Di sản văn hóa thế giới: Quần thể di tích Hampi

Thư viện

Copy

Khu di tích Hampi, bang Karnataka, Ấn Độ được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 1986. Quần thể kiến trúc bao gồm hơn 1500 di tích đã chứng kiến sự hưng thịnh và suy tàn của đế chế Vijayanagara.

05:00 26-08-2022 Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Khu di tích Hampi nằm ở bang Karnataka phía nam Ấn Độ, bên dòng sông Tungabhadra. Những tàn tích trong quần thể lâu đời này vốn là kinh đô của đế chế Vijayanagara từ năm 1343 đến năm 1565. Được khởi công xây dựng từ năm 1336 dưới triều đại vua Harihara I và người em trai Bukka Raya I, nơi đây đã chứng kiến chặng đường lịch sử trải dài 300 năm của một trong những đế chế Hindu hùng mạnh từng cai quản phần lớn lãnh thổ phía nam Ấn Độ.

Trong thời kỳ hoàng kim của Vijayanagara, quần thể di tích Hampi là một trung tâm văn hóa và kinh tế quan trọng được cai quản bởi giới tinh hoa và tầng lớp quý tộc hoàng gia. Nơi đây từng là điểm giao thoa, một tuyến giao thương huyết mạch của các hoạt động buôn bán gia vị và sản xuất hàng dệt vải bông. Những thuyền buôn trên sông Tungabhadra mang lại của cải dồi dào cho đế chế Vijayanagara.

Không chỉ giao thương, các hoạt động văn hóa cũng phát triển mạnh mẽ. Những vị vua cai trị Vijayanagara nổi tiếng nhờ vào những chính sách trị quốc có tính thế tục, khoan dung và cởi mở trước những luồng tư tưởng mà làn sóng thương mại khi đó mang tới. Họ đã hào phóng bảo trợ các hoạt động nghệ thuật, khoa học, văn học và kiến trúc. Nhờ đó mà nhiều học giả, nghệ sĩ và kiến trúc sư tài năng đương thời đã lưu lại và đóng góp những công trình quan trọng cho đế chế. Những công trình kiến trúc huy hoàng mang đậm màu sắc Hindu giáo là minh chứng cho khoảng thời gian thịnh vượng lâu dài của đế chế Vijayanagara.

Đến triều đại Tulava vào đầu thế kỷ XVI, những công trình tại Hampi dần được gia cố nhằm mục đích trở thành thành trì vững chắc của đế chế Vijayanagara trước cuộc tấn công của những vương triều Hồi giáo. Năm 1565, Đế quốc của người Hindu giáo bị chiếm đóng bởi những đạo quân của người Hồi giáo tràn tới từ phía Đông Nam, chính thức đặt dấu chấm hết cho một triều đại hưng thịnh lâu đời.

Ở thung lũng giữa hai ngọn đồi Hemakuta và Matanga, một tập hợp 1500 di tích lớn nhỏ từng là trung tâm của đế chế Vijayanagara nằm lặng lẽ suốt năm thế kỷ. Tất cả được gọi chung là quần thể di tích Hampi. Những công trình này bao gồm đền đài, cung điện, các khu chợ, pháo đài, nhà kho,.... Trong đó có những công trình di tích nổi bật với thiết kế kiến trúc và điêu khắc tinh xảo, để lại nhiều ấn tượng.

Một điểm đến không thể bỏ lỡ khi thăm quan khu di tích Hampi là ngôi đền Virupaksha. Công trình tôn giáo này được bao quanh bởi những họa tiết được những bàn tay tài năng của những nghệ nhân Ấn Độ thời Trung cổ tạo tác và bài trí một cách tinh xảo. Đặc biệt, những tác phẩm điêu khắc này mang những chủ đề văn hóa phồn thực phổ biến của tôn giáo Hindu trên các tấm bích họa ở cổng chính gopuram. Với chiều cao lên tới 50m, 11 tầng tháp của đền Virupaksha vừa giống như một cuốn sách mô phỏng lại truyền thuyết về thần Shiva, vừa là một không gian thờ cúng linh thiêng. Cho tới ngày nay, không gian tâm linh siêu thực tại ngôi đền này vẫn còn lưu lại nhờ vào công sức gìn giữ những nghi thức truyền thống của những vị tu hành.

Ngoài đền Virupaksha, quần thể di tích tại Hampi còn có nhiều công trình tôn giáo quan trọng khác như đền Vitthala, Ramachandra và Hanuman. Mỗi ngôi đền đều được xây dựng để thờ phụng các vị thần trong Hindu giáo, và là những nguồn bảo tồn các nét đặc sắc của nền văn hóa Hindu.

Ngày nay, mặc dù hầu hết các công trình trong quần thể di tích đã bị hư hại do sự khắc nghiệt của thời gian, thế nhưng nơi đây vẫn là một địa điểm hành hương quan trọng của các tín đồ Hindu, một điểm đến du lịch và tâm linh thu hút đối với người hành hương cùng du khách.

Đường tới quần thể di tích Hampi rất thuận tiện. Du khách có thể đi bằng đường hàng không đến sân bay Bellary (cách Hampi 50 km), đường sắt đến ga Hospet (cách Hampi 13 km) hoặc các tuyến đường bộ với các tuyến xe buýt và taxi.

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Nguồn: Pattadakal Hampi- The World Heritage Site in India (tourmyindia.com)

Nguồn: