II. SỨC MẠNH MỀM ẤN ĐỘ

Về nội dung này, Ban Tổ chức đã nhận được 31 bài tham luận của các học giả Việt Nam và Ấn Độ

II.1. Lợi thế của Ấn Độ về sức mạnh mềm

* Nhiều nhà khoa học quan tâm đến vấn đề này và phân tích những yếu tố tạo nên lợi thế về sức mạnh mềm Ấn Độ, cụ thể:

- Hình ảnh của một nhà nước văn minh mà những quyết định do nhà nước cầm quyền đưa ra dựa trên nền tảng lịch sử lâu dài thông qua phương pháp không can thiệp về quân sự và có sự đồng thuận.

- Hình ảnh của một đất nước có nền văn minh, văn hóa lâu đời được kế thừa, phát triển liên tục có ảnh hưởng có sức lôi cuốn sâu rộng lớn trên thế giới.

- Ấn Độ có nhiều tôn giáo lớn cùng chung sống và có các nhân vật lịch sử nổi tiếng như Đức Phật, M.H. Gandhi, Nehru, Tagore mà tư tưởng hòa bình, bất bạo động, không liên kết của họ đã được nhiều nước trên thế giới tiếp nhận.

- Ấn Độ có số lượng dân số đông và trẻ, lực lượng lao động dồi dào là nguồn sức mạnh mềm hiếm có trên thế giới.

- Hơn 400 triệu người thuộc tầng lớp trung lưu của Ấn Độ đã làm cho sức mạnh mềm Ấn Độ gia tăng, vì họ không những là người tiêu thụ hàng hóa để làm cho nền kinh tế bền vững trong các thời điểm khủng hoảng tài chính toàn cầu mà còn bằng nhiều cách, định hình các đặc tính của Ấn Độ.

- Ấn Độ là nước đa ngôn ngữ và cũng chiếm số đông dân số nói tiếng Anh trên thế giới, có số lượng Ấn kiều đông đảo trên thế giới và được xếp thứ ba trên thế giới về cơ sở khoa học, từ đó cũng gửi đến thế giới thông điệp đa dạng nhưng thống nhất trong ngôi nhà chung đầy sáng tạo.

- Văn học, nghệ thuật, kiến trúc, điêu khắc, nghệ thuật Yoga, phim ảnh, truyền thông, công nghệ thông tin của Ấn Độ vừa đặc sắc vừa không ngừng phát triển đã tạo cho Ấn Độ nguồn sức mạnh mềm vô tận.

- Là một nền đại dân chủ có thể chế chính trị ổn định, được vận hành bởi chính sách đối nội cân đối, hài hòa trong từng giai đoạn đã làm cho sức mạnh mềm Ấn Độ luôn bền vững.

- Chính sách đối ngoại hòa bình, rộng mở, độc lập, tự chủ, mềm dẻo của Ấn Độ đã tạo cho Ấn Độ có vị thế lớn trên trường quốc tế.

- Vị trí địa lý tương đối độc lập, riêng biệt như một tiểu lục địa với nguồn tài nguyên phong phú, đa dạng đã tạo sức mạnh mềm của Ấn Độ thêm bền vững.

II.2. Về nhận diện sức mạnh mềm Ấn Độ và những thuận lợi, khó khăn

- Một số học giả qua tham luận của mình đã góp phần nhận diện sức mạnh mềm Ấn Độ trên các lĩnh vực, lịch sử, địa lý, dân số, tư tưởng triết học, tôn giáo, chính trị, ngoại giao, quốc phòng, an ninh, văn hóa, văn học nghệ thuật, kiến trúc, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ,… góp phần khẳng định rằng, theo thời gian, ngày càng chứng tỏ rằng, Ấn Độ là một quốc gia sở hữu vũ khí sức mạnh mềm ngày một bền vững, ngày càng phát triển vươn xa rộng trên toàn thế giới với nhiều phương thức khác nhau.

Nhiều học giả đi sâu phân tích thuận lợi, khó khăn, các khía cạnh, các biểu hiện khác nhau của sức mạnh mềm Ấn Độ như:

- Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình hình thành, phát triển và thực thi sức mạnh mềm.

- Sức mạnh mềm và ngoại giao văn hóa của Ấn Độ trong chiến lược thúc đẩy, hợp tác với các nước khu vực và thế giới, trong đó coi Việt Nam như một trụ cột trong chính sách Hành động Phía Đông.

- Sức mạnh mềm của Ấn Độ trên lĩnh vực an ninh quốc phòng, trong đó nhấn mạnh, đây luôn là yếu tố cơ bản trong quan hệ chính trị quốc tế, là yếu tố thứ nhất trong chiến tranh, và là yếu tố mang tính răn đe trong thời bình. Sức mạnh mềm của Ấn Độ trong quốc phòng, an ninh thể hiện ở số lượng và chất lượng quân đội, trình độ công nghệ trong trang bị, vũ khí, khí tài quân sự, năng lực chỉ hủy, trình độ lý luận quân sự được thực thi bằng tư tưởng bất bạo động, chính sách đối ngoại hòa bình, độc lập, đã tạo cho Ấn Độ vị thế lớn trên thế giới.

II.3. Sức mạnh mềm Ấn Độ trên các lĩnh vực

Nhiều tham luận phân tích tính phong phú của sức mạnh mềm Ấn Độ, cụ thể:

- Phát huy bản sắc văn hóa, phát huy những nền tảng văn hóa trong các Dự án lớn như: Dự án Mausam và dự án Spice Route nhằm tăng cường sức mạnh mềm Ấn Độ ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

- Ngoại giao văn hóa với vấn đề gia tăng sức mạnh mềm Ấn Độ trong hội nhập và phát triển.

- Chính sách đối ngoại hòa bình là một nhân tố quan trọng tạo nên sức mạnh mềm Ấn Độ.

- Từ góc nhìn văn học, tìm hiểu sâu sức mạnh mềm của văn hóa truyền thống Ấn Độ.

- Nghệ thuật xây dựng hình ảnh quốc gia qua công cụ sức mạnh mềm Ấn Độ.

- Nhìn từ chủ nghĩa thế tục, phát hiện ra sức mạnh mềm Ấn Độ.

- Ngoại giao công chúng: một loại công cụ tạo nên sức mạnh mềm Ấn Độ trong những năm đầu thế kỷ XXI.

- Sức mạnh mềm Ấn Độ qua phát triển thị trường báo chí truyền thông trong bối cảnh truyền thông số.

- Sử thi – một nguồn mạch mang sức mạnh mềm Ấn Độ.

II.4. Về phát huy những giá trị tư tưởng, triết học, văn hóa cổ truyền của Ấn Độ

Một số học giả luận giải các yếu tố tạo nên sức mạnh mềm Ấn Độ như:

- AYURVEDA: nhân tố quan trọng hình thành và lan tỏa sức mạnh mềm Ấn Độ. Các tham luận thống nhất cho rằng, Ayurveda được hình thành từ Ấn Độ, liên tục phát triển trong suốt tiến trình xây dựng và phát triển đất nước. Nó không chỉ có khả năng tự phát triển mà còn phát triển thông qua sự kết hợp giữa tính dân gian và tính học thuật mà còn giao lưu với các hệ thống y học cổ truyền khác. Trong tiến trình lịch sử, Ayurveda đã góp phần lan tỏa tư tưởng, triết lý của Ấn Độ ra thế giới. Trong thời hiện đại, Ayurveda đã được công nghiệp hóa, kết nối sức mạnh mềm với quyền lực kinh tế quốc gia nên càng góp phần củng cố vững chắc sức mạnh mềm Ấn Độ.

- Minh triết Ấn Độ, trong đó nhấn mạnh cách loại minh triết như: minh triết về đạo sống trao nhận trong vũ trụ được thể hiện trong Kinh Veda, minh triết về sự hợp nhất linh hồn cá thể và linh hồn vũ trụ bằng con đường tri thức được thể hiện trong Kinh Upanishad, minh triết về sự hợp nhất linh hồn cá thể và linh hồn vũ trụ bằng con đường hành động qua Sử thi Mahabharata, minh triết về con đường đi tới cực lạc bằng vô ngã, vô thường trong Kinh Tam Tạng.

- Sức mạnh mềm của tôn giáo Ấn Độ, trong đó khẳng định sự đa tôn giáo như Đạo Hindu, Đạo Phật, Đạo Silk, Đạo Jain cũng như các tôn giáo ngoại lai: Đạo Hồi, Thiên Chúa Giáo,… tạo nên nét phong phú và đa dạng của tôn giáo, cũng như sự lan tỏa tôn giáo Ấn Độ ra các nước trong khu vực và thế giới đã làm nên nền ngoại tôn giáo riêng biệt của Ấn Độ.

- Mahatma Gandhi, với tư tưởng bất bạo động do ông đề xướng đã tạo nên sức mạnh mềm riêng biệt, hiếm có đủ sức dẫn dắt dân tộc Ấn Độ giành độc lập từ đế quốc Anh năm 1947. Một số học giả đã phân tích sâu ngọn nguồn, những nhân tố hình thành, cốt lõi nội dung tưởng bất bạo động, vai trò, tác động, ý nghĩa lớn lao của nó đối với Ấn Độ và đối với thế giới.

- Sức mạnh mềm Ấn Độ qua trường hợp Đại thi hào Tagore, một vĩ nhân mang giấc mộng ánh sáng cho toàn thế giới. Một số học giả đã phân tích khái quát về quá trình đấu tranh rèn luyện, hình thành các tư tưởng trong chính con người Tagore, và quá trình đấu tranh truyền bá những tư tưởng của ông ở đương thời và hậu thế. Đánh giá về nhân cách vĩ đại của Tagore và di sản tinh thần của ông, một trong những nhân tố tạo nên sức mạnh mềm Ấn Độ, thánh Mahatma Gandhi cho rằng: Tagore được sinh ra không chỉ là bậc thánh sư của riêng Ấn Độ mà còn là một vì sao của thế giới, không chỉ là đóa hoa sen thơm ngát nở rộ xứ Bengal mà còn là “người lính canh vĩ đại của nhân gian”. (Xem tiếp phần 3)