CHƯƠNG 1. QUAN ĐIỂM VỀ THẾ GIỚI

Những toan tính, Văn hóa và Sự Rõ Ràng

Ba năm trước, trong cuốn sách trước đó của tôi Con đường Ấn Độ: Chiến lược cho một thế giới không chắc chắn, tôi từng kêu gọi rằng: “Đây chính là lúc để chúng ta giao kết với Mỹ, đối phó Trung Quốc, vun đắp quan hệ với châu Âu, trấn an nước Nga, thu hút láng giềng và mở rộng các nhóm hậu thuẫn truyền thống.” Trong thời gian qua, hầu hết những vấn đề này đã có tiến triển nhưng không đồng đều trên mọi mặt. Một số điều kiện tiến triển thuận lợi, một số điều khác phức tạp hơn dự kiến. Trong khi đó, thế giới đã trải qua sự thay đổi sâu sắc hơn. Những thách thức của trật tự toàn cầu trong quá trình chuyển đổi đã được phóng đại bởi tác động liên tục của dịch bệnh Covid, xung đột Ukraine xung đột và cuộc chiến ở Tây Á.

Không còn gì phải nghi ngờ gì nữa, thế giới này giờ đây đã trở nên khắc nghiệt hơn nhiều. Đặc biệt đối với Ấn Độ, chặng đường này không hề dễ dàng. Nhiều mối quan tâm lớn hơn đã ảnh hưởng trực tiếp đến đất nước. Đặc biệt, sự thay đổi thái độ của Trung Quốc ở biên giới là một yếu tố chính trong tính toán chiến lược của nước này. Nhưng sự lãnh đạo kiên quyết và sự hỗ trợ của toàn xã hội đang giúp Ấn Độ bước qua thời kỳ hỗn loạn. Các cường quốc mới nổi ưu tiên tìm kiếm sự ổn định; Ấn Độ phải lên kế hoạch trỗi dậy trong bối cảnh khó lường.

Quan hệ quốc tế trong một phần tư thế kỷ qua bị chi phối bởi năm hiện tượng: toàn cầu hóa, tái cân bằng, đa cực, ảnh hưởng của công nghệ và cuộc chơi của mỗi quốc gia. Toàn cầu hóa, nền tảng cơ bản nhất trong số đó, sẽ chỉ ngày càng tăng cường, mặc dù mô hình tạo ra sự phụ thuộc trước đó của nó đang gặp phải thách thức ngày càng tăng. Điều đó đã dẫn đến việc tái cân bằng sức nặng tương đối của các bên tham gia trong trật tự thế giới. Điều đó ban đầu chỉ ảnh hưởng về mặt kinh tế, nhưng các khía cạnh chính trị và văn hóa của nó ngày càng lộ rõ. Khi nó tiếp tục, việc tái cân bằng sẽ tạo ra tính đa cực. Rất nhiều cường quốc mới có tầm ảnh hưởng lớn hơn sẽ tách ra, gia nhập những cường quốc thống trị từ năm 1945. Quá trình này đang tiến hành, thậm chí mới ở giai đoạn đầu. Phần lớn sẽ ngày càng phụ thuộc vào việc các quốc gia kết hợp với nhau bằng chương trình nghị sự nào và như thế nào.

Tương tự, công nghệ đang trở thành nhân tố quyết định cuộc chơi hơn trong quá khứ. Khả năng ảnh hưởng của nó đối với cuộc sống hàng ngày sâu sắc hơn, thậm chí là khả năng biến các hoạt động, nhu cầu và nguồn lực thông thường của chúng ta thành vũ khí. Trên thực tế, tốc độ đã đạt đến một điểm mà chúng ta bị buộc phải nghĩ về khái niệm "techades" (thập kỷ được hỗ trợ bởi tác động của công nghệ). Và sau đó là các trò chơi lâu năm mà các quốc gia tiến hành, thể hiện thông qua sự cạnh tranh chính trị giữa các quốc gia riêng lẻ hoặc đôi khi là các nhóm. Mỗi hiện tượng này đều là một yếu tố then chốt trong việc hình thành chính sách đối ngoại đương đại của Ấn Độ, xét về mặt cá nhân cũng như tổng thể. Ngày nay, Ấn Độ không chỉ phải chuẩn bị cho quá trình tái toàn cầu hóa nhằm điều chỉnh sự tập trung kinh tế và công nghệ mà còn phải tận dụng cơ hội đó để tăng cường sức mạnh quốc gia toàn diện.

Căn cứ vào tính liên tục trong nền chính trị thế giới, rõ ràng phương pháp tiếp cận của chúng ta không thể quá phụ thuộc vào trí nhớ cơ bắp. Chắc chắn rằng khuôn khổ cấu trúc và kinh nghiệm trước đây có ý nghĩa quan trọng. Nhưng đồng thời, những quy trình đã mô tả ở trên đang liên tục định hình rằng sự tồn tại hiện tại của chúng ta cần phải được nhận thức đầy đủ. Có những thay đổi quan trọng về quyền lực giữa và trong các quốc gia cũng liên quan đến tính toán tổng thể. Hầu hết trong số đó tập trung vào Hoa Kỳ, quốc gia có sự ảnh hưởng rõ ràng không còn như trước đây. Việc Hoa Kỳ đã thay đổi là điều không thể chối cãi; những gì sự thay đổi này gây ra vẫn còn là vấn đề tranh luận. Và những sự kiện gần đây đã chứng minh rằng không nên đánh giá thấp khả năng cũng như ảnh hưởng của nó. Việc hiểu được thái độ mới của Mỹ tự thân đã là một thách thức, nhất là khi Mỹ gây ảnh hưởng một cách xa bờ hơn. Mức độ đầu tư của Mỹ như thế nào ở các vùng khác nhau là một câu hỏi tự nhiên, đặt ra khi so sánh với sự hiện diện ngày càng lớn của các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc.

Sự phân cực chính trị trong xã hội cũng là một yếu tố mà chính sách ngoại giao của nhiều quốc gia cần tính đến. Những thay đổi trong nội bộ, ở Mỹ cũng như ở Trung Quốc, đang buộc một số quốc gia phải điều chỉnh lại lập trường cho phù hợp. Khi các đấu trường địa chính trị diễn ra, một thế giới từ lâu vẫn coi Tây Á và Châu Âu là trung tâm của sự cạnh tranh đang ngày càng chú ý đến khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Ngay cả các quốc gia xa xôi cũng bị buộc phải đề xuất những hướng tiếp cận riêng của họ đối với khu vực này. Xung đột Ukraine và những hậu quả về năng lượng của nó, dù quan trọng nhưng cũng không có khả năng làm giảm đi xu hướng này.

Mỗi xu hướng này cũng đều tạo ra tác động riêng trên chính sách ngoại giao của Ấn Độ. Việc xử lý tác động của sự biến động này một cách hiệu quả đòi hỏi cả việc điều chỉnh chiến lược chuyên sâu và tinh chỉnh chiến thuật. Các chính sách đối nội của Ấn Độ không chỉ đảm bảo sự phục hồi sau đại dịch mà sau đó còn trở thành cơ sở cho ngoại giao Covid. Đối với Ukraine, quan điểm chính trị không chỉ xem xét các yếu tố bảo đảm năng lượng và an ninh lương thực mà còn xét đến động lực toàn cầu của khu vực Âu - Á. Về phía Trung Quốc, việc triển khai mạnh mẽ ở biên giới đi kèm với những hạn chế có ý thức về hợp tác. Với các đối tác của Bộ tứ, Ấn Độ là một trong số ít các quốc gia thực hiện chuyển giao thuận lợi giữa các chính quyền khác nhau liên tục lên cầm quyền. Cũng có những quyết định chính trị quan trọng được đưa ra đúng lúc, bao gồm việc nâng cấp Nhóm Bộ tứ Quad, hình thành I2U2 (Ấn Độ, Israel, các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất và Mỹ) và thiết lập hành lang Ấn Độ - Trung Đông – châu Âu (IMEC).

Việc tham gia theo nhiều hướng và không ngừng cân bằng các mối quan hệ cạnh tranh cũng được thử nghiệm trong giai đoạn này. Đầu tư vào việc tăng cường hợp tác với châu Âu, song song với việc duy trì mối quan hệ truyền thống với Nga là điều không hề dễ dàng. Khi sự chia cắt Nam - Bắc ngày càng sâu sắc, việc đảm nhận Tiếng nói của Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu phương Nam (các quốc gia đang phát triển) khi Ấn Độ bắt đầu nhiệm kỳ Chủ tịch G20 là một động thái kịp thời. Và khi tình trạng đa cực tiếp tục diễn ra, Ấn Độ đã theo kịp việc mở rộng sự tham gia.

Các yếu tố thúc đẩy sự lựa chọn của các quốc gia cũng đã trải qua những thay đổi sâu sắc trong vài năm qua. Trước đây, cách thức dùng để đo lường sự tiến bộ của cường quốc thường sử dụng các chỉ số quân sự và kinh tế truyền thống hơn. Đánh giá của chúng ta về cơ hội cũng dựa nhiều hơn vào các đối tác giữa các quốc gia. Tuy nhiên, các sự kiện gần đây đã đưa ra nhiều tham số hơn để đánh giá tính bảo mật và tính toán lợi nhuận.Và tầm nhìn của chúng ta, cho dù là trực tiếp về mặt kinh tế hay rộng lớn hơn về an ninh quốc gia, phải điều chỉnh tương ứng. Giảm rủi ro cho nền kinh tế toàn cầu hiện là ưu tiên hàng đầu. Đối với nền kinh tế thị trường và các chính thể dân chủ, tầm nhìn tập trung vào việc thiết lập các chuỗi cung ứng linh hoạt và đáng tin cậy hơn. Trong lĩnh vực kỹ thuật số, chúng tôi nhận thấy sự nhấn mạnh song song về tầm quan trọng của niềm tin và tính minh bạch. Một nền kinh tế thế giới phi tập trung hơn ngày càng được coi là giải pháp khả thi nhất cho những lo lắng hiện tại. Những quan điểm chống lại sự tập trung kinh tế như vậy chỉ có khả năng gia tăng khi các cuộc chiến công nghệ tạo ra động lực lớn hơn. Chúng ta cũng phải chấp nhận rằng bản thân sự phụ thuộc lẫn nhau không phải lúc nào cũng là cơ sở đảm bảo cho hòa bình và an ninh quốc tế. Tái toàn cầu hóa trong một nền tảng công nghệ mở sẽ kêu gọi sự hợp tác đáng tin cậy, đây sẽ là một trải nghiệm mới cho tất cả chúng ta.

Sử thi của một cường quốc đang trỗi dậy 

Chính kịch bản này khiến Ấn Độ và thế giới phải đối mặt khi cả hai cùng suy ngẫm và tính toán. Chúng ta đang hướng tới sự biến động và trỗi dậy, nơi việc giảm nhẹ và điều hướng luôn song hành với nhau. Trên thực tế, sự biến đổi được dự đoán từ lâu giờ đây đã thực sự xảy ra. Bên ngoài, Ấn Độ đang tìm hiểu lợi ích của việc hội tụ các quốc gia có cùng chí hướng, ngay cả khi vẫn duy trì bản sắc riêng biệt. Tiến trình trong nước cho phép Ấn Độ đưa ra các điều khoản cam kết mới cho số lượng đối tác ngày càng tăng. Là quốc gia đông dân nhất và hiện là nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, sự nổi bật của Ấn Độ được nhấn mạnh qua cách nước này tiến hành vai trò chủ tịch G20. Sự tương tác giữa Ấn Độ đang thay đổi và thế giới năng động hơn hoàn hoàn toàn là trải nghiệm mới đối với cả hai bên. Trong tình huống đó, chất lượng lãnh đạo sẽ tạo nên sự khác biệt. Tôi đã tìm cách nắm bắt nhiều diễn biến căng thẳng của tình hình thế giới trình bày chúng như những xu hướng để đánh giá triển vọng của Ấn Độ. Giống như nỗ lực trước đây của tôi, điều này cũng nhằm mục đích góp phần vào cuộc tranh luận đang diễn ra trong xã hội Ấn Độ ưa tranh luận.

Các quốc gia lớn có tầm ảnh hưởng trên thế giới đều hành động tương tự sau một sự kiện cụ thể. Đó có thể là một cuộc xung đột, một cuộc cách mạng hoặc một sự chuyển dịch lớn về kinh tế. Nền tảng của tất cả chúng là sự tăng vọt về năng lực và đặc điểm tính cách của một người chơi mới ở cấp độ đó. Trong trường hợp của Ấn Độ, chính sách ngoại giao ban đầu đã bị hạn chế bởi yếu tố năng lực. Nó có thể đã xuất hiện trong các thách thức chính trị và an ninh quốc gia, nhưng thực ra là kết quả tích lũy của những tiến bộ hạn chế trong các lĩnh vực kinh tế xã hội và công nghệ. Nhưng đâu đó cũng có sự hình dung chưa đầy đủ về một nền văn minh vĩ đại. Sự tiến bộ của Ấn Độ đáng kinh ngạc hơn so với các nước khác trong nhóm ngang hàng. Ngày nay, tất cả các biến số này đang cùng phát huy tác dụng khi Ấn Độ bước vào cuộc chơi theo cách tự lực cánh sinh. Chính trị, kinh tế, nhân khẩu học, văn hóa và ý tưởng tạo nên một sự kết hợp mạnh mẽ. Những thay đổi sâu sắc này trên nhiều lĩnh vực rộng lớn đang góp phần tạo ra Ấn Độ Mới.

Thập kỷ vừa qua đã chứng kiến sự mở rộng không gian của Ấn Độ và sự gia tăng vị thế quốc tế của nước này. Tư tưởng Mạn đà la trong chính sách ngoại giao của Ấn Độ đã định hình rõ ràng, chính sách “Láng giềng trên hết” đã bén rễ và Ấn Độ mở rộng hợp tác với các quốc gia láng giềng theo mọi hướng. Ảnh hưởng của Ấn Độ cũng đang mở rộng trên toàn cầu, có thể thấy rõ ở Châu Phi và Châu Mỹ Latinh cũng như ở Thái Bình Dương và Caribe. Nhiều cam kết đồng thời với các trung tâm quyền lực lớn cũng được tăng cường, mặc dù không phải lúc nào cũng có thách thức.Vắc xin Maitri đã khẳng định lại một cách mạnh mẽ tư cách là nhà vô địch của khối các quốc gia đang phát triển phương Nam, cũng như các hoạt động phản ứng đầu tiên đã nêu bật cam kết quốc tế của Ấn Độ. Các hoạt động như Kaveri, Ganga, Devi Shakti và Ajay nhấn mạnh rằng người Ấn Độ ở nước ngoài có thể trông cậy vào chính phủ trong thời điểm khó khăn. Và một thập kỷ bắt đầu với việc Liên Hợp Quốc ủng hộ sáng kiến ngày Yoga và sự tán thành sáng kiến Sri Anna sử dụng hạt kê làm lương thực. Cuộc hành trình sẽ tiếp diễn nhưng đây là lúc để nhìn lại và đánh giá xem chúng ta đã tạo ra sự khác biệt gì. Và việc đó chắc chắn sẽ làm sáng tỏ lý do vì sao Ấn Độ trở nên quan trọng hơn với thế giới.

Suy cho cùng, chính sách đối ngoại tập trung chủ yếu vào việc đánh giá bối cảnh toàn cầu và tính toán tương lai. Chỉ khi hiểu được bức tranh toàn cảnh thì mới có thể đánh giá chính xác rủi ro và lợi ích của bất kỳ hành động nào. Nhưng không có quốc gia nào lên kế hoạch hoặc hành động một cách bất chấp. Mỗi quốc gia phải có tầm nhìn riêng, một hệ thống phán đoán và các mục tiêu cần đạt được. Vì cả lý do thực tế và văn hóa, những điều này có thể không phải lúc nào cũng được trình bày rõ ràng. Nhưng bằng cách phân tích thế giới, mô tả các quá trình và đề xuất giải pháp, vẫn có thể nhận ra được những nét phác thảo của chúng. Ở một mức độ nào đó, vẫn có thể hiểu được những phác thảo ấy.

Nhiệm kỳ chủ tịch G20 của Ấn Độ cũng mang lại những bài học quý báu về cách đối mặt với chính trị thế giới hiện tại. Bằng cách không ngừng tập trung vào các mối quan ngại của Nam bán cầu, Ấn Độ có thể đảm bảo rằng G20 đang thực hiện nhiệm vụ cơ bản của nó là thúc đẩy tăng trưởng và phát triển quốc tế. Xác định ưu tiên trong lĩnh vực đó và phát triển giải pháp tập thể cũng là mục tiêu đã đạt được một cách đáng kể. Đối mặt với những thách thức song song của sự phân chia Đông - Tây và chia rẽ Bắc - Nam, mỗi thách thức này đã được sử dụng để giảm nhẹ thách thức kia. Quan điểm ngoại giao bền vững bao gồm một số thực tiễn mới về các kết quả tạm thời đã khuyến khích đạt được sự đồng thuận khi thực sự cần thiết. Việc chủ động đưa ra tư cách thành viên thường trực của Liên minh châu Phi (AU) không chỉ đáng chú ý mà còn hữu ích trong việc củng cố câu chuyện lớn hơn.

Bài học rút ra từ Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Delhi là sự chứng minh rằng, càng có một chương trình nghị sự nhiều tham vọng, thì càng khó bị cản trợ. Tương tự, thông qua việc chăm sóc mối quan hệ quan trọng trong thời gian dài, tất cả các bên đều có sự đóng góp vào thành công của Ấn Độ. Cho dù đó là cách thức tiến hành ngoại giao, dự kiến về văn hóa và di sản hay khuyến khích sự tham gia của cộng đồng, thì nhiệm kỳ chủ tịch G20 thực chất được tiến hành theo phong cách của Ấn Độ.

Là một người có chuyên môn đã gắn bó lâu dài với ngành ngoại giao Ấn Độ, qua cuốn sách này, tôi thực sự muốn trao đổi về hai trách nhiệm. Một là chia sẻ suy nghĩ về một cường quốc đang trỗi dậy với một thế giới ngày càng nhận thức được điều đó đang diễn ra. Hai là truyền đạt sự cần thiết của việc hiểu đúng về những diễn biến toàn cầu đối với người dân. Chỉ khi đó, đất nước Ấn Độ mới có thể đánh giá đầy đủ những cơ hội và thách thức đang chờ đợi mình. Tuy nhiên, hai trách nhiệm song song này được kết nối bởi nền văn hóa cốt lõi của chúng ta. Xét cho cùng, nền tảng văn hóa này ảnh hưởng đến cách tiếp cận thế giới của chúng ta với tư cách là một gia đình, cũng như ảnh hưởng đến bản chất đa nguyên và tư vấn của xã hội chúng ta. Nó cũng định hình bản sắc chính trị của chúng ta, giống như việc thúc đẩy lựa chọn dân chủ của chúng ta. Cách thức tiến hành các cuộc tranh luận, các quyết định được đưa ra và vị thế được thể hiện, tất cả đều có dấu ấn văn hóa riêng. Nhưng trên hết, chúng đề cao những giá trị và đạo đức cốt lõi trong bản sắc tập thể của chúng ta.

Sử thi của mỗi quốc gia, mặc dù được phát triển để kiểm soát trí tưởng tượng của nhân dân, là sự kết tinh của trí tuệ, niềm tin và thói quen. Đối với những quốc gia có nền văn hóa và truyền thống bị chèn ép trong những giai đoạn khó khăn của lịch sử, sử thi cũng là động lực quan trọng. Những câu chuyện quá đỗi tuyệt vời cung cấp những hiểu biết sâu sắc mang đến cái nhìn sâu sắc giúp lan tỏa ảnh hưởng vượt ra ngoài biên giới và giúp truyền đạt thông điệp. Do đó, thật hấp dẫn khi có thể rút ra những bài học từ sử thi để áp dụng cho thế giới đương đại. Đặc biệt là trong thời kỳ hỗn loạn, các sự kiện và kết quả có thể cung cấp hướng dẫn, tạo ra những đối chiếu và củng cố niềm tin vào bản thân. Thực tế, do đóng vai trò như một phương pháp giáo dục để nhìn nhận về những diễn biến của mọi thời kỳ nên sử thi có giá trị vĩnh cửu.

Trong hai bộ sử thi chính của Ấn Độ, Ramayana và Mahabharata, thì Mahabharata được cho rằng gắn với chủ đề nghệ thuật trị quốc và ngoại giao. Có nhiều lý do cho nhận thức này, trong số đó còn có cốt truyện. Những nhận thức đó đều xuất phát từ thực tế là hai bộ sử thi lấy bối cảnh ở các thời đại khác nhau, mỗi thời đại có kỳ vọng riêng. Ramayana, tác phẩm ra đời sớm hơn, lấy sự trong sạch trong tư tưởng và sự cao quý trong đạo đức làm thông điệp cốt lõi. Ngược lại, Mahabharata là một cuốn biên niên sử về sự yếu đuối của con người và việc theo đuổi tham vọng. Theo thuật ngữ ngày nay, chúng ta có thể nhìn nhận một bên là sự tìm kiếm tuân thủ các quy tắc và chuẩn mực, trong khi bên kia như một bài thực hành chính trị thực tế. Vì trật tự quốc tế không thể được xây dựng dựa trên sự cạnh tranh mất kiểm soát, nên nhiệm vụ thiết lập và duy trì các tiêu chuẩn có ý nghĩa. Điều này có lẽ càng có ý nghĩa hơn trong thế giới hỗn loạn ngày nay. Ramayana có thể được nghiên cứu từ góc độ đó, làm nổi bật cả những ưu điểm và thách thức của việc xây dựng một trật tự dựa trên quy tắc.

Chiều sâu về mặt đạo đức trong Ramayana nổi bật đặc biệt so với không chỉ Mahabharata mà còn so với các truyền thuyết của các văn hóa khác. Sự hiểu biết cơ bản của nó là một cuộc chiến rõ ràng giữa thiện và ác. Điều này là lý do tại sao nó được tôn vinh qua các lễ hội và truyện kể rộng rãi ở nhiều nơi trên châu Á. Nhưng ngay cả trong khuôn khổ này, vẫn có sự phức tạp, khổ ngục và buộc phải có những bài học cho sinh viên nghiên cứu chiến lược. Cách mà lòng tốt được khai thác, cam kết được thực hiện, liên minh được xây dựng và quyết định được thực hiện, tất cả đều được mô tả rõ ràng qua câu chuyện. Trong hầu hết các trường hợp, những quyết định có vẻ rõ ràng, tuy nhiên, các sự kiện quan trọng có một lịch sử phía sau mà nếu thiếu đi, sự hiểu biết của chúng ta không hoàn chỉnh.

Về bản chất, Ramayana là một câu chuyện về một lực lượng thần thánh hóa thân thành con người, Rama, để thanh tẩy thế giới khỏi cái ác. Trong quá trình đó, ông đặt ra chuẩn mực hành vi cá nhân và thúc đẩy quản trị tốt. Vì lý do đó, chúng ta có thể coi sự cai trị của Rama là ví dụ điển hình của trật tự dựa trên quy tắc, được gọi là 'Ram Rajya'. Câu chuyện khi được mở ra, khó hiểu hơn nhiều so với chỉ những mệnh đề này. Nó bắt đầu bằng việc xây dựng sức mạnh và đạt được những khả năng mang lại cho Chúa Rama, nhân vật chính, danh tiếng đáng gờm của mình. Khi phải đối mặt với nhiều thử thách, ông có thể xử lý chúng một cách linh hoạt và chuẩn bị cho thử thách cuối cùng. Mối quan hệ của ông với người em trai cùng cha khác mẹ Lakshmana đặc biệt thân thiết, mặc dù ông cũng nhận được sự yêu mến của hai anh chị em khác của mình, Bharata và Shatrughna. Truyện là một âm mưu chính trị, khi mẹ kế của Rama, Kaikeyi, dùng một một trong hai ân huệ được cha ông là Dasaratha trao cho để yêu cầu Rama phải lưu vong vào đúng thời điểm anh sắp đăng quang. Việc quỷ vương Ravana bắt cóc vợ Sita của Rama trong thời gian ông bị lưu đày là sự kiện quan trọng làm trung tâm cho những diễn biến tiếp theo.

Khi Rama chuẩn bị kế hoạch giải cứu vợ, nhiều âm mưu nảy sinh,tất cả đã trở thành những câu chuyện dân gian. Trận chiến kéo dài 10 ngày trong đó cuối cùng Rama đã thành công không thiếu những phút giây lo lắng. Vai trò của Hanuman với tư cách là người sùng đạo, sứ giả, người cung cấp nguồn lực và cố vấn đặc biệt đáng chú ý. Nhưng cho dù đó là tầm quan trọng của những người bạn đáng tin cậy, những nguy cơ của cam kết không giới hạn, sự nguy hiểm của các cam kết không có kết thúc, sự nguy hiểm của sự tự mãn về mặt chiến lược, giá trị của ngoại giao hiệu quả hay sự cần thiết của chiến tranh thông tin, thì có rất nhiều điều mà thế giới ngày nay có thể học hỏi từ thời kỳ này.

Hơn hết, câu chuyện về Chúa Rama là câu chuyện kể về một cường quốc đang trỗi dậy có khả năng hài hòa các lợi ích cụ thể của mình với cam kết thực hiện lợi ích toàn cầu. Những thử thách mà ông phải đối mặt thúc đẩy sự sáng tạo chiến lược. Nhiều quyết định được đưa mang tính nguyên tắc và sự lựa chọn do đó ít mơ hồ hơn. Nhưng cũng có những trường hợp xuất phát từ lợi ích cá nhân, trong đó lý do biện minh cho một hành động bắt nguồn từ một nhu cầu cụ thể. Sự can thiệp của Chúa Rama vào trận chiến giữa vua khỉ Vali và Sugriva, được giải thích chi tiết sau này, là một ví dụ điển hình. Sự can thiệp này có dựa trên giá trị đạo đức, nhưng giá trị đạo đức này có sự khác biệt so với những giả định truyền thống.

Cuộc sống hiếm khi là sự lựa chọn rõ ràng, và việc đánh giá sự phức tạp của quá trình đưa ra quyết định là một phần thiết yếu của việc nắm bắt quan hệ quốc tế. Tuy nhiên, một cường quốc đang trỗi dậy cần nhiều hơn việc chỉ phân tích chính xác bối cảnh và khả năng thực hiện. Trước hết, quốc gia này phải tự tin vào các giá trị và niềm tin của chính mình và xây dựng các chính sách dựa trên những niềm tin đó. Những chính sách này được chắt lọc từ tổng thể văn hóa, di sản và truyền thống của quốc gia đó. Đó là lý do vì sao Ấn Độ chỉ có thể trỗi dậy khi thực sự là Bharat.

Người dịch: Trần Bảo Hà

Hiệu đính: Lê Thu