Ông Gautam Nair, Giám đốc điều hành tại Matrix Clothing - một trong những nhà xuất khẩu hàng may mặc lớn nhất Ấn Độ cho biết công ty đang tăng cường sản xuất tại nhà máy quần áo ở Gurugram, đặt cược vào sự gia tăng đơn đặt hàng từ các thương hiệu như Marks & Spencer và Next khi Ấn Độ đang theo đuổi nhiều hiệp định thương mại tự do với nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Trong vòng 3 năm tới, ông Gautam Nair kỳ vọng sản lượng xuất khẩu quần áo của công ty Matrix Clothing sang Liên minh Châu Âu (EU) và Vương quốc Anh sẽ tăng hơn gấp đôi so với mức hiện tại.

"Ngành công nghiệp Ấn Độ đang rất phấn khích," ông Nair nhấn mạnh.

Ấn Độ, với tư cách là nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất thế giới, hiện đang tận dụng sức hấp dẫn ngày càng tăng để tăng cường một số hiệp định thương mại tự do. Ấn Độ cũng kỳ vọng sẽ đạt được thỏa thuận với các nước từ Anh đến Australia để thúc đẩy sản xuất và giảm bớt áp lực thị trường việc làm khi dự kiến có hàng triệu thanh niên gia nhập lực lượng lao động trong những năm tới.

Mới đây nhất và cũng là một trong những tham vọng nhất là hiệp định thương mại và đầu tư giữa Ấn Độ với 4 nước châu Âu, trong đó có Thụy Sĩ và Na Uy vào ngày 10/3. Hiệp định thể hiện sự sẵn sàng của Ấn Độ trong việc thực hiện các cam kết ở các lĩnh vực như lao động, môi trường, tính bền vững và giới tính. Đây cũng là lần đầu tiên Ấn Độ đảm bảo cam kết đầu tư – trị giá 100 tỷ USD trong 15 năm – vào một thỏa thuận như vậy.

Kể từ năm 2021, Ấn Độ hiện đã nhanh chóng ký kết 4 Hiệp định thương mại tự do (FTA) sau khoảng 9 năm không có hiệp định nào được ký kết. Hiệp định mới nhất với khối các quốc gia châu Âu, được gọi là Hiệp hội Thương mại Tự do Châu Âu, hay EFTA, đã được Thủ tướng Modi ca ngợi và diễn ra chỉ vài tuần trước cuộc bầu cử.

Những người quen thuộc với vấn đề này cho biết, các cuộc đàm phán giữa Ấn Độ với Vương quốc Anh và Australia sẽ có nhiều tín hiệu tích cực sau cuộc bầu cử ở Ấn Độ vào tháng 4 và tháng 5 năm nay.

Tăng cường các hiệp định thương mại

Hy vọng rằng những thỏa thuận như vậy sẽ mang lại một sân chơi bình đẳng cho ngành dệt may của Ấn Độ, chiếm hơn 14% xuất khẩu hàng năm của quốc gia, sử dụng nguồn lao động trực tiếp hơn 45 triệu người và đóng góp hơn 4% vào tổng sản phẩm quốc nội. Hàng hải, phụ tùng ô tô và máy móc, hóa chất, da, giày dép, đá quý và các sản phẩm trang sức cũng được hưởng lợi.

Bên cạnh đó, Ấn Độ hiện cũng đang thực hiện các thỏa thuận thương mại khác thúc đẩy liên minh thương mại toàn cầu. Các công ty từ Apple đến Samsung Electronics đã tăng cường sản xuất ở Ấn Độ, tận dụng các ưu đãi sản xuất do chính phủ của Thủ tướng Modi đưa ra.

Ông Alex Capri, Giảng viên tại Trường Chính sách công Lý Quang Diệu ở Singapore nhận định đây là thời điểm lịch sử lớn của Ấn Độ, có lẽ sẽ là cơ hội lớn nhất trên trường thế giới kể từ năm 1947.

"Để nắm bắt cơ hội đó, quốc gia Nam Á này phải thu hẹp khoảng cách về cơ sở hạ tầng và cải thiện sự thuận tiện trong kinh doanh bằng cách cắt giảm các quy định, thuế và quan liêu. Delhi đang nỗ lực hết sức. Họ biết họ phải khắc phục điều này", ông Alex Capri nói.

Theo báo cáo của chính phủ, bằng cách hội nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu, Ấn Độ có thể tạo ra 80 triệu việc làm vào năm 2030.

Về mặt địa chính trị, New Delhi đang xây dựng mối quan hệ sâu sắc hơn với các quốc gia G7. Giờ đây, họ đang hướng tới mục tiêu điều chỉnh kinh tế cũng như cạnh tranh với các quốc gia như Việt Nam và Bangladesh, những quốc gia cũng được định vị là điểm đến sản xuất mới nổi.

Lĩnh vực dịch vụ, chiếm hơn một nửa GDP của quốc gia, cũng được kỳ vọng sẽ tăng trưởng mạnh. Các thỏa thuận thương mại sẽ giúp Ấn Độ đảm bảo khả năng tiếp cận dễ dàng hơn cho các chuyên gia trong các lĩnh vực bao gồm công nghệ, y tế và kế toán.

Đối với các đối tác, Ấn Độ và thị trường 1,4 tỷ dân có sức hấp dẫn rất lớn. Bên lề hội nghị cấp bộ trưởng của Tổ chức Thương mại Thế giới lần thứ 13 vào tháng trước, Ủy viên Thương mại EU Valdis Dombrovskis lưu ý "sự sẵn sàng tiến lên phía trước khi chúng tôi biết rằng theo truyền thống, Ấn Độ là một thị trường tương đối khép kín".

Tim Ayres, Trợ lý Bộ trưởng Thương mại Australia cũng nhận định kết quả ban đầu từ thỏa thuận thương mại tạm thời cho thấy ý nghĩa tích cực đối với các doanh nghiệp và lưu ý rằng hai quốc gia đang nỗ lực hướng tới giai đoạn hai.

Những rào cản

Tuy nhiên, đối với tất cả sự nhiệt tình đó, vẫn còn những rào cản. Ấn Độ và Anh vẫn chưa giải quyết được những khác biệt về các vấn đề bao gồm bảo vệ đầu tư, thỏa thuận an sinh xã hội và tiếp cận thị trường với các sản phẩm là táo và pho mát của Anh.

Trong khi đó, liên đoàn các công ty đồ uống có cồn của Ấn Độ đã bày tỏ lo ngại về việc mở cửa thị trường mà không nhận được sự đối xử có đi có lại.

Vinod Giri, Liên đoàn các công ty đồ uống có cồn của Ấn Độ cho biết trong khi hầu hết trọng tâm của các cuộc đàm phán thương mại là nhượng bộ về thuế thì các rào cản phi thuế quan như yêu cầu về thời hạn sử dụng đối với rượu whisky ở Anh và châu Âu đang khiến đồ uống của Ấn Độ trở nên kém cạnh tranh.

Ông Giri cho biết luật pháp Vương quốc Anh yêu cầu rượu whisky phải được ủ trong tối thiểu ba năm, trong khi ở những vùng có khí hậu ấm áp như Ấn Độ, rượu whisky trưởng thành nhanh hơn 3-5 lần so với những vùng có khí hậu lạnh hơn ở Anh và EU.

"Hầu hết rượu whisky của chúng tôi không thể tiếp cận các thị trường đó do những rào cản này và chúng tôi muốn loại bỏ chúng, đồng thời cho biết thêm rằng điều kiện ủ lâu hơn sẽ đẩy chi phí sản xuất lên tới 35%. Miễn là các FTA công bằng và bình đẳng thì chúng tôi không có vấn đề gì", ông Giri nói.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn khi kinh doanh ở Ấn Độ. Deborah Elms, người đứng đầu chính sách thương mại tại Hinrich Foundation có trụ sở tại Singapore cho biết mặc dù ngày càng có nhiều công ty đề cập đến Ấn Độ hoặc đầu tư của Ấn Độ trong các cuộc gọi thu nhập, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng chuyển thành các cam kết.

"Trong nhiều trường hợp, những trở ngại đối với đầu tư hoặc phát triển thực tế ở Ấn Độ vẫn còn rất lớn. Những khoảng trống này đang tạo ra vấn đề cho các doanh nghiệp, điều đó có nghĩa là câu chuyện tích cực xung quanh triển vọng của Ấn Độ có thể không được truyền tải", bà Deborah Elms nói.

Trước những vấn đề này, Chính phủ Ấn Độ đã yêu cầu các bang đơn giản hóa các quy định và đưa ra hệ thống một cửa để đẩy nhanh quá trình nhận được sự chấp thuận và thông quan cần thiết của các nhà đầu tư, đồng thời cắt giảm áp lực tuân thủ./.

Hồng Nhung