Ấn Độ là một trong những quốc gia đi đầu ủng hộ sự nghiệp độc lập của Namibia ngay từ năm 1946 tại Liên Hiệp Quốc, và năm 1986 đã mở văn phòng đại diện đầu tiên cho SWAPO tại New Delhi. Sự kiện này không chỉ ghi nhận tính kiên định của Delhi đối với phong trào giải phóng Nam Phi Nam, mà còn tạo nên nền tảng cho mối quan hệ đối tác lâu dài sau năm 1990, khi Namibia giành độc lập. Lần thăm cuối cùng của một Thủ tướng Ấn Độ tới Windhoek diễn ra cách đây gần 30 năm, do ông Atal Bihari Vajpayee thực hiện vào tháng 8/1998.
Chuyến thăm của Thủ tướng Modi không dừng lại ở dấu mốc lịch sử, mà hướng tới một chiến lược song phương “đa chiều” với sáu trụ cột chính: fintech và thanh toán liên thông, khoa học – công nghệ, năng lượng tái tạo, khai khoáng chiến lược, hợp tác quốc phòng và phát triển nguồn nhân lực. Thỏa thuận về thanh toán số không chỉ tạo điều kiện cho thanh toán bù trừ song phương mà còn mở ra hướng liên kết giữa các hệ sinh thái công nghệ tài chính (fintech) của hai nước.
Namibia, với trữ lượng uranium đứng thứ tư toàn cầu, cùng các khoáng sản quý hiếm như cobalt, đồng, lithium và đất hiếm, đang thu hút sự quan tâm của New Delhi trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng và nhu cầu về pin lưu trữ ngày càng tăng. Mối liên kết giữa nhu cầu nguyên liệu xanh của Ấn Độ và tiềm năng khoáng sản của Namibia hứa hẹn tạo ra chuỗi giá trị mới cho cả hai, đồng thời giảm phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc. Đầu tư 800 triệu USD của Ấn Độ, chủ yếu vào khai thác kẽm và kim cương, đã đặt nền móng cho quan hệ khai khoáng – công nghiệp bền vững.
Hợp tác phát triển con người thông qua chương trình ITEC, các khóa đào tạo quân sự – hàng không, và học bổng cho sinh viên Namibia không chỉ mở rộng tiềm lực chuyên môn cho Windhoek mà còn tăng cường hiểu biết và gắn kết văn hóa. Trung tâm Xuất sắc Công nghệ Thông tin do Ấn Độ tài trợ tại Windhoek là biểu tượng cho cam kết “Nam - Nam” về chuyển giao công nghệ và thúc đẩy khởi nghiệp số.
Dự án đưa tám cá thể báo hoa mai từ Namibia sang Vườn quốc gia Kuno ở Ấn Độ cuối năm 2022 là lần đầu tiên trên thế giới thực hiện chuyển giao liên lục địa loài động vật sát chủ. “ngoại giao kỳ nhông” này không chỉ hỗ trợ khôi phục đa dạng sinh học ở Ấn Độ, mà còn là biểu trưng cho lòng tin và thiện chí giữa hai nước, đồng thời truyền đi thông điệp về vai trò nhân đạo và trách nhiệm môi trường trong quan hệ quốc tế.
Namibia nằm trong nhóm đối tác chủ chốt mà Ấn Độ đang hướng đến nhằm mở rộng ảnh hưởng tại châu Phi – thị trường có tốc độ tăng trưởng dân số và nhu cầu năng lượng cao. Thương mại hai chiều 814 triệu USD năm 2023–24, với xuất khẩu Ấn Độ chiếm hơn một nửa, vẫn còn nhiều dư địa. Đàm phán Hiệp định Thương mại Ưu đãi India–MERCOSUR, trong đó Namibia giữ vai trò điều phối, có thể thúc đẩy đà tăng trưởng xuất khẩu nông sản, dược phẩm và máy móc.
Giữa bối cảnh cạnh tranh Mỹ – Trung, Delhi cần áp dụng chính sách “đa liên kết” - vừa thắt chặt quan hệ với các cường quốc như Mỹ, EU, Nhật Bản, vừa chủ động hợp tác với các nhánh chiến lược của Global South. Việc đẩy mạnh phát triển nội lực – cải cách thể chế kinh tế, nâng cao chất lượng lao động và thu hút FDI trong lĩnh vực công nghệ cao – sẽ là “phao cứu sinh” khi môi trường địa chính trị biến động.Chuyến thăm Namibia lần này không đơn thuần là sự kiện ngoại giao, mà là minh chứng cho chiến lược ngoại giao cân bằng, thực dụng của Ấn Độ. Thông qua việc kết hợp lịch sử ủng hộ độc lập, khai thác tài nguyên chiến lược và thúc đẩy công nghệ số, Delhi đang xây dựng một mô hình hợp tác “Nam - Nam” bền vững, song song với đa liên kết toàn cầu. Để tối đa hóa lợi ích, Ấn Độ cần tiếp tục nâng cao năng lực nội sinh, đồng thời duy trì sự linh hoạt trong quan hệ với nhiều đối tác, nhằm đảm bảo vị thế chủ động và ổn định trong một thế giới đầy biến động.