Chuyến thăm gần đây của Tổng thống Sri Lanka Ranil Wickremesinghe tới Ấn Độ đã kết thúc với một chương trình nghị sự đầy tham vọng về kết nối song phương. Chuyến thăm này là một bước tiến nữa trong quan hệ đối tác mới mà Ấn Độ đã bắt đầu với Sri Lanka vào năm 2022, nhưng việc xây dựng mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn sẽ đòi hỏi phải thúc đẩy chuỗi cung ứng, một hiệp định thương mại tự do toàn diện và tăng cường hợp tác ngân hàng trung ương.

Tuyên bố chung đưa ra sau cuộc gặp ngày 21/7 nhấn mạnh rõ ràng yếu tố kinh tế trong mối quan hệ song phương. Trong quá khứ, những lo ngại về an ninh của Ấn Độ về vai trò của Trung Quốc tại Sri Lanka, tranh chấp về nghề cá và vấn đề hòa giải dân tộc chưa được giải quyết đã cản trở hợp tác kinh tế song phương. Nhưng Ấn Độ đã đóng một vai trò quan trọng là 'nước láng giềng trên hết' với khoản viện trợ nước ngoài trị giá 4 tỷ đô la Mỹ cho Sri Lanka sau khi nền kinh tế của hòn đảo này vỡ nợ nước ngoài vào tháng 4 năm 2022 khiến quốc gia này rơi vào khủng hoảng kinh tế.

Lần này, hợp tác không chỉ là một kế hoạch giữa chính phủ với chính phủ. Quan hệ đối tác khuyến khích đầu tư từ khu vực tư nhân của Ấn Độ và liên doanh với các công ty Sri Lanka. Ba lĩnh vực — hậu cần, năng lượng và du lịch — là trọng tâm của sự hợp tác này. Điều này bao gồm cải thiện hậu cần khu vực và phát triển các cảng ở Colombo, Trincomalee và Kankesanthurai, dịch vụ phà giữa các cảng Ấn Độ và Sri Lanka và kết nối hàng không lớn hơn giữa cả hai nước. Đây là những khoản đầu tư kinh doanh cũng cho phép di chuyển của người dân.

Hợp tác năng lượng song phương là rất quan trọng. Các dự án quan trọng nhất bao gồm các đề xuất xây dựng một đường ống dẫn dầu từ Ấn Độ đến Sri Lanka và kết nối lưới điện của hai nước. Ấn Độ đã có các đường ống dẫn dầu và liên kết điện với Bangladesh và Nepal - cung cấp một khuôn mẫu có thể được sử dụng với Sri Lanka. Ấn Độ là một nước nhập khẩu năng lượng và sở hữu một ngành công nghiệp tinh chế và lọc dầu tầm cỡ thế giới.

Kết nối Sri Lanka với mạng lưới dầu mỏ của Ấn Độ sẽ cung cấp cho Sri Lanka nhiên liệu rẻ hơn, dựa trên quy mô kinh tế của Ấn Độ. Tình trạng thiếu nhiên liệu của Sri Lanka, như đã thấy vào năm 2022 do dự trữ ngoại hối thấp, có thể được giảm nhẹ. Nếu dầu của Ấn Độ có thể được thanh toán bằng đồng rupee của Ấn Độ, nó có thể làm giảm chi phí trao đổi và tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản tín dụng thương mại.

Kết nối lưới điện cũng sẽ có tiềm năng cải cách. Điện của Ấn Độ thuộc hàng rẻ nhất thế giới do nước này phụ thuộc vào than sản xuất trong nước và kỹ thuật bản địa. Năng lượng đáng tin cậy và giá cả phải chăng của Ấn Độ có thể giúp Sri Lanka khắc phục tình trạng thiếu điện và phát triển tiềm năng thương mại năng lượng gió của riêng mình. Điện sạch nhưng gián đoạn này sau đó có thể được xuất sang lưới điện Ấn Độ.

Sri Lanka cũng đang tìm cách tranh thủ cơ sở hạ tầng công cộng kỹ thuật số mã nguồn mở được đánh giá cao của Ấn Độ, giúp cung cấp các dịch vụ thiết yếu của chính phủ bằng kỹ thuật số. Bằng cách sử dụng đồng rupee của Ấn Độ để giải quyết thương mại song phương và vận hành Giao diện thanh toán thống nhất của Ấn Độ, thanh toán kỹ thuật số bằng đồng rupee có thể được sử dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và du khách ở Sri Lanka.

Quá trình cất cánh đã bắt đầu, nhưng để thực sự hội nhập thương mại song phương, cần phải kiếm tìm ba sự liên kết định hướng kinh doanh khác.

Sri Lanka cũng đang tìm cách tranh thủ cơ sở hạ tầng công cộng kỹ thuật số mã nguồn mở được đánh giá cao của Ấn Độ, giúp cung cấp các dịch vụ thiết yếu của chính phủ bằng kỹ thuật số. Bằng cách sử dụng đồng rupee của Ấn Độ để giải quyết thương mại song phương và vận hành Giao diện thanh toán thống nhất của Ấn Độ, thanh toán kỹ thuật số bằng đồng rupee có thể được sử dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và du khách ở Sri Lanka.

Quá trình cất cánh đã bắt đầu, nhưng để thực sự hội nhập thương mại song phương, cần phải kiếm tìm ba sự liên kết định hướng kinh doanh khác.

Đầu tiên là tích hợp Sri Lanka vào khuôn khổ chuỗi cung ứng mới nổi của Ấn Độ. Các nước Nam Á có mức lương theo giờ thấp hơn Trung Quốc. Nhưng cũng giống như Trung Quốc, các doanh nghiệp Nam Á rất linh hoạt và sẵn sàng làm việc với những đơn hàng nhỏ. Để cạnh tranh, Nam Á hiện cần giảm chi phí thương mại cao hiện đang cản trở các doanh nghiệp bằng cách theo đuổi sự cởi mở hơn về thương mại, cải thiện cơ sở hạ tầng liên quan đến giao thông và thương mại khu vực cũng như hợp lý hóa các quy định sau biên giới. Sau khi cải cách được thực hiện, Nam Á có thể phát triển các cụm công nghiệp khu vực và khu chế xuất dọc theo chuỗi cung ứng được vận hành tốt.

Các công ty toàn cầu hoá của Sri Lanka nên đầu tư vào các bang Nam Ấn Độ. Các công ty như Brandix nên đầu tư vào dệt may, Dilmah vào chè và du lịch và John Keels Holdings vào chế biến thực phẩm và du lịch. Ấn Độ và Sri Lanka nên tích cực thúc đẩy dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài song phương bằng cách cải thiện hoạt động tiếp thị tới các nhà đầu tư, tự do hóa các quy định đầu tư FDI và cắt giảm quan liêu thông qua số hóa.

Việc khởi xướng nối lại sớm các cuộc đàm phán về Hiệp định Hợp tác Kinh tế và Công nghệ để thúc đẩy thương mại và FDI dựa trên quy tắc khu vực cũng sẽ rất quan trọng. Mục tiêu phải là một thỏa thuận thương mại tiêu chuẩn cao để tạo điều kiện hội nhập sâu hơn thông qua chuỗi cung ứng và thương mại dịch vụ bằng cách áp dụng cái gọi là quy tắc thương mại của thế kỷ 21.

Cả hai quốc gia giờ đây đều nhận ra rằng họ có thể giành được nhiều lợi ích hơn từ các biện pháp tạo thuận lợi thương mại. Chúng bao gồm các khoản đầu tư vào giao thông và cơ sở hạ tầng, một cây cầu kết nối, hậu cần và hài hòa hóa quy định. Sự bất cân xứng giữa sức mạnh kinh tế của Ấn Độ và Sri Lanka cần được đưa vào các cuộc đàm phán để ngăn chặn phản ứng dữ dội từ việc mất đi các ngành và doanh nghiệp nhỏ ở Sri Lanka.

Cải thiện hợp tác ngân hàng trung ương cũng rất quan trọng. Các cuộc họp thường xuyên giữa các quan chức ngân hàng trung ương của Ấn Độ và Sri Lanka và một hệ thống cảnh báo sớm cho các cuộc khủng hoảng kinh tế là cần thiết. Sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997, ASEAN đã thông qua một cơ chế giám sát lẫn nhau để phát hiện các dấu hiệu cảnh báo sớm, cảnh báo các nước khác về các cuộc khủng hoảng tiềm tàng và tham gia hỗ trợ lẫn nhau giữa các nước thành viên. Ấn Độ và Sri Lanka có thể làm việc trên một hệ thống song phương, khuôn mẫu của nó có thể được khu vực hóa cho phần còn lại của Nam Á.

Một lĩnh vực khác là chương trình Nâng cao năng lực của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Trung tâm hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo của IMF về xây dựng năng lực kinh tế ở Nam Á được đặt tại Delhi. Với viện trợ của Ấn Độ, nó có thể được mở rộng để cung cấp đào tạo nâng cao về quản lý kinh tế vĩ mô và ổn định tài chính. Các cơ chế thể chế như vậy là chìa khóa cho sự ổn định khu vực.

Các cuộc đàm phán giữa Modi–Wickremesinghe đã đặt nền móng cho một hướng đi mới ở Ấn Độ và Sri Lanka, dựa trên mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp được cả hai chính phủ khuyến khích. Kinh nghiệm của Đông Á cho thấy chủ nghĩa khu vực do thị trường dẫn dắt là con đường thực tế để đạt được sự thịnh vượng và tăng trưởng.