Ấn Độ, nước tiêu thụ và nhập khẩu dầu lớn thứ ba thế giới, đang bứt phá mạnh mẽ và vượt xa mọi nền kinh tế lớn khác về tốc độ tăng cầu dầu mỏ. Báo cáo Oil 2025 của IEA công bố hôm thứ Ba nhận định rằng tới năm 2030, nhu cầu dầu thô của Ấn Độ sẽ tăng từ 5,64 triệu thùng mỗi ngày (bpd) năm 2024 lên 6,66 triệu bpd, tương đương mức bổ sung 1 triệu bpd—con số lớn nhất trong số các quốc gia được khảo sát.

Tốc độ tăng trưởng GDP Ấn Độ ổn định ở mức trung bình 2,8% mỗi năm đang đóng vai trò then chốt. Cùng với đó là quá trình đô thị hóa nhanh, tỷ lệ sở hữu ô tô gia tăng và nhu cầu nhiên liệu vận tải – đặc biệt là xăng và dầu diesel – duy trì ở mức cao. Nhờ đó, nhiên liệu giao thông trở thành nhóm sản phẩm dầu mỏ chủ lực, một hiện tượng “ngoại lệ” so với xu hướng toàn cầu, khi hầu hết các nước đang dần chuyển sang tiết giảm tiêu thụ dầu mỏ.

Trong cơ cấu tiêu thụ, nhiên liệu hàng không (jet fuel/kerosene) được dự báo tăng nhanh nhất, với tốc độ gần 6% mỗi năm. Lực cầu xuất phát từ việc dân số Ấn Độ dự kiến tăng thêm khoảng 5% trong giai đoạn 2025–2030 và tầng lớp trung lưu ngày càng đông đảo—họ sẵn sàng chi tiêu cho du lịch nước ngoài và các dịch vụ cao cấp. Tiếp đó là xăng (gasoline) với mức tăng khoảng 4% hàng năm, do tỷ lệ sở hữu ô tô hiện vẫn còn thấp, khiến dư địa tăng trưởng còn rất lớn.

IEA giả định quy mô đội xe của Ấn Độ sẽ tăng khoảng 40% vào năm 2030, vượt xa khả năng tiết kiệm nhiên liệu và chuyển đổi sang xe điện, vốn mới chỉ bùng nổ mạnh ở mảng hai và ba bánh. Tuy nhiên, báo cáo cũng cảnh báo rủi ro tín dụng: nợ hộ gia đình đã leo lên 43% GDP năm 2024, so với 35% năm 2022. Một vòng xoáy tín dụng không kiểm soát có thể làm chậm hoặc đảo ngược đà tăng trưởng nhiên liệu giao thông.

Đối với các sản phẩm công nghiệp như gasoil (diesel), naphta và LPG/ethan, mức tăng hàng năm được ước tính lần lượt là 3,3%, 2,0% và 2,5%. Trong đó, diesel chiếm khoảng một phần ba tổng tiêu thụ dầu của Ấn Độ, tương đương tăng thêm 380.000 bpd đến năm 2030. Áp lực từ quá trình công nghiệp hóa, mở rộng cơ sở hạ tầng và đô thị hóa sẽ tiếp tục là những động lực bền vững.

Chính phủ Ấn Độ cũng đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ để thúc đẩy nhiên liệu sạch. Tiêu biểu là Pradhan Mantri Ujjwala Yojana khởi động năm 2016, cung cấp kết nối LPG cho hàng triệu hộ gia đình, thay thế bếp đốt truyền thống, qua đó nâng cao nhu cầu LPG – một thành phần quan trọng trong giỏ sản phẩm dầu mỏ.

Trên bình diện toàn cầu, IEA dự báo tổng cầu dầu sẽ tăng thêm 2,5 triệu bpd, đạt khoảng 105,5 triệu bpd vào năm 2030. Mỹ – nước tiêu thụ lớn nhất thế giới – có thể đạt đỉnh 20,47 triệu bpd năm 2025, rồi giảm dần về 20,01 triệu bpd năm 2030. Trung Quốc, động lực cầu chính thập kỷ qua, được dự báo đạt đỉnh 16,95 triệu bpd năm 2027, trước khi giảm xuống 16,66 triệu bpd năm 2030 vì độ phủ xe điện, đường sắt cao tốc và xe tải chạy khí tự nhiên ngày càng cao.

Về nguồn cung, công suất khai thác toàn cầu có thể tăng thêm hơn 5 triệu bpd, lên 114,7 triệu bpd năm 2030. Tuy nhiên, xe điện được dự báo sẽ thay thế khoảng 5,4 triệu bpd dầu mỏ trên toàn cầu, khi doanh số xe điện cán mốc 17 triệu chiếc năm 2024 và dự kiến vượt 20 triệu chiếc năm 2025.

Riêng sản lượng dầu nội địa Ấn Độ dự báo giảm nhẹ khoảng 30.000 bpd, về còn 670.000 bpd vào cuối thập kỷ, khiến mức độ phụ thuộc nhập khẩu duy trì trên 95%. Về tinh chế, năm 2030 Trung Quốc vẫn dẫn đầu với công suất 19,5 triệu bpd, tiếp đó là Mỹ 17,7 triệu bpd; Ấn Độ đạt 6,8 triệu bpd, chỉ kém Nga 7,1 triệu bpd.

Những chuyển động mạnh mẽ về cả cung và cầu này cho thấy thị trường dầu mỏ thế giới đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc sâu rộng, với Ấn Độ giữ vai trò đầu tàu, định hình xu hướng và áp lực lên nguồn cung toàn cầu.