(Tiếp theo phần 1)

Trong khi đó, Pakistan thông qua hành động bắn rơi Mig-21 cho thấy họ sẵn sàng đáp trả tương xứng, dù kho vũ khí của Pakistan vẫn khá khiêm tốn so với tiềm lực quốc phòng của Ấn Độ. Islamabad cho thấy họ sẽ không nhân nhướng trong trường hợp New Delhi chọn mở chiến dịch quân sự trên lãnh thổ nước láng giềng như thập niên 1970.

Trong khi đó, từ những ngôi sao điện ảnh tại Bollywood, chính trị gia đến truyền thông Ấn Độ đồng loạt ủng hộ vụ không kích trả đũa ngày 26/2/2019 của New Delhi. Ngay cả những nhà bình luận trung lập cũng ủng hộ đợt không kích trên lãnh thổ Pakistan.

"Đối thủ nói họ muốn Ấn Độ chảy máu đến chết với 1000 vết chém. Nhưng mỗi lần chúng tấn công, chúng ta chắc chắn sẽ trả đũa mạnh hơn và cứng rắn hơn", Vijay Kumar Singh, một bộ trưởng trong nội các ông Modi, khẳng định.

Bầu không khí thù địch giữa Ấn Độ và Pakistan đang khiến cả thế giới lo ngại, đặc biệt khi cả hai nước đều nắm trong tay vũ khí hạt nhân có khả năng cướp đi mạng sống của hàng trăm triệu dân thường vô tội.

Pakistan khó có thể sánh kịp Ấn Độ xét về kho vũ khí quy ước, như máy bay chiến đấu, quân số, thiết giáp hay trực thăng. Ngân sách quân phòng của Ấn Độ năm 2018 lên đến 64 tỷ USD, còn của Pakistan chỉ vào khoảng 11 tỷ USD.

Ấn Độ có đến 1,2 triệu quân thường trực và gần 990.000 quân dự bị. Họ có khoảng 97 trung đoàn thiết giáp với gần 4.000 xe tăng, phần lớn là T-72 và T-90 do Nga sản xuất. Lục quân Ấn Độ còn có gần 4.000 pháo và hệ thống phóng tên lửa. Trong khi đó, tổng số quân chính quy và quân dự bị của Pakistan vào khoảng 1,15 triệu người. Hơn 700 xe tăng tiền tuyến, khoẳng 2.000 phương tiện pháo binh.

Sự chênh lệnh về sức mạnh này càng gia tăng rủi ro Islamabad sử dụng con bài hạt nhân trong trường hợp xung đột nổ ra. Về phương diện này thì Pakistan không hề thua kém đối thủ láng giềng. Theo số liệu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) năm 2018, Pakistan đang nắm trong tay từ 140 - 150 đầu đạn hạt nhân. Con số này của Ấn Độ là 130-140 đầu đạn.

Chương trình hạt nhân của Oakistan bắt đầu từ những năm 1950, trong giai đoạn đầu của mối quan hệ thù địch dai dẳng với Ấn Độ. Thổng thống Zulfikar Ali Bhutto năm 1965 từng tuyên bố nếu Ấn Độ có được bom hạt nhân, người dân Pakistan "sẵn sàng ăn cỏ, nhịn đói, để tự chế tạo bom" bảo vệ mình. Cuộc chạy đua hạt nhân tăng nhiệt vào những năm 1970 sau cuộc chiến tranh biên giới. Năm 1998, Ấn Độ thử đồng loạt sáu quả bom hạt nhân trong vòng ba ngày. Gần ba tuần sau đó, Pakistan thử nghiệm năm quả bom chỉ trong một ngày.

Năm 2015, theo báo cáo của Quỹ Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Carnegie Endowment và Trung tâm Stimson, Pakistan đủ khả năng sản xuất khoảng 20 đầu đạn hạt nhân mỗi năm. Nước này đủ khả năng leo đến vị thế quốc gia có nhiều vũ khí hạt nhân thứ ba thế giới nếu tập hợp đủ nguồn lực.

Không chỉ nắm trong tay vũ khí hạt nhân nhiều thập niên qua, Pakistan sử dụng học thuyết hạt nhân cho phép tấn công phủ đầu. Nhiều chuyên gia quốc phòng lo ngại Islamabad sẵn sàng dùng vũ khí nghèo hạt nhân để bù đắp cho chênh lệch sức mạnh quân sự với Ấn Độ.

"Pakistan duy trì chiến lược phân quyền sử dụng vũ khí hạt nhân xuống các đơn vị cấp chiến thuật. Hoàn toàn có nguy cơ mất kiểm soát hạt nhân, khi những tư lệnh cấp thấp quyết định khai hỏa vũ khí hạt nhân chiến thuật nếu thấy tình huống chiến sự đòi hỏi sử dụng", Peter Layton, cựu sĩ quan không quân Australia, hiện là nhà phân tích tại Viện Griffith Châu Á, nhận định.

Islamabad còn xây dựng mạng lưới vũ khí hạt nhân kiểu "đinh ba", với các đơn vị hạt nhân trải đều cả không quân, hải quân và lục quân. Mẫu chiến đấu cơ F-16A của Mỹ và Mirage của Pháp có thể đã đực cải tiến vào năm 1995 để chở đầu đạn hạt nhân. Pakistan cũng sở hữu một loạt tên lửa cơ động với tầm bắn đa dạng, từ Hatf - III (tầm ngắn dưới 300 km) đến Hatf - VI (tầm bắn gần 2.000 km). Bên cạnh đó, nước này cũng phát triển được tên lửa hành trình Babur cho hải quân, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.

"Pakistan phát triển năng lực hạt nhân không chỉ đủ sức răn đe, mà còn đủ để thực hiện chiến tranh hạt nhân. Cả Pakistan và Ấn Độ đang chạy đua vũ trang hạt nhân, có khả năng tập hợp những khi vũ khí hạt nhân với mức hủy diệt lớn đến mức phi lý tương tự như thời chiến tranh lạnh", Kyle Mizokami, chuyên gia về quốc phòng, nhận định trên National Interest năm 2017.

Giới chuyên gia lo ngại đợt khủng hoảng tháng 2 vừa qua khiến cho hòa bình giữa Pakistan và Ấn Độ thêm mong manh, trong khi viễn cảnh chiến tranh hạt nhân dần trở nên khả thi.

Trong lịch sử quan hệ đầy sóng gió giữa hai quốc gia Nam Á, ba cuộc chiến tranh quy mô lớn đã nổ ra trước khi cả hai nước tuyên bố phát triển vũ khí hạt nhân thành công. Tuy nhiên, kể từ sau cuộc chiến tranh biên giới năm 1971, ngày 26/2/2019 là lần đầu tiên máy bay chiến đấu của Ấn Độ thực hiện một sứ mệnh không kích trên lãnh thổ Pakistan.

Chính phủ của Thủ tướng Imran Khan ngày 27/2/2019 cũng phản ứng bằng cách triệu tập Bộ Tư lệnh Quốc gia, cơ quan chịu trách nhiệm quản lý vũ khí hạt nhân, như một biện pháp đe dọa. Sau đó là vụ đối đầu trên không giữa máy bay chiến đấu hai nước. Những diễn biến này này mở ra một giai đoạn leo thang mới đối cho xung đột tại Nam Á.

Theo Michael Kugelman, Ấn Độ và Pakistan sẽ có xu hướng tăng mức độ khiêu khích quân sự trong tương lai, với sự tự tin rằng với "chiếc ô hạt nhân" bên còn lại sẽ không dám phát động chiến tranh. Nhiều chuyên gia lo ngại lãnh đạo hai nước sẽ tiếp tục "đùa với lửa".

Trong suốt nhiều thập niên qua, Islamabad xem các nhóm vũ trang chống Ấn Độ là biện pháp để bù đắp cho thiếu hụt về sức mạnh quân sự nhưng vừa gây được sức ép cho Ấn độ trong tranh chấp lãnh thổ tại Kashmir. Mỗi lần trả đũa, Ấn Độ sẽ lại phải đối mặt với nguy cơ chiến tranh hạt nhân.

"Chiếc ô" của Islamabad đã phát huy hiệu quả trong một thời gian dài. Trong đợt không kích trả đũa thủ bố năm 2016, Ấn Độ chỉ nhắm đến các mục tiêu bên trong khu vực Kashmir. Trước đó, trong lần cuộc xung đột Kargil năm 1999, New Delhi cũng chờ đến sáu tháng mới đáp trả. Những vụ khủng bố đẫm máu như tấn công tòa nhà quốc hội Ấn Độ năm 2001 hay đánh bom liên hoàn tại Mumbai khiến 150 người chết năm 2008 cũng không khiến New Delhi phát động chiến dịch quân sự trên đất Pakistan.

Tuy nhiên, Thủ tướng Imran Khan đang đối đầu với một chính phủ Ấn Độ thiên hữu. Thủ tướng Modi luôn thể hiện bản thân là nhà lãnh đạo sẵn sàng cho các quyết định quân sự cứng rắn và táo bạo. Ông cũng chịu sức ảnh hưởng rất lớn từ truyền thông và dư luận nước nhà.

Nhà lãnh đạo đảng Bharatiya Janata Party (BJP) cầm quyền lại đang đứng trước cuộc bầu cử quan trọng vào tháng 4 tới, có khả năng quyết định đến chiếc ghế thủ tướng của mình. Việc sử dụng căng thẳng bên bờ vực xung đột với Pakistan như một lá bài vận động cử tri có thể là lựa chọn hấp dẫn nhà lãnh đạo Ấn Độ.

Về dài hạn, sự ổn định tại Nam Á sẽ phụ thuộc vào việc Pakistan chấm dứt ủng hộ các nhóm khủng bố, đặc biệt khi chiếc ô hạt nhân đang dần bị ngó lơ trong các tính toán chiến lược của ông Modi. "Pakistan phải chấp nhận viên thuốc đắng, chiến lược ủng hộ phiến quân và khủng bố Kashmir của họ trong 30 năm qua giờ đây đã phá sản", Husain Haqqani, chuyên gia tại Viện Hudson và là cựu đại sứ Pakistan tại Mỹ, nhận định.

Những hoạt động phiến quân chỉ khiến Ấn Độ siết chặt giám sát và gây khó khăn thêm cho cuộc sống của người dân tại Kashmir. Trong khi đó, những đồng minh thân thiết của Pakistan trong thời gian qua như Trung Quốc, Saudi Arabia hay Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất chỉ kêu gọi các bên hạ nhiệt căng thẳng chứ không đề cập ủng hộ lập trường của Pakistan tại Kashmir.

Pakistan khó tiếp tục liên kết việc làm ngơ các nhóm phiến quân với người dân tại Kashmir để thu hút sự ủng hộ hay quan tâm của quốc tế. Việc sử dụng song song chiếc ô hạt nhân và lực lượng khủng bố trong các toan tính an ninh của mình với Ấn Độ cũng dần trở thành một canh bạc đầy rủi ro, ông Haqqani nhận định.

Nguồn: https://baomoi.com/ban-ha-tiem-kich-an-do-pakistan-ben-bo-vuc-chien-tranh-hat-nhan/c/29852077.epi?utm_source=iapp&utm_campaign=share