những sáng kiến và những ý tưởng mới nhằm cải thiện các mối quan hệ, và tự hỏi “tại sao các mối quan hệ không thể tốt đẹp hơn?”.

Ông Rajiv Bhatia, Cựu đại sứ, hiện là Học giả ưu tú của Gateway House, cho biết, các nước ASEAN cần phải đoàn kết, và biến tổ chức này trở thành trung tâm địa chính trị chiến lược của khu vực.

Ông Bhatia nói rằng, Ấn Độ và ASEAN cần có kế hoạch ngắn hạn cho 5 năm tới, sau đó là trung hạn và dài hạn thay vì cố gắng tạo ra một tầm nhìn 25 năm.

Các nhà lãnh đạo nhất trí đồng ý rằng, chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa cực đoan tôn giáo và ISIS là mối nguy hiểm cho khu vực và cả Ấn Độ, và ASEAN nên quan tâm mật thiết hơn những mối nguy hiểm này.

Phát biểu tại phiên thảo luận về “Mô hình kết nối mới ở châu Á - Thái Bình Dương”, TS Deth Sok Udom, Hiệu trưởng Đại học Zaman University, Campuchia, hy vọng 25 năm tới sẽ đạt được kết nối vật lý và kỹ thuật số tốt hơn giữa Ấn Độ và các quốc gia ASEAN. Ông đề xuất hợp tác trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân và hợp tác trong an ninh không gian mạng đã trở nên quan trọng hơn vì sự số hoá các nền kinh tế.

Bà Anita Prakash, Vụ trưởng Vụ Chính sách, ERIA, Indonesia, cho biết, các ranh giới và lợi ích quốc gia nên được giải quyết vì lợi ích lớn hơn của khu vực, và Ấn Độ sẽ đi đầu trong việc cải thiện kết nối Ấn Độ - ASEAN. Bà lưu ý rằng, điều này cũng quan trọng đối với sự kết nối trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Bà nói, với tư cách là trung tâm của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Ấn Độ nên phát huy tối đa việc tăng cường kết nối nội địa trước, nếu không sẽ không ai nghiêm túc xem xét vấn đề này.

GS Prabir De, Điều phối viên Trung tâm ASEAN - Ấn Độ, Hệ thống Nghiên cứu và thông tin cho các nước đang phát triển, Ấn Độ, cho biết, Thủ tướng Ấn Độ đã cung cấp một khoản vốn khổng lồ 1 tỉ USD để cải thiện khả năng kết nối, và cần xây dựng một cơ chế chi tiêu cho ngân quỹ này.

TS Joefe B. Santarita, Trưởng Khoa Trung tâm Châu Á, Đại học Philippines, muốn Ấn Độ đóng một vai trò lớn hơn trong việc tham gia vào nền kinh tế xanh lam (Blue Economy). Ông nhận xét rằng: “Rất tiếc là hiện tại điều này rất hạn chế”. Ông đề nghị, Ấn Độ có thể giúp đỡ Philippines trong việc lập bản đồ và khai thác tài nguyên đáy biển.

Các nhà lãnh đạo chính trị, nhà hoạch định chính sách, quan chức cấp cao, các nhà ngoại giao, nhà lãnh đạo kinh doanh, các nhóm chuyên gia tư vấn và các nhà nghiên cứu từ cả Ấn Độ và ASEAN đã tham gia các cuộc thảo luận trong cuộc Đối thoại Delhi năm nay.

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ dịch

Nguồn: http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/asean-wants-india-to-play-leadership-role-in-the-region/articleshow/59471603.cms