Ấn Độ đang phải chịu sự sụt giảm trong đầu tư trực tiếp nước ngoài

Thư viện

Copy

Theo RBI, kể từ năm 2016, dòng vốn FDI ròng đã giảm từ khoảng 1,7% GDP xuống còn hơn 0,5%.

08:00 21-03-2024 Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Ấn Độ vừa mới ký một hiệp định thương mại tự do hiếm hoi với bốn quốc gia ở châu Âu (EFTA). Đến sau 16 năm đàm phán gian khó, thỏa thuận này sẽ chứng kiến Ấn Độ dỡ bỏ hầu hết thuế nhập khẩu đối với các sản phẩm công nghiệp từ Thụy Sĩ, Na Uy, Iceland và Liechtenstein. Đổi lại, các nước EFTA sẽ đầu tư 100 tỷ USD vào Ấn Độ trong 15 năm tới.

Thông báo này được đưa ra sau khi đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Ấn Độ bị hạn chế trong những năm gần đây. Theo dữ liệu từ Ngân hàng Trung ương Ấn Độ (RBI) từ tháng 4 đến tháng 9 năm ngoái, Ấn Độ chỉ thu hút được hơn 10 tỷ USD vốn FDI - mức thấp nhất trong nửa đầu năm tài chính kể từ cuộc suy thoái toàn cầu năm 2008. Điều đó xuất phát từ sự sụt giảm tổng thể của dòng vốn FDI tính theo phần trăm GDP dưới thời Thủ tướng Narendra Modi.

Có một số yếu tố được ghi nhận rõ ràng giải thích tại sao đầu tư nước ngoài vào Ấn Độ lại trầm lắng như vậy trong những năm gần đây: quan liêu, thành tích thực thi hợp đồng kém và năng suất lao động tương đối thấp. Nhưng một yếu tố thậm chí còn quan trọng hơn đơn giản là Ấn Độ chưa ký đủ thỏa thuận để tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư nước ngoài.

Vào giữa những năm 1990, trong bối cảnh thúc đẩy tự do hóa nền kinh tế, Ấn Độ đã khởi xướng một loạt hiệp định đầu tư song phương (BIT) để thúc đẩy đầu tư từ các công ty nước ngoài. Ý tưởng là hệ thống hóa một bộ quy tắc và chuẩn mực để đảm bảo rằng mối quan tâm và lợi ích của các nhà đầu tư nước ngoài được bảo vệ, đặc biệt là thông qua trọng tài quốc tế.

Kết quả là một loạt các khiếu nại và tranh chấp của các doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Ấn Độ. Năm 2011, White Industries, một doanh nghiệp sản xuất thép của Australia, đã kiện Ấn Độ ra trọng tài quốc tế vì vi phạm nghĩa vụ của nước này theo hiệp ước đầu tư song phương Ấn Độ-Australia. Vụ kiện tụng thành công và Ấn Độ được lệnh phải trả cho White Industries hơn 4 triệu USD. Tiếp theo đó là một nỗ lực trọng tài thành công khác của công ty dầu mỏ Cairn Energy của Anh, công ty đã giành được phán quyết trị giá 1,2 tỷ USD chống lại chính phủ Ấn Độ về khiếu nại thuế năm 2015.

Năm 2016, chính phủ Modi quyết định xem xét lại các hiệp định đầu tư song phương của Ấn Độ và đưa ra một hiệp ước mẫu mới, trong số những điều khác, đã khiến các nhà đầu tư nước ngoài gặp khó khăn hơn khi nhờ đến trọng tài quốc tế. Sau đó, New Delhi đã chấm dứt tới 76 trong số 83 hiệp ước đầu tư với lời kêu gọi đàm phán lại chúng trên cơ sở hiệp ước mẫu mới. Theo RBI, kết quả gần như ngay lập tức: Kể từ năm 2016, dòng vốn FDI ròng đã giảm tính theo phần trăm GDP từ khoảng 1,7% xuống còn hơn 0,5% một chút.

Điều này diễn ra song song với chủ nghĩa bảo hộ thương mại ngày càng gia tăng. Theo cơ sở dữ liệu Cảnh báo Thương mại Toàn cầu chuyên theo dõi các can thiệp chính sách thương mại trên toàn thế giới, Ấn Độ đã áp đặt số lượng hạn chế nhập khẩu cao nhất so với bất kỳ quốc gia nào kể từ năm 2014 – tăng mạnh so với giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2014 khi Ấn Độ đứng thứ tư trong danh sách.

Sự nghi ngờ tương tự về các hiệp ước và thỏa thuận cũng đã cản trở hồ sơ thương mại của Ấn Độ. Từ năm 2017 đến năm 2022, nhập khẩu của Ấn Độ từ các đối tác mà nước này đã ký các hiệp định thương mại tự do đã tăng đáng kinh ngạc 82%.

Trong khi đó, xuất khẩu sang các nước này chỉ tăng 31%. Do đó, Ấn Độ đã bị loại khỏi các khối thương mại lớn ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương - đáng chú ý nhất là việc bước ra khỏi các cuộc đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) vào năm 2019. Năm ngoái, Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal đã chê bai thỏa thuận thương mại của nước này với ASEAN bị coi là “thiếu hiểu biết”.

Có một số dấu hiệu nhỏ cho thấy ông Modi hiện muốn khắc phục điều này - dù chỉ là rất thận trọng. Trước thỏa thuận tháng này với EFTA, Ấn Độ cũng đã ký các thỏa thuận thương mại với Australia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. New Delhi hiện hy vọng sẽ hoàn tất một thỏa thuận khác với Vương quốc Anh.

Tuy nhiên, ngay cả trong các cuộc đàm phán thương mại đó, Ấn Độ tương đối kém tự do hơn so với thời kỳ trước ông Modi - mong muốn nhà nước kiểm soát nhiều hơn đối với các vấn đề chính sách lặt vặt và tìm cách hạn chế sự tiếp xúc của nhiều lĩnh vực của mình với cạnh tranh nước ngoài. Nếu Ấn Độ muốn thu hút đầu tư nước ngoài, nước này có thể phải thay đổi chiến thuật.

Nguồn:

CIS