Sự kiện do Chintan Research Foundation (Cơ quan nghiên cứu Chintan) tổ chức tại New Delhi, Ấn Độ đã quy tụ các học giả hàng đầu từ Ấn Độ và Đông Nam Á để chia sẻ quan điểm về vị thế của Ấn Độ trong khu vực.

Hội thảo trực tuyến nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của khái niệm Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và vai trò quan trọng mà Ấn Độ đang thể hiện trong bối cảnh địa chính trị năng động.

Hội thảo đã nghe tham luận của các diễn giả:

• Tiến sĩ Mạch Lê Thu, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Việt Nam.

• Tiến sĩ Piyanat Soikham, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ, Đại học Ubon Ratchathani, Thái Lan.

• Tiến sĩ Ratih Indraswari, Đại học Parahyangan, Bandung, Indonesia.

• ​​Tiến sĩ Benjamin Barton, Trưởng khoa Chính trị và Quan hệ Quốc tế, Đại học Nottingham Malaysia.

Người dẫn chương trình hội thảo trực tuyến là Tiến sĩ Monish Tourangbam, Cố vấn nghiên cứu cấp cao tại Chintan Research Foundation.

Buổi thảo luận đã cung cấp góc nhìn toàn diện và đa chiều về sự tham gia của Ấn Độ vào khu vực, xem xét thông qua lăng kính ngoại giao, an ninh, kinh tế và văn hóa.

Quan điểm của Việt Nam: Tình bạn "Trong như bầu trời xanh không một gợn mây"

Tiến sĩ Mạch Lê Thu đã có bài tham luận về quan điểm của Việt Nam, nêu bật mối quan hệ lịch sử và văn hóa sâu sắc tạo nên nền tảng cho mối quan hệ Việt Nam - Ấn Độ. Bài tham luận mở đầu bằng cách nhấn mạnh tình bạn do các nhà lãnh đạo quốc gia, Hồ Chí Minh và Jawaharlal Nehru, và các kết nối văn hóa cổ xưa thông qua Phật giáo, nghệ thuật và thương mại. Tiến sĩ Mạch Lê Thu lưu ý bối cảnh lịch sử của các mối quan hệ của Việt Nam, nêu rằng mặc dù trong lịch sử Việt Nam có nhiều chiến tranh và xung đột với nhiều quốc gia, nhưng mối quan hệ của Việt Nam với Ấn Độ luôn "rất tốt, không có chiến tranh hay hiềm khích giữa hai nước". Bà lập luận rằng, thiện chí lịch sử này là một di sản đáng trân trọng trong bối cảnh địa chính trị hiện tại.

Tiến sĩ Thu phân tích sự phát triển của mối quan hệ này từ Quan hệ đối tác chiến lược năm 2007 thành Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện (CSP) năm 2016. Bà giải thích rằng sự nâng cấp này không chỉ là một cử chỉ mang tính biểu tượng mà còn phản ánh sự sâu sắc của sự tham gia đa chiều và lòng tin hai nước dành cho nhau. Bà nhấn mạnh rằng quan hệ đối tác này được thúc đẩy bởi "các yêu cầu địa chính trị và địa kinh tế đương đại". Ẩn dụ "trong xanh như bầu trời không một gợn mây" của cố Thủ tướng Việt Nam Phạm Văn Đồng, đã được sử dụng để mô tả bản chất của mối quan hệ song phương.

Quyền tự chủ chiến lược và khuôn khổ Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

Một trong những điểm chính trong bài thuyết trình của Tiến sĩ Thu là cách tiếp cận thận trọng và thực dụng của Việt Nam đối với khái niệm Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Bà lưu ý rằng Việt Nam đã chủ động ủng hộ Triển vọng ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP), trong đó định hình chiến lược khu vực này là "đối thoại và hợp tác" và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.

Bà cũng làm sáng tỏ cách tiếp cận thận trọng của Hà Nội trong việc chính thức thông qua "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương" làm khuôn khổ chính sách đối ngoại. Mặc dù khái niệm này được thảo luận rộng rãi trong ngoại giao kênh 2 và 1.5, nhưng nó vẫn chưa được chính thức đưa vào các văn kiện của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ấn Độ là "Người bạn tốt" trong khu vực 

Trong phân tích của mình về cách Việt Nam nhận thức về vai trò của Ấn Độ, Tiến sĩ Thu đã vẽ nên bức tranh về Ấn Độ là "người bạn tốt" trong bối cảnh phức tạp của Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Bà nhấn mạnh rằng, chính sách đa liên kết của Ấn Độ mang đến cho Việt Nam cách làm thực dụng cho hợp tác an ninh. Cách tiếp cận linh hoạt, độc lập của Ấn Độ, kết hợp với mối quan hệ chiến lược và quốc phòng nồng ấm và sâu sắc với Việt Nam, định vị nước này là một đối tác quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh tranh chấp trên biển.

Tiến sĩ Thu đã đưa ra những ví dụ cụ thể về sự hợp tác an ninh, bao gồm các khoản tín dụng của Ấn Độ cho tàu tuần tra và an ninh hàng hải, và sự hỗ trợ của Ấn Độ cho quá trình hiện đại hóa quân đội của Việt Nam. Bà nhấn mạnh đến việc đào tạo cho quân nhân Việt Nam trên các nền tảng tiên tiến và sự hỗ trợ của Ấn Độ trong việc giúp Việt Nam đào tạo lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Hợp tác kinh tế: Trụ cột của sự ổn định chiến lược

Ngoài vấn đề an ninh, Tiến sĩ Thu nhấn mạnh mối liên hệ không thể tách rời giữa hợp tác kinh tế và ổn định chiến lược. Sự hội nhập kinh tế ngày càng tăng không chỉ là về lợi ích thương mại, Việt Nam coi đây là điều cần thiết cho sự ổn định và độc lập chiến lược của mình. Bà lập luận rằng, một mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ và đa dạng sẽ giúp Việt Nam ít bị tổn thương hơn trước áp lực kinh tế từ bất kỳ cường quốc thống trị nào. Cả hai quốc gia đều thừa nhận tầm quan trọng của việc tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Kết luận: Quan hệ đối tác vì một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương dựa trên luật lệ

Trong bài phát biểu kết luận, Tiến sĩ Mach Le Thu đã tóm tắt rằng, Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Ấn Độ về cơ bản được thúc đẩy bởi các mệnh lệnh chiến lược chung sâu sắc. Bao gồm những mối quan tâm chung về sự ổn định, hòa bình và thịnh vượng kinh tế trong khu vực. Theo quan điểm của Việt Nam, Ấn Độ được coi là một người bạn mạnh mẽ và đáng tin cậy. Quan hệ đối tác này mang lại lợi ích chung thông qua việc tăng cường năng lực quốc phòng, đa dạng hóa quan hệ kinh tế và các nỗ lực ngoại giao phối hợp. Mục tiêu chung là thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cởi mở, toàn diện và dựa trên luật lệ, đảm bảo hòa bình và thịnh vượng cho tất cả mọi người.

Hội thảo trực tuyến đã mang lại nhiều sắc thái trong quan điểm của ASEAN về vai trò của Ấn Độ. Đặc biệt, bài tham luận của Tiến sĩ Mạch Lê Thu đã đưa ra một cái nhìn rõ ràng về cách Việt Nam, một bên đóng vai trò chủ chốt trong khu vực, coi Ấn Độ là đối tác quan trọng trong việc điều hướng những thách thức và cơ hội của Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ tự hào đã đóng góp vào cuộc đối thoại quốc tế quan trọng này.