Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Di sản văn hóa thế giới: Quần thể di tích Phật giáo Sanchi

Di sản văn hóa thế giới: Quần thể di tích Phật giáo Sanchi

Khu vực Sanchi ở bang Madhya Pradesh, miền trung Ấn Độ, là một trong những quần thể di tích Phật giáo nổi tiếng với các ngôi tháp, các ngôi chùa và các tu viện lớn. Riêng ngôi đại tháp Sanchi được xem là một trong những di tích nghệ thuật vĩ đại và lâu đời nhất ở Ấn Độ và đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới năm 1989.

05:34 26-08-2022 Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Quần thể Sachi được vua A-dục xây dựng. Ông vốn là một bạo chúa, thường dẫn quân đi chinh phục các nước chư hầu. Nhưng sau đó vua được Đức Phật giác ngộ và quy y Tam bảo, trở thành một vị minh quân hiền đức, vận dụng giáo pháp của Phật vào trong việc trị nước an dân. 

Để bày tỏ lòng biết ơn đối với Tam bảo, nhất là với Đức Phật, vua A-dục đã phát nguyện chiêm bái những nơi Đức Phật từng đặt chân đến và cho xây dựng các ngôi tháp để tưởng niệm. Ông đã xây dựng hơn 84.000 ngôi tháp ở khắp nơi trên đất nước Ấn Độ. Quần thể Sanchi là một trong những ngôi tháp ấy.

Tháp Sanchi sau đó tiếp tục được mở rộng dưới thời trị vì của các vị vua kế vị thuộc triều đại Maurya. Những cái cổng nguy nga của ngôi tháp, cùng hình ảnh của Đức Phật đã được các vị vua kế tiếp sau đó xây dựng, rồi các tu viện và các điện Phật đã được xây dựng thêm trong khu vực. Tuy nhiên, trải qua thời gian, nhiều công trình kiến trúc bị hư hại và hoang phế. Các di tích ở Sanchi bị lãng quên cho đến khi được các nhà thám hiểm người Anh phát hiện vào năm 1818. Khi ấy quần thể di tích ở Sanchi đã thành phế tích trong suốt hơn 600 năm.

Ngôi đại tháp Sanchi có kết cấu vô cùng vững chắc, với cấu trúc những viên gạch cổ và nhỏ xây ở bên trong. Bao bọc lớp gạch cổ ấy là một lớp gạch khác và bề mặt của ngôi tháp được gắn hoàn toàn bằng đá. Ngay trên đỉnh tháp là những phiến đá được gắn thành hình một tàng lớn có ba tầng. 

Bảo tháp này là một phần của khu phức hợp gồm những công trình kiến trúc được dựng lên để phụng thờ xá-lợi Phật và các vị thánh đệ tử của Ngài. Các ngôi bảo tháp thường được xây dựng trên một bệ vuông, và được bố trí cẩn trọng để các góc cạnh của ngôi tháp trùng khớp với bốn phương hướng của la bàn.

Bảo cái trên đỉnh tháp với ba tầng khác nhau, tầng này nối tiếp theo tầng kia, dọc theo trục nhô lên từ khu vực cao nhất của ngôi tháp. Các tầng biểu trưng cho hệ thống cấp bậc ở thiên giới.

Khu vực sườn đồi tại Sanchi rải rác nhiều bảo tháp lớn và nhỏ. Riêng ngôi đại tháp Sanchi là ngôi tháp có cấu trúc bằng đá lâu đời nhất ở Ấn Độ, được vua A-dục xây dựng vào thế kỷ thứ III trước Tây lịch.

Những cổng đi vào ngôi đại tháp Sanchi rất đặc biệt, chúng được điêu khắc và chạm trổ các hình ảnh, các hoạt cảnh diễn tả về cuộc đời Đức Phật và những tiền thân của Phật một cách vô cùng tinh xảo.

Ngôi đại tháp trên đỉnh đồi ở Sanchi đã đứng vững như một ngọn hải đăng của Phật giáo từ thế kỷ thứ III TCN. Vào năm 1989, UNESCO đã chính thức công nhận quần thể chùa, tháp và trụ đá ở Sanchi là di sản văn hóa thế giới.

Để đến thăm khu di tích Sanchi, du khách nên đến Bhopal, thủ phủ của bang Madhya Pradesh, có thể đến bằng đường hàng không, đường sắt hoặc đường bộ. Sân bay Bhopal được kết nối với tất cả các thành phố lớn của Ấn Độ với một hệ thống các chuyến bay uy tín.

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Nguồn: Buddhist Monuments Madhya Pradesh - The World Heritage Site in India (tourmyindia.com)

Nguồn:

Cùng chuyên mục