Kính thưa quý vị!

Tôi rất vui mừng được có mặt tại Việt Nam, người bạn thân thiết của Ấn Độ trong nhiều thiên niên kỷ. Ấn Độ và Việt Nam chia sẻ mối quan hệ văn minh bền chặt. Dấu tích của mối ràng buộc đó vẫn còn tồn tại ở các vùng của đất nước bạn dưới hình thức đền thờ và tu viện. Tôi đã viếng thăm một ngôi chùa như vậy ở Đà Lạt gần đây.

Hai quốc gia chúng ta đã chiến đấu chống lại thực dân và giành được tự do sau một thời gian dài đấu tranh. Ấn Độ đã đóng vai trò là Chủ tịch Ủy ban Giám sát và Kiểm soát Quốc tế (ICSC) vào năm 1954 để tạo điều kiện thuận lợi cho tiến trình hòa bình ở Việt Nam. Trong khi nhân dân Việt Nam đánh bại âm mưu thực dân, thống nhất đất nước thì Ấn Độ phải chịu cảnh chia cắt trước khi giành được độc lập.

Ấn Độ đã thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Việt Nam vào năm 1972 và đã kỷ niệm 50 ngày thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm ngoái. Mối quan hệ song phương này là một trong những mối quan hệ bền vững nhất mà Ấn Độ từng có và rất nhiều công lao thuộc về lãnh đạo Việt Nam vì điều đó.

Thủ tướng của hai nước chúng ta đã gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh trực tuyến vào tháng 12 năm 2020 để ký kết “Tầm nhìn chung vì Hòa bình, Thịnh vượng và Con người”, định hướng cho quan hệ song phương của chúng ta.

Việc điều hướng chính sách của Thủ tướng Narendra Modi từ “Hướng Đông” sang “Hành động phía Đông” về cơ bản nhằm tăng cường quan hệ với các nước láng giềng mở rộng của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Mối quan hệ Ấn Độ-Việt Nam cực kỳ quan trọng trong quá trình vươn ra phía đông của Ấn Độ.

Ấn Độ cũng dự kiến mở rộng quan hệ giữa hai nước và nâng tầm quan hệ đối tác song phương lên “Đối tác chiến lược toàn diện” vào năm 2016. Quan hệ đối tác quốc phòng của chúng ta rất mạnh mẽ và đang phát triển. Cùng với quan hệ quốc phòng và chiến lược, Ấn Độ đã nỗ lực thúc đẩy quan hệ kinh tế với Việt Nam. Thương mại là yếu tố quan trọng trong mối quan hệ song phương của chúng ta, đã tăng hơn 75 lần trong hai mươi năm qua - từ chỉ 200 triệu đô la vào năm 2000 lên gần 15 tỷ đô la ngày nay - biểu thị mối quan hệ song phương mạnh mẽ của chúng ta.

Khi nhóm các quốc gia ASEAN nổi lên trên toàn cầu với tư cách là một khối cường quốc kinh tế quan trọng, Ấn Độ đã thiết lập quan hệ với nhóm này và cũng đã ký kết một Hiệp định Thương mại Tự do quan trọng với ASEAN vào năm 2010.

Về phần mình, Ấn Độ cũng đã ghi nhận sự trỗi dậy ngoạn mục trong hai thập kỷ qua, rũ bỏ hình ảnh là một quốc gia kém phát triển và kín tiếng. Nền kinh tế của Ấn Độ đang hoạt động rất tốt. Chỉ trong vòng một thập kỷ, GDP của Ấn Độ đã tăng từ 1,5 nghìn tỷ đô la lên 3,15 nghìn tỷ đô la, đưa nước này trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới. Ấn Độ nổi lên như một nhà lãnh đạo trong nền kinh tế kỹ thuật số và ngăn chặn thành công sự bất ổn và suy thoái kinh tế do đại dịch gây ra để tiếp tục ghi nhận tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm trên 6%. Theo những dự đoán, Ấn Độ sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới trong hai thập kỷ tới.

Các bạn thân mến!

Thế giới đang ở đỉnh điểm của sự biến đổi lịch sử. Thế kỷ 19 được coi là thế kỷ của châu Âu. Các cường quốc châu Âu như Vương quốc Anh, Pháp, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha đã thống trị phần lớn thế giới, xâm chiếm các vùng lãnh thổ rộng lớn, bao gồm cả các vùng đất và biển châu Á. Thế kỷ 20 chứng kiến hai cuộc đại chiến và một cuộc chiến tranh lạnh kéo dài dẫn đến sự trỗi dậy của cường quốc Mỹ. Theo nghĩa đó, thế kỷ 20 được coi là thế kỷ của Mỹ.

Trong những thập kỷ cuối cùng của thế kỷ 20, một số quốc gia châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Đài Loan bắt đầu nổi lên như những cường quốc kinh tế lớn thu hút danh hiệu “Những con hổ châu Á”. Điều đó khiến một số người ở phương Tây dự đoán rằng thế kỷ sắp tới sẽ là thế kỷ của châu Á.

Năm 1988, khi Thủ tướng Ấn Độ Rajiv Gandhi đến thăm Trung Quốc, lãnh đạo tối cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc Đặng Tiểu Bình đã nói với ông rằng ông không đồng ý với quan điểm “thế kỷ tới sẽ là thế kỷ của châu Á và Thái Bình Dương”. Ông cảnh báo: “Một thế kỷ châu Á không phải là điều tất yếu và cũng không được định trước. Lời cảnh báo của ông dựa trên tiền đề rằng trừ khi các quốc gia trong khu vực đoàn kết lại, nếu không mục tiêu đầy tham vọng như vậy sẽ không thể đạt được.

Trong vài thập kỷ qua, Ấn Độ và Trung Quốc đã nổi lên như hai cường quốc mạnh trong khu vực, đạt được “vị trí trung tâm và tầm quan trọng về mặt cấu trúc sẽ khiến họ trở thành những trụ cột quan trọng trên toàn cầu”, như Chris Ogden, tác giả người Scotland và giáo sư về quan hệ quốc tế đã nhận định.

Nhưng câu chuyện châu Á thế kỷ 21 không chỉ giới hạn ở hai quốc gia lớn. Chính sự trỗi dậy kết hợp của các cường quốc truyền thống và mới bao gồm Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia và Singapore, cùng với Ấn Độ và Trung Quốc, đã đưa châu Á trở thành khu vực năng động nhất trong Thế kỷ 21.

Đó là một châu Á đa cực như ngày nay, nơi có ba trong số năm nền kinh tế hàng đầu thế giới tính theo GDP. Đây là nơi sinh sống của gần 55% dân số thế giới. Trong vài thập kỷ tới, châu Á sẽ tạo ra 50% GDP của thế giới và, dựa trên sức mua của người dân, châu Á có thể chiếm 40% mức tiêu thụ toàn cầu. Đó là chi tiêu quân sự vượt quá nhiều khu vực khác.

Trục quyền lực toàn cầu nằm ở khu vực Thái Bình Dương-Đại Tây Dương trong thế kỷ trước, khi thế giới chủ yếu do các cường quốc châu Âu và Mỹ điều khiển. Nhưng ngày nay nó đã dứt khoát chuyển sang khu vực lân cận Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Câu chuyện về sự trỗi dậy của châu Á trong những thập kỷ đầu của thế kỷ này thật hấp dẫn. Kishore Mahbubani cho rằng thành công này là nhờ bảy trụ cột, đó là: “kinh tế thị trường tự do, khoa học và công nghệ, chế độ trọng dụng nhân tài, chủ nghĩa thực dụng, văn hóa hòa bình, pháp quyền và giáo dục”.

Thưa quý vị!

Mặc dù châu Á đã nổi lên như một khu vực xảy ra nhiều sự kiện nhất hiện nay, nhưng khu vực này đang bị nhấn chìm trong vô số thách thức. Khu vực Biển Đông nói riêng và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nói chung đã trở thành điểm nóng cho sự cạnh tranh giữa các cường quốc. Sự trỗi dậy của Trung Quốc với tư cách là một cường quốc trong hai thập kỷ qua hoàn toàn không phải là hòa bình, gây lo ngại cho nhiều nước láng giềng trên biển và trên đất liền.

Hai cường quốc trong khu vực, Ấn Độ và Trung Quốc, đang vướng vào một cuộc xung đột biên giới kéo dài. Một cuộc đối đầu giữa quân đội của hai nước đang diễn ra ở khu vực Himalaya ở phía Bắc Ấn Độ. Một số nước láng giềng trên biển của Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, bị cuốn vào các tranh chấp lãnh thổ đe dọa hòa bình. Căng thẳng ở eo biển Đài Loan có nguy cơ dẫn đến một cuộc chiến tranh thế giới khác.

Ở những nơi khác, từ Afghanistan đến Iran đến Tây Á, một cuộc xung đột dai dẳng đang hoành hành các quốc gia trong khu vực. Các chế độ không ổn định, các chế độ chuyên chế, các chế độ độc tài dân sự và quân sự cũng như cơ sở hạ tầng khủng bố của nhà nước và phi nhà nước đang đẩy khu vực vào vòng xoáy xung đột và tai họa.

Kết quả là mặc dù tầm quan trọng của châu Á đã tăng lên trong địa chính trị toàn cầu, nhưng ảnh hưởng của nó không tăng lên tương ứng.

Các bạn thân mến!

Ngày nay, ngày càng có nhiều lời bàn tán về một trật tự thế giới mới. Trật tự thế giới hiện nay, được xây dựng bởi các cường quốc phương Tây trong thời kỳ hậu chiến, đang đối mặt với thách thức gay gắt nhất. Có một cuộc xung đột được nhận thức giữa thế giới quan lấy Mỹ làm trung tâm và lấy Trung Quốc làm trung tâm, bên này gọi bên kia là tai họa. Xung đột này thể hiện rõ ràng ở Âu-Á trong cuộc chiến Nga-Ukraine và cả ở khu vực Biển Đông thuộc Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc thế giới về trật tự thế giới sắp xảy ra đang làm lung lay nền tảng của hòa bình và hòa hợp toàn cầu. Những câu hỏi chưa được giải quyết, những tranh chấp chưa được giải quyết, những tầm nhìn xung đột và những mô hình cạnh tranh – ngày nay chúng ta đang sống giữa một thế giới hỗn loạn.

Thế giới có thể vượt qua những thách thức trên?

Ấn Độ tin rằng các quốc gia ở châu Á có vai trò lớn hơn trong việc định hướng thực tế địa chính trị thế kỷ 21.

Ấn Độ cam kết tuân thủ một trật tự thế giới duy trì “các mối quan hệ có chủ quyền giữa các quốc gia và một nền kinh tế toàn cầu tương đối cởi mở, được đặc trưng bởi các hoạt động của chủ nghĩa đa phương bao trùm, tuân thủ các quy tắc”. Ấn Độ bác bỏ trật tự thế giới độc đoán và cưỡng ép mà một số quốc gia tìm cách áp đặt. Là nền dân chủ lớn nhất thế giới, cam kết của Ấn Độ đối với tự do, nhân quyền và hòa bình cũng rất rõ ràng. Ấn Độ đã đóng góp đáng kể vào việc duy trì chủ nghĩa đa phương thông qua các tổ chức của Liên hợp quốc và các nước đồng minh.

Phương Tây đã giúp xây dựng một trật tự thế giới cởi mở và công bằng trong vài thập kỷ qua. Tuy nhiên, trong khi bảo vệ trật tự đó, Phương Tây cũng phải luôn ghi nhớ lời cảnh báo của Samuel Huntington rằng “niềm tin phổ biến của phương Tây vào tính phổ quát của các giá trị và hệ thống chính trị của phương Tây là ngây thơ, và việc tiếp tục nhấn mạnh vào các chuẩn mực "phổ quát" như vậy sẽ chỉ gây phản cảm cho các nền văn minh khác”.

Thưa quý vị!

Để kết luận, tôi xin nhấn mạnh rằng để thế kỷ châu Á hình thành, chúng ta cần ngăn chặn sự cạnh tranh giữa các siêu cường tràn vào khu vực lân cận của chúng ta. Trong bài phát biểu tại Đối thoại Shangri La tại Singapore năm 2018, Thủ tướng Narendra Modi đã khẳng định rõ ràng vai trò trung tâm của ASEAN trong các vấn đề Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Ấn Độ và ASEAN nên cùng nhau lãnh đạo các nước đang phát triển Nam bán cầu nhằm định hình trật tự thế giới thế kỷ 21, trật tự này sẽ kết hợp các khía cạnh cao quý của trật tự hiện có và bác bỏ các khía cạnh bá quyền được áp đặt nhân danh một trật tự mới.

Quan trọng nhất, trật tự thế giới thế kỷ 21 phải có dấu ấn thực chất của trí tuệ văn minh châu Á mà các quốc gia cổ đại như Ấn Độ và Việt Nam là những người cầm đuốc soi đường.

Để điều đó xảy ra, châu Á cần phải trỗi dậy như một lực lượng. Như Thủ tướng Modi đã chỉ ra: “Sự cạnh tranh của châu Á sẽ kìm hãm tất cả chúng ta. Châu Á hợp tác sẽ định hình thế kỷ này”.

Trân trọng cảm ơn!