Ủy ban Chính sách Tiền tệ (MPC) của Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) đã bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 2 năm 2025. Những diễn biến và triển vọng của lạm phát – tăng trưởng đã tạo ra cơ hội để giảm lãi suất, và MPC đã tận dụng thời điểm này dù bối cảnh toàn cầu vẫn đầy bất ổn, thể hiện rõ nhất qua sự mất giá của đồng rupee so với đồng USD. Tuy nhiên, dù chu kỳ cắt giảm lãi suất của Ấn Độ đã khởi động, nhưng nhiều khả năng sẽ diễn ra một cách hạn chế.

Quyết định cắt giảm trong bối cảnh kinh tế biến động

Nhìn lại cuộc họp trước đó của MPC vào tháng 12 năm 2024, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) khi đó đã vượt ngưỡng 6%, mức trần của mục tiêu trung hạn (2-6%). Điều này khiến việc cắt giảm lãi suất gần như không khả thi, ngay cả khi tăng trưởng GDP chỉ đạt 5,4% trong quý II của năm tài khóa 2024-25, thấp hơn dự kiến. Tuy nhiên, cuộc họp tháng 2 năm 2025 đã trở thành thời điểm phù hợp để điều chỉnh chính sách, khi lạm phát giảm đáng kể và được kỳ vọng sẽ tiếp tục hạ nhiệt trong năm tài khóa 2025-26. Dù một số chỉ số tần suất cao cho thấy sự phục hồi của tăng trưởng trong nước từ đáy quý II, mức tăng trưởng vẫn thấp hơn nhiều so với mức 8,2% của năm tài khóa 2023-24.

Cuối cùng, MPC đã nhất trí cắt giảm lãi suất repo 25 điểm cơ bản, đồng thời duy trì lập trường trung lập – phù hợp với kỳ vọng của giới phân tích. Lần gần nhất MPC cắt giảm lãi suất xuống 6% từ 6,25% là vào tháng 4 năm 2019, cũng với lập trường trung lập. Sau đó, lập trường đã chuyển sang nới lỏng với hàng loạt đợt cắt giảm trước và sau đại dịch, đưa lãi suất xuống mức thấp nhất 4% vào tháng 5 năm 2020. Tuy nhiên, chu kỳ hiện tại dự kiến sẽ khác biệt đáng kể.

Theo dự báo của ICRA, triển vọng lạm phát và tăng trưởng chỉ cho phép một lần cắt giảm lãi suất nữa với mức 25 điểm cơ bản trong ngắn hạn. Tuy nhiên, thời điểm thực hiện cần được điều chỉnh theo những diễn biến trong nước và quốc tế.

Tác động của lạm phát và chính sách tài khóa

Dự kiến, lạm phát CPI sẽ giảm xuống 4,2% trong năm tài khóa 2025-26, từ mức 4,8% của năm 2024-25, phù hợp với ước tính của MPC. Điều này chủ yếu do lạm phát thực phẩm giảm mạnh, dù lạm phát lõi có thể tăng nhẹ. Nguồn cung dồi dào từ vụ gieo trồng rabi thuận lợi, cùng với mức nước hồ chứa dồi dào và các biện pháp hỗ trợ từ ngân sách cho nông sản dễ hư hỏng và đậu đỗ, sẽ giúp giảm áp lực giá cả cho các hộ gia đình thu nhập thấp và trung bình.

Ngoài ra, gói cắt giảm thuế 1.000 tỷ rupee trong ngân sách liên bang có ý nghĩa tích cực về mặt vĩ mô. Tuy nhiên, mức cải thiện thu nhập khả dụng hàng tháng không đủ lớn để gây áp lực lạm phát đáng kể, nhất là trong bối cảnh chính sách tài khóa vẫn ở mức hạn chế, với thâm hụt ngân sách dự kiến giảm từ 4,8% GDP (2024-25) xuống 4,4% GDP (2025-26).

Rủi ro toàn cầu và tác động đến nền kinh tế Ấn Độ

Bối cảnh toàn cầu vẫn đối mặt với rủi ro lạm phát, trong đó có các biện pháp thuế quan của Mỹ và phản ứng từ các quốc gia khác. Những điều chỉnh liên tục về thuế quan đã làm gia tăng biến động trên thị trường tài chính, ảnh hưởng đến đồng rupee, khiến đồng tiền này mất giá trong những tháng gần đây, dù vẫn thể hiện tốt hơn so với các đồng tiền của thị trường mới nổi khác. Điều này làm gia tăng lo ngại về tác động lan tỏa đến lạm phát và tăng trưởng, vốn cũng đã được MPC thừa nhận.

Dự báo xuất khẩu của Ấn Độ, đặc biệt là hàng hóa, sẽ tiếp tục suy yếu, kéo theo triển vọng GDP trong trung hạn bị hạn chế. Điều này đồng nghĩa với việc động lực tăng trưởng chính vẫn phải dựa vào tiêu dùng trong nước, trong khi chu kỳ đầu tư tư nhân có thể tiếp tục ở mức thận trọng do thiếu lực đẩy từ nhu cầu bên ngoài.

Cắt giảm lãi suất có thể hỗ trợ tiêu dùng và tăng trưởng

Một đợt cắt giảm lãi suất nữa vào đầu năm tài khóa 2025-26 sẽ giúp hỗ trợ tiêu dùng đô thị và tăng trưởng GDP trong năm tới. Việc này sẽ giúp giảm chi phí vay (EMI) cho các hộ gia đình, từ đó tăng cường tiêu dùng tùy ý. Dù tác động không lớn, nhưng sẽ lan tỏa rộng, bởi theo số liệu RBI, đến cuối tháng 9 năm 2024, Ấn Độ có tới 194,9 triệu tài khoản vay cá nhân, trong đó có 14,7 triệu tài khoản vay mua nhà.

Thêm vào đó, gói giảm thuế thu nhập cá nhân trị giá 1.000 tỷ rupee trong ngân sách có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa tiêu dùng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng GDP trong năm tới. Sự kết hợp giữa cắt giảm lãi suất, ưu đãi thuế thu nhập và lạm phát thực phẩm thấp dự kiến sẽ thúc đẩy tiêu dùng đô thị.

Triển vọng đầu tư công và tăng trưởng dài hạn

Chính phủ cũng đã công bố kế hoạch tăng đầu tư công thêm 1.000 tỷ rupee, tương đương mức tăng 10,1%. Tuy nhiên, trong trung hạn, đầu tư công khó có thể duy trì mức tăng cao do hạn chế tài khóa, bất chấp việc chuyển đổi sang mục tiêu nợ/GDP thay vì mục tiêu thâm hụt ngân sách/GDP cứng nhắc hơn. Bên cạnh đó, quá trình củng cố tài khóa sẽ phải đối mặt với áp lực từ các khuyến nghị của Ủy ban Lương VIII và Ủy ban Tài chính XVI, dự kiến công bố trong năm tới.

Những đánh giá trên cho thấy tiềm năng tăng trưởng của Ấn Độ dao động quanh mức 6,5-7%, thấp hơn mức 8% mà Khảo sát Kinh tế đã đề cập.

Chính sách tỷ giá vẫn duy trì ổn định

Thống đốc RBI nhấn mạnh rằng chính sách tỷ giá vẫn tập trung vào việc làm dịu các biến động quá mức, thay vì nhắm đến một mức tỷ giá cụ thể. Điều này cho thấy sự nhất quán trong chính sách, bất chấp thay đổi trong ban lãnh đạo của RBI. Đồng thời, nó cũng bác bỏ kỳ vọng của thị trường về khả năng RBI sẽ thoải mái hơn với sự mất giá của đồng rupee so với USD trong thời gian gần đây.