Ấn Độ hiện đang nổi lên từ do dụng phụ không mong muốn bởi quyết định ngừng lưu thông hai loại tiền có mệnh giá lớn vào tháng 11/2016 và gây nên sự hỗn loạn trong nhiều tuần khi mọi người phải xếp hàng để đổi tiền.

Thủ tướng Modi và đảng BJP ca ngợi hành động này là một cách để ngăn chặn gian lận thuế, tham nhũng và hướng Ấn Độ đến phương thức thanh toán điện tử nhiều hơn.

Những người phản đối nói rằng, đó là một đòn tự giáng vào nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới này gây khó khăn lớn cho phần đông người dân thường thanh toán hoàn toàn bằng tiền mặt.

Mặc dù các cuộc bầu cử ở 5 bang sẽ không quyết định liệu Thủ tướng Modi sẽ vẫn ở lại văn phòng hay không, nhưng điều này sẽ làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh chính trị của ông. Quan trọng nhất là bang Uttar Pradesh ở phía Bắc với dân số 204 triệu người thì cuộc bầu cử ở bang này thường giúp định hình nên nghị trình chính trị của đất nước.

Ông Ajoy Bose, nhà phân tích chính trị ở New Delhi cho biết: “Trong các cuộc bầu cử ở địa phương, bang Uttar Pradesh là một ông lớn thực sự”.

 Nếu đảng BJP đã thua ở Uttar Pradesh thì đó là một trở ngại rất lớn cho cả đảng BJP lẫn ông Modi. Nó sẽ phá hủy huyền thoại Modi – người được dự kiến là người khổng lồ chính trị bất khả chiến bại”.

Các cuộc bầu cử bắt đầu vào hôm thứ Bảy (4/2/2017) ở bang Punjab và Goa. Bang Uttarakhand ở dãy Hymalaya tiến hành vào ngày 15/2/2017, bang Manipur ở phía Đông Bắc bỏ phiếu vào ngày 4 và 8/3/2017.

Cuộc bầu cử ở bang Utta Pradesh sẽ bắt đầu vào ngày 11/2/2017, nhưng vì diện tích của bang này lớn nên cuộc bầu cử sẽ chia thành bảy giai đoạn. Kết quả cuối cùng sẽ được công bố vào ngày 11/3/2017.

Năm 2014, đảng BJP đã giành chiến thắng áp đảo với 71/80 ghế ở bang Uttar Pradesh, hoặc 15% ở hạ viện cấp quốc gia, đảm bảo đảng này nổi lên như là đảng phái lớn nhất trong quốc hội Ấn Độ.

Nhưng hiện tại, Modi đang đối mặt với cuộc chiến khó khăn ở bang Uttar Pradesh với Akhilesh Yadav, một chính trị gia mới nổi ở bang này, trong một liên minh với đảng Quốc Đại được dẫn dắt bởi Rahul Gandhi, con cháu của gia tộc Nehru – Gandhi trị vì Ấn Độ trong nhiều thập niên. Trong khi đảng Quốc Đại chỉ là cái bóng của chính mình, tuy quá khứ đảng này vẫn duy trì vị thế thứ hai trong nước. Liên minh này được xem như là cách để tăng cơ hội của đảng Samajwadi của ông Yadav trong khi đảng Quốc Đại cố duy trì sự liên quan với bang giữ vị trí chủ chốt về chính trị.

Tất cả các ứng viên này cũng đều phải đối mặt với Mayawati, một cựu bộ trưởng của bang và là một chuyên gia về chính trị giai cấp. Mayawati – người chỉ sử dụng một cái tên – thuộc tầng lớp Dalit, tầng lớp thấp nhất trong hệ thống đẳng cấp Ấn Độ. Bà nhận sự hỗ trợ mạnh mẽ từ những người Dalit trong bang, những người chiếm hơn 1/5 dân số.

Các nhà phân tích cho rằng, cử tri bang Uttar Pradesh bị chia rẽ bởi hành động dừng lưu thông một số mệnh giá tiền.

Ông Nomita P. Kumar, một chuyên gia kinh tế tại Viện Nghiên cứu Phát triển Giri, đặt tại Lucknow, thủ phủ bang Utta Pradesh nói rằng: “Người dân ở khu vực nông thôn của bang xem hành động ngừng lưu thông một số mệnh giá tiền như là một sự cân bằng, nơi mà người giàu và người nghèo cùng bị thiếu hụt tiền mặt. Người nghèo hạnh phúc vì những người giàu đã ở cùng thuyền với họ. Họ nghĩ đó là một động thái thông minh của Thủ tướng Modi để hạn chế tham nhũng”.

Không giống như bang Punjab, nơi liên minh cầm quyền của đảng BJP và đảng Shiromani Akali Dal phải đối mặt với hai thách thức gồm: tâm lý chống chính quyền mạnh mẽ và sự tức giận rõ ràng đối với sự hỗn loạn gây ra bởi động thái ngừng lưu thông một số mệnh giá tiền mặt. Cử tri có vẻ như quy trách nhiệm cho Thủ tướng Modi về sự đổ vỡ kinh tế gây nên bởi hành động đột ngột nói trên.

Ông Ajoy Bose, người trở về từ chuyến đi dọc bang hôm thứ Ba (31/12/2016) đã nói rằng: “Sự giận dữ của người dân trực tiếp nhắm vào ông Modi và điều này sẽ phản ánh bằng lá phiếu của họ”.

Liên minh cầm quyền của BJP cũng đối mặt với một thách thức mạnh mẽ từ đảng đảng Aam Aadmi đang nổi lên, và đảng Comman Man – các đảng này đã khai thác sự thất vọng của cử tri đối với chính quyền bang.

Ở bang Goa, đảng BJP cầm quyền cũng bị bao vây bởi sự chia rẽ của các đồng minh chính trị, trong khi đảng Aam Aadmi và đảng Quốc Đại đã đưa ra lời tuyên chiến mạnh mẽ.

Theo các chuyên gia phân tích, hoàn cảnh của ông Modi hiện tại ở các cuộc bầu cử cấp bang cũng khả năng xác định chiến lược chính trị để chạy đua trong cuộc bầu cử quốc gia vào năm 2019, khi ông hy vọng giành được một nhiệm kỳ thứ hai.

Theo ông Bose: “Điều này khiến cho kết quả trở nên rất quan trọng. Nó có thể là một cuộc bầu cử được ăn cả ngã về không đối với ông Modi”.

Cuộc bầu cử ở các bang cũng rất quan trọng bởi quyền lực của họ trong việc lựa chọn ra một tổng thống mới. Mặc dù chức vụ tổng thống Ấn Độ chỉ mang tính nghi lễ, nhưng đó là một vị trí yêu cầu lý lịch cá nhân rất cao và tổng thống có thể sử dụng sức mạnh đáng kể trong thời gian xảy ra khủng hoảng chính trị.

Vị tống thống hiện tại của Ấn Độ là ông Pranab Mukherjee, một đảng viên tích cực của đảng Quốc Đại, người sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 7/2017. Vị trí tổng thống được bầu bởi sự kết hợp ở cấp quốc gia và cấp bang. Đối với ông Modi, để có được vị trí tổng thống của mình, ông cần phải chiến thắng ở bang Uttar Pradesh và ít nhất một bang khác.

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ dịch

Nguồn: http://www.dailymail.co.uk/wires/ap/article-4190602/India-state-polls-test-Modi-popularity-currency-chaos.html