Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Chiến lược Tây Phi của Ấn Độ: Tăng cường hiện diện tại châu Phi trong bối cảnh cạnh tranh với Trung Quốc

Chiến lược Tây Phi của Ấn Độ: Tăng cường hiện diện tại châu Phi trong bối cảnh cạnh tranh với Trung Quốc

Ấn Độ đang tăng cường chiến lược tại Tây Phi, đặc biệt thông qua mối quan hệ đối tác chiến lược với Nigeria, trong bối cảnh sự cạnh tranh ngày càng rõ rệt với Trung Quốc về ảnh hưởng kinh tế và chính trị tại châu Phi.

08:00 06-12-2024 Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Tầm nhìn chiến lược của Ấn Độ tại Tây Phi
Tháng trước, trong hành trình đến Brazil dự Hội nghị thượng đỉnh G-20, Thủ tướng Narendra Modi đã dừng chân chiến lược tại Nigeria. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một Thủ tướng Ấn Độ tới Nigeria sau 17 năm, đồng thời là chuyến công du đầu tiên tới châu Phi trong nhiệm kỳ thứ ba của ông Modi.

Trong cuộc gặp với Tổng thống Nigeria Bola Ahmed Tinubu, ông Modi nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ đối tác chiến lược song phương, tập trung vào các lĩnh vực quốc phòng, năng lượng, công nghệ, y tế và giáo dục. Ông Modi cũng khẳng định sự cần thiết của hợp tác an ninh trong bối cảnh Nigeria đang phải đối mặt với những thách thức như khủng bố, cướp biển và buôn lậu ma túy.

Ấn Độ đang nổi lên như một nhà cung cấp quốc phòng quan trọng tại châu Phi, với các thương vụ vũ khí cho nhiều quốc gia như Ai Cập, Algeria, Maroc và Mozambique. Chuyến thăm của ông Modi cũng là bước tiếp nối sau chuyến công du của đoàn đại biểu ngành công nghiệp quốc phòng Ấn Độ tới Lagos đầu năm nay, khi Tổng thống Tinubu bày tỏ mong muốn mua vũ khí từ Ấn Độ.

Vị trí của Nigeria trong chiến lược châu Phi của Ấn Độ
Nigeria, với tư cách là nền kinh tế và quốc gia dân chủ lớn nhất châu Phi, đóng vai trò trung tâm trong chiến lược của Ấn Độ tại khu vực Tây Phi. Nigeria không chỉ là cường quốc khu vực mà còn có ảnh hưởng đáng kể tại Liên minh châu Phi và là hình mẫu dân chủ cho nhiều quốc gia lân cận. Việc tăng cường quan hệ với Nigeria giúp Ấn Độ mở rộng ảnh hưởng tại toàn khu vực Tây Phi, đồng thời củng cố vị thế của mình trên trường quốc tế.

Trong hơn 60 năm hợp tác, Ấn Độ đã trở thành đối tác phát triển quan trọng của Nigeria, với các khoản vay ưu đãi trị giá 100 triệu USD và các chương trình đào tạo nâng cao năng lực. Mô hình hợp tác “Con đường Ấn Độ” nhấn mạnh sự bền vững và phù hợp với nhu cầu phát triển của các đối tác châu Phi.

Cạnh tranh với Trung Quốc tại Tây Phi
Dù Trung Quốc có mạng lưới ảnh hưởng sâu rộng tại Nigeria với hơn 200 công ty hoạt động, Ấn Độ vẫn duy trì vai trò là đối tác kinh tế quan trọng của quốc gia này. Trung Quốc đã đầu tư hơn 47 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng Nigeria, bao gồm cảng nước sâu Lekki và các dự án đường sắt. Tuy nhiên, mối quan hệ Ấn Độ - Nigeria mang tính đối tác chiến lược hơn, với sự chú trọng vào hỗ trợ phát triển bền vững, hợp tác an ninh và chuyển giao công nghệ.

Kim ngạch thương mại song phương giữa Ấn Độ và Nigeria giảm từ 14,95 tỷ USD (2021-22) xuống còn 7,89 tỷ USD (2023-24) do sự thay đổi trong cơ cấu nhập khẩu năng lượng của Ấn Độ. Tuy nhiên, với vai trò là hai quốc gia dẫn đầu của “Nam bán cầu”, mối quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn giữa Ấn Độ và Nigeria có thể mang lại những lợi ích chiến lược lớn không chỉ cho hai quốc gia mà còn cho toàn bộ khu vực Tây Phi.

Kết luận
Chuyến thăm Nigeria của Thủ tướng Modi đã nhấn mạnh tầm quan trọng của khu vực Tây Phi trong chiến lược toàn cầu của Ấn Độ. Tuy nhiên, để chuyển hóa thiện chí thành các kết quả cụ thể, Ấn Độ cần tiếp tục thúc đẩy các dự án hợp tác phát triển và tăng cường cam kết lâu dài với các quốc gia Tây Phi. Trong bối cảnh Trung Quốc không ngừng mở rộng ảnh hưởng tại khu vực, Ấn Độ có cơ hội khẳng định vai trò của mình như một đối tác tin cậy và bền vững hơn đối với châu Phi.

Cùng chuyên mục