Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Ấn Độ giữa “cân bằng chiến lược” và tính toán kinh tế

Ấn Độ giữa “cân bằng chiến lược” và tính toán kinh tế

Trong bối cảnh địa chính trị thay đổi mạnh sau các biện pháp thuế và điều chỉnh chính sách nhập cư của Mỹ, Ấn Độ đang theo đuổi chiến lược cân bằng: đảm bảo an ninh năng lượng, bảo vệ ngành trong nước và tận dụng không gian hợp tác khu vực.

09:00 07-10-2025 Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Những quyết sách thương mại và nhập cư của Mỹ từ năm 2024–2025 đã tạo ra một chu kỳ điều chỉnh chính sách mạnh mẽ ở New Delhi. Việc Washington gia tăng sức ép về nhập khẩu dầu thô từ Nga, đồng thời áp biện pháp thuế trả đũa lên một số luồng thương mại, buộc Ấn Độ phải cân nhắc lại nguồn cung năng lượng và các đối tác thương mại chiến lược. Các báo cáo cho thấy bất chấp áp lực, thị trường vẫn cung cấp đủ dầu Nga cho nhà lọc dầu Ấn Độ, nhưng khả năng điều hướng chính sách phải kết hợp giữa ưu tiên an ninh năng lượng và rủi ro ngoại giao.

Tác động đối với nguồn nhân lực và ngành công nghệ thông tin là một kênh khác làm gia tăng độ nhạy cảm chiến lược: quyết định tăng mạnh lệ phí H-1B (mức báo cáo là 100.000 USD cho các hồ sơ mới) làm suy giảm lợi thế chi phí cho các nhà tuyển dụng Mỹ và gây chấn động cho lộ trình nghề nghiệp của nhiều lao động công nghệ Ấn Độ, cũng như lợi nhuận và mô hình kinh doanh của các công ty như TCS hay Infosys. Sự thay đổi này thúc đẩy các công ty Ấn Độ đa dạng hóa thị trường, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang thuê lao động bản địa hoặc mở rộng sang các thị trường thứ ba.

Trước bối cảnh đó, động thái “làm nguội” quan hệ Mỹ–Ấn đã tạo khoảng trống cho việc tái thiết lập quan hệ Ấn–Trung. Chuyến thăm của Thủ tướng Narendra Modi tới Thiên Tân nhân Hội nghị SCO (31/8–1/9/2025) và các cuộc tiếp xúc cấp cao với Chủ tịch Tập Cận Bình phản ánh xu hướng thực dụng: cả hai bên đều tìm cách giảm căng thẳng, tái khởi động hợp tác kinh tế, và quản lý những rủi ro ở biên giới. Sự tái khởi động này không có nghĩa là xóa bỏ đối đầu chiến lược, mà là chuyển sang cơ chế phối hợp nhằm giảm bất ổn kinh tế khu vực.

Một chỉ dấu thiết thực của xu hướng bình thường hóa là quyết định khôi phục các chuyến bay trực tiếp giữa Ấn Độ và Trung Quốc, với một số tuyến thương mại dự kiến hoạt động trở lại vào cuối tháng 10/2025 như các chuyến Kolkata–Guangzhou bắt đầu ngày 26/10/2025 do IndiGo khai thác. Việc mở lại hàng không tăng cường liên hệ thương mại, du lịch và trao đổi nhân lực — những yếu tố quan trọng để phục hồi các chuỗi giá trị và người-với-người vốn bị gián đoạn.

Tuy nhiên, triển vọng gia nhập RCEP hay nới lỏng rào cản thương mại chịu chi phối bởi hai giới hạn quan trọng. Thứ nhất là thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc, số liệu gần đây cho thấy thâm hụt lên tới khoảng 99 tỷ USD trong năm tài khóa 2024–2025, khiến các nhà hoạch định chính sách và các ngành sản xuất trong nước cảnh giác trước khả năng hàng rẻ Trung Quốc tràn vào. Thứ hai là lực cản chính trị và kinh tế nội tại: các nhóm lợi ích nông nghiệp, ngành sữa và thủy sản vẫn mạnh và phản đối mở cửa quá nhanh. Những yếu tố này làm cho việc tái gia nhập RCEP vừa nhạy cảm vừa phức tạp về chính sách.

Ở bình diện đa phương, việc Ấn Độ nắm quyền chủ tịch BRICS 2026 cùng xu hướng “phi đô la hóa”, ví dụ NDB cân nhắc phát hành trái phiếu bằng rupee, đã đặt New Delhi vào vị trí cần dung hòa quyền lợi giữa Nga, Trung Quốc và các đối tác khác; điều này có thể gia tăng sức nén chuyển dịch sang thanh toán địa phương và các công cụ tài chính khu vực, song đồng thời tạo thách thức về quản trị và ổn định tài chính trong nước.

Ấn Độ đang vận hành một chính sách thực dụng -“cân bằng chiến lược” - kết hợp bảo đảm an ninh năng lượng, bảo vệ các ngành có lợi ích chính trị nội địa, và tận dụng cơ hội khu vực. Tuy nhiên, giới hạn đến từ bất đối xứng thương mại với Trung Quốc và áp lực chính trị trong nước sẽ định hình tốc độ và phạm vi mở cửa của New Delhi. Trong dài hạn, thành công phụ thuộc vào khả năng điều phối chính sách thương mại và ngoại giao để vừa bảo vệ lợi ích nội địa, vừa khai thác lợi ích từ cấu hình kinh tế châu Á đang tái cấu trúc.

Viết bình luận

Bình luận

Cùng chuyên mục