Quan hệ Ấn Độ - Mỹ dưới thời Trump 2.0: Hướng đi và Triển vọng
Chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi từ 12 đến ngày 13 tháng 2 năm 2025 đã thu hút sự chú ý đáng kể của cả dư luận ở Ấn Độ lẫn thế giới. Chuyến đi này diễn ra vào giai đoạn đầu nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump, trong bối cảnh trật tự thế giới biến động và sự khó đoán định đặc trưng của chính bản thân ông Trump.
Trong nhiệm kỳ thứ hai, Trump tiếp tục gây bất ngờ với hàng loạt quyết định mang dấu ấn cá nhân, cho thấy cách tiếp cận chính sách đối ngoại của ông có xu hướng quyết liệt hơn so với nhiệm kỳ đầu tiên. Ông đang tái định hình các ưu tiên của nước Mỹ, buộc các quốc gia khác phải điều chỉnh quan hệ với Washington.
Quan hệ cá nhân giữa Modi và Trump luôn được đánh dấu bằng sự ngưỡng mộ lẫn nhau và hợp tác chiến lược. Ngay khi Trump nhậm chức vào tháng 1 năm 2017, Modi đã nhanh chóng thiết lập mối quan hệ với ông. Cuộc gặp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo tại Nhà Trắng vào tháng 6 năm 2017 đã đặt nền móng cho mối quan hệ nồng ấm giữa hai bên. Cả hai nhà lãnh đạo đều nhấn mạnh các giá trị chung và cam kết tăng cường quan hệ đối tác chiến lược giữa Ấn Độ và Mỹ.
Mối quan hệ thân thiết giữa hai nhà lãnh đạo thể hiện rõ trong các tương tác công khai, nơi họ thường trao đổi những lời khen ngợi. Sự kiện "Howdy Modi!" năm 2019 tại Texas, nơi Modi và Trump cùng xuất hiện trước một đám đông khổng lồ, đã cho thấy sự gần gũi trong quan hệ cá nhân giữa hai bên. Dù vẫn tồn tại những bất đồng về một số vấn đề cụ thể, cả hai nhà lãnh đạo đều tiếp cận quan hệ song phương một cách thực dụng, đặt lợi ích chung lên hàng đầu.
Chuyến thăm mới nhất của Modi đến Mỹ đã thu hút sự quan tâm lớn, với kỳ vọng giải quyết một số vấn đề phức tạp và định hình lộ trình quan hệ song phương trong bốn năm tiếp theo. Tổng thống Trump đã chào đón nồng nhiệt Modi tại Nhà Trắng, nhấn mạnh rằng ông "đã nhớ" vị Thủ tướng Ấn Độ. Modi cũng là nhà lãnh đạo thứ tư trên thế giới được Trump tiếp đón trong nhiệm kỳ thứ hai, sau Thủ tướng Israel, Thủ tướng Nhật Bản và Quốc vương Jordan, cho thấy tầm quan trọng mang tính biểu tượng của chuyến thăm này.
Xét về tính cách của Trump, việc duy trì quan hệ tốt với ông đóng vai trò quan trọng. Trump đã gọi Modi là "người bạn" nhưng đồng thời mô tả ông là một "nhà đàm phán cứng rắn". Modi cũng nhấn mạnh điểm chung giữa khẩu hiệu "Make America Great Again" của Trump và tham vọng "Viksit Bharat" của Ấn Độ. Khi các quốc gia trên thế giới đang điều chỉnh quan hệ với Mỹ, Ấn Độ cũng cần thực hiện điều này, và chuyến thăm của Modi đã đánh dấu bước khởi đầu chính thức cho quá trình đó.
Về kinh tế, chính quyền Trump đang áp dụng cách tiếp cận quyết liệt hơn đối với thuế quan. Chỉ vài giờ trước cuộc gặp với Modi, Trump đã công bố các biện pháp thuế quan mang tính trả đũa. Dù vậy, hai nước đã đặt mục tiêu nâng tổng kim ngạch thương mại song phương lên 500 tỷ USD vào năm 2030, mở ra cơ hội cho một thỏa thuận thương mại toàn diện. Mỹ đã đề nghị cung cấp cho Ấn Độ công nghệ quốc phòng tiên tiến, dầu khí và các công nghệ mới nổi, góp phần tạo ra một chiều hướng mới trong quan hệ kinh tế song phương. Từ khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đến Trung Đông, mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia sẽ tiếp tục được củng cố thông qua hợp tác quân sự và chuyển giao công nghệ. Việc tăng cường nhập khẩu dầu khí từ Mỹ cũng giúp Ấn Độ đảm bảo an ninh năng lượng và đa dạng hóa nguồn cung, giảm sự phụ thuộc vào một số nhà cung cấp truyền thống.
Ngoài ra, hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương mà còn góp phần định hình trật tự công nghệ toàn cầu. Bên cạnh đó, nỗ lực của Trump trong việc chấm dứt cuộc chiến Nga - Ukraine cũng có thể tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại toàn cầu của Ấn Độ, khi chính quyền Joe Biden đã áp đặt nhiều lệnh trừng phạt đối với Moscow. Vấn đề cảng Chabahar cũng đang được xem xét, với Ngoại trưởng Marco Rubio có trách nhiệm xác định hướng đi tiếp theo, cho thấy khả năng Washington sẽ tiếp tục đưa ra các nhượng bộ đối với Ấn Độ.
Trên phương diện chiến lược, hai nước đã tái khẳng định cam kết chung trong các khu vực bất ổn, từ Trung Đông đến Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Trong khu vực Tây Á, sáng kiến "I2U2" (Ấn Độ - Israel - UAE - Mỹ) đang được thúc đẩy, trong khi một sáng kiến mới về Ấn Độ Dương đã được công bố. Mỹ tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, đồng thời đánh giá cao vai trò của Ấn Độ trong việc bảo đảm điều này. Trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng gia tăng ảnh hưởng và các tuyến thương mại toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức an ninh, sự hợp tác giữa Washington và New Delhi mang ý nghĩa chiến lược quan trọng.
Mối quan tâm chung về an ninh và chống khủng bố cũng đã nổi lên trong các cuộc thảo luận giữa hai nước. Mỹ đã đồng ý dẫn độ Tahawwur Hussain Rana về Ấn Độ và bày tỏ sự đồng thuận với New Delhi về các vấn đề an ninh khu vực. Trong vấn đề Bangladesh, Trump tuyên bố rõ ràng rằng cách tiếp cận với quốc gia láng giềng này sẽ do Thủ tướng Modi quyết định, một tín hiệu gửi đến chính quyền lâm thời của Bangladesh, vốn đang tỏ ra ít mặn mà trong hợp tác với Ấn Độ.
Nhìn chung, chuyến thăm của Modi không chỉ thể hiện sự khéo léo ngoại giao của ông mà còn phản ánh những lý do cấu trúc sâu xa đằng sau sự phát triển của quan hệ Ấn - Mỹ. Chính vì vậy, Modi đã thành công trong việc xây dựng mối quan hệ đối tác bền vững với ba đời Tổng thống Mỹ rất khác nhau: Barack Obama, Donald Trump và Joe Biden. Trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đang định hình lại, quan hệ đối tác chiến lược giữa Ấn Độ và Mỹ dự kiến sẽ tiếp tục phát triển, với những động lực mới mẻ và các yếu tố hợp tác mở rộng trong tương lai.
Source:
Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ- Share
- Copy
- Comment( 0 )
Cùng chuyên mục