Theo Biswanath Chakraborty, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Rabindra Bharati ở Kolkata, chính phủ Modi nhiệm kỳ thứ ba sẽ khác so với hai nhiệm kỳ trước cả về cấu trúc và chức năng.

Vào ngày 9 tháng 6 năm 2024, Narendra Modi đã tuyên thệ nhậm chức thủ tướng Ấn Độ nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp. Ông được cho là có ít thẩm quyền hơn trong lần này, vì số ghế của Đảng Bharatiya Janata (BJP) của ông tại Quốc hội đã giảm 32 ghế so với mức đa số.

Kết quả là, Modi hiện đang lãnh đạo một chính phủ phụ thuộc rất nhiều vào các đối tác liên minh. Các đối tác liên minh này không đồng ý với một số mục trong chương trình nghị sự dân tộc chủ nghĩa Hindu của BJP.

Ví dụ, chiến dịch của Modi trong cuộc tổng tuyển cử gần đây tập trung vào việc cáo buộc rằng khối đối lập INDIA sẽ tước đoạt quyền được hưởng chế độ giáo dục và việc làm của những người theo đạo Hindu thuộc đẳng cấp thấp và bộ lạc, và trao những quyền này cho người Hồi giáo. Đảng của ông cam kết sẽ ngăn chặn người Hồi giáo hưởng các quyền lợi dành cho chế độ dành riêng theo danh mục Các giai cấp lạc hậu khác (OBC).

Tuy nhiên, chính phủ của Modi hiện phụ thuộc vào Đảng Telugu Desam (TDP), có 16 đại biểu quốc hội và đã thành lập chính quyền tiểu bang ở bang Andhra Pradesh. Tổng thư ký TDP Nara Lokesh, con trai của chủ tịch đảng kiêm Thủ hiến bang Andhra, N. Chandrababu Naidu, đã khẳng định rằng, đảng của ông cam kết tiếp tục duy trì chế độ dành riêng 4% quyền lợi ưu tiên hiện tại cho người Hồi giáo theo danh mục Các Giai Cấp Tụt Hậu Khác (OBC). TDP sẽ đảm bảo rằng sẽ không có quyết định đơn phương nào được đưa ra về các vấn đề gây tranh cãi như quyền lợi ưu tiên, tái phân chia ranh giới của các khu vực bầu cử quốc hội và Bộ luật Dân sự Thống nhất (UCC).

Các quyết định đơn phương được đưa ra dựa trên đa số áp đảo của BJP trong Quốc hội là dấu hiệu đặc trưng cho sự cai trị của Modi trong thập kỷ qua. Từ việc hủy bỏ 86% tiền mặt của đất nước chỉ sau một đêm trong cuộc chiến tuyên bố chống lại tiền đen và hình sự hóa hệ thống ly hôn Hồi giáo “Ba lời talaq” (Một tục lệ cho phép người chồng ly dị vợ chỉ bằng cách nói/viết lặp lại từ “talaq” (“ly hôn” trong tiếng Ấn Độ) ba lần dưới mọi hình thức, bao gồm cả email hay tin nhắn văn bản) cho đến việc tước bỏ vị thế hiến pháp đặc biệt và tư cách tiểu bang của các bang Jammu và Kashmir của Ấn Độ - tất cả những quyết định quan trọng này đều được chính quyền Modi đưa ra mà không tham khảo ý kiến ​​của các đối tác trong Liên minh Dân chủ Quốc gia (NDA).

Nếu BJP giành được đa số phiếu lần này, đảng này đã có kế hoạch thực thi  Bộ luật Dân sự Thống nhất (UCC) nhằm xóa bỏ sự khác biệt trong luật cá nhân của các cộng đồng tôn giáo khác nhau. Modi sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện kế hoạch này trừ khi ông có được sự ủng hộ của các đối tác.

Các mục khác trong chương trình nghị sự của những người theo chủ nghĩa dân tộc Hindu là chấm dứt hệ thống bổ nhiệm tập thể truyền thống trong ngành tư pháp, điều mà nhiều người lo ngại sẽ làm giảm tính độc lập của ngành tư pháp. Ngoài ra, họ còn muốn thực hiện hệ thống "Một quốc gia, một cuộc bầu cử" theo đó các cuộc bầu cử quốc hội, hội đồng tiểu bang và chính quyền địa phương sẽ được tổ chức đồng thời.

Chính phủ Modi cũng bị cáo buộc đã triển khai nhiều cơ quan điều tra liên bang khác nhau vào phe đối lập – hoặc là bắt giam các nhà lãnh đạo của phe đối lập hoặc buộc họ phải gia nhập đảng BJP.

Các nhà quan sát chính trị chỉ ra rằng Thủ tướng đầu tiên của Ấn Độ từ đảng Đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP), Atal Bihari Vajpayee, đã làm dịu các mục tiêu chủ nghĩa dân tộc Hindu để để duy trì sự đoàn kết của liên minh.

Cho đến nay, Modi không cần phải làm việc với hoặc xoa dịu các đồng minh. Dù là khi giữ chức thủ hiến bang Gujarat hay là người đứng đầu chính phủ Ấn Độ, ông luôn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ đa số của đảng BJP tại Hạ viện, điều này cho phép ông thực hiện phong cách lãnh đạo độc đoán của mình.

Bây giờ điều đó đã thay đổi.

"Modi sẽ phải duy trì sự đồng thuận với các đồng minh. Các đồng minh sẽ muốn chính phủ và liên minh thực hiện các chính sách không gây tổn hại đến cử tri của họ," Nilanjan Mukhopadhyay, tác giả của cuốn sách “Narendra Modi: The Man, The Times,” cho biết.

Theo Mukhopadhyay, Modi chưa bao giờ thể hiện được các kỹ năng cần thiết để làm việc như một phần của một nhóm lãnh đạo tập thể.

“Ông ấy quen với việc ra lệnh. Ông ấy thích chỉ tập trung sự chú ý vào mình. Bây giờ ông ấy phải khiêm tốn.”

Các phương trình mới nổi

Với tỷ lệ phiếu bầu của BJP ở các tiểu bang phía Nam ngày càng tăng, đảng này có thể cần phải gác lại các kế hoạch phân định khu vực bầu cử quốc hội gây tranh cãi dựa trên dân số hiện tại.

Ranh giới ghế quốc hội hiện tại dựa trên dân số của khu vực bầu cử năm 1971. Hiện tại, lệnh cấm việc phân chia lại các ranh giới quốc hội, lệnh này sẽ hết hiệu lực vào năm 2026, khi chính phủ có thể chọn dỡ bỏ lệnh cấm hoặc giữ nguyên.

Các tiểu bang phía Nam phản đối mạnh mẽ việc dỡ bỏ lệnh cấm vì họ đã kiểm soát dân số tốt hơn các tiểu bang phía Bắc và sẽ chịu thiệt hại nếu ranh giới bầu cử được phân chia lại. Vì các tiểu bang phía Bắc đông dân hơn nên họ sẽ có nhiều ghế hơn trong Quốc hội nếu ranh giới bầu cử được phân chia.

Trong cuộc tổng tuyển cử gần đây, sự ủng hộ của BJP ở phía bắc đã giảm và phía nam đã mang lại hy vọng mở rộng cho đảng này. Các lão thành của BJP đã dự đoán đảng sẽ giữ nguyên hiện trạng. Hơn nữa, TDP đến từ miền Nam và phản đối việc phân chia lại các ranh giới bầu cử mới.

Theo Biswanath Chakraborty, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Rabindra Bharati ở Kolkata, chính phủ Modi nhiệm kỳ thứ ba sẽ khác với hai chính phủ trước về mặt cấu trúc và chức năng. Về mặt cấu trúc, chính phủ, vốn là “một chính phủ Modi cho đến nay sẽ chuyển đổi thành chính phủ NDA (Liên minh Dân chủ Quốc gia). Thay vì cái tôi cá nhân, Modi sẽ phải nhấn mạnh vào lãnh đạo tập thể.”

Chakraborty dự kiến ​​mối quan hệ trung ương - nhà nước sẽ thay đổi. Chính phủ Modi sẽ không thể đưa ra quyết định đơn phương hoặc sử dụng các cơ quan điều tra trung ương như cách họ đã làm trong hai nhiệm kỳ trước. Ông cũng dự đoán sự gia tăng các hoạt động quân sự và khủng bố ở Kashmir và Manipur.

Trong 10 năm qua, BJP và chính phủ Modi đã hành động có hệ thống để làm suy yếu các đảng đối lập bằng cách tạo ra sự đào tẩu.

Tuy nhiên, vai trò được nhận thức của họ trong việc chia rẽ hai đảng khu vực, Đảng Quốc gia Chủ nghĩa (NCP) và Shiv Sena, đã giáng một đòn mạnh vào thành tích bầu cử của NDA tại Maharashtra. Điều này có thể thúc đẩy BJP hành động thận trọng hơn trong tương lai trong khi  tổ chức các cuộc đào tẩu như vậy.

Tuy nhiên, phe đối lập nghi ngờ rằng BJP sẽ chờ thời điểm và cơ hội thích hợp để tiếp tục lôi kéo các đảng đối lập nhằm tăng cường sức mạnh quốc hội và giảm sự phụ thuộc vào đồng minh.

Đáp lại, các đảng đối lập đã quyết định gây áp lực lên Modi bằng cách tuyên bố họ sẽ chờ thời điểm và cơ hội thích hợp để thực hiện "mong muốn của người dân là không bị BJP cai trị".

Modi đã bắt đầu hiệp đấu thứ ba của mình một cách thận trọng, duy trì nguyên trạng trong việc phân bổ danh mục bộ trưởng.

Không có thay đổi nào trong việc phân bổ các bộ trưởng chủ chốt như nội vụ, quốc phòng, ngoại giao, tài chính, giáo dục, vận tải đường bộ và đường sắt. Họ sẽ vẫn ở lại với BJP và do cùng các bộ trưởng như trong nhiệm kỳ Modi 2.0.

Tuy nhiên, rắc rối đang rình rập. Hai đồng minh của BJP ở Maharashtra đã công khai bày tỏ sự không hài lòng về việc phân bổ danh mục bộ trưởng. Bên cạnh đó, các đồng minh quan trọng nhất của đảng này —TDP và Janata Dal (United) có trụ sở tại Bihar hay JD(U) — đang mặc cả quyết liệt để giành được vị trí chủ tịch.

Chủ tịch Lok Sabha, hạ viện của Quốc hội, có quyền quyết định về việc đình chỉ tư cách thành viên, bao gồm cả vì lý do đào tẩu. Các đảng đối lập đã khuyên ban lãnh đạo TDP và JD(U) nên đảm bảo vị trí chủ tịch quốc hội vì lợi ích của chính họ.

Các đảng đối lập lập luận rằng nếu những đồng minh này nghĩ đến việc rút lại sự ủng hộ, BJP sẽ cố gắng tạo ra sự đào tẩu trong các đảng này. Việc giữ vị trí chủ tịch quốc hội sẽ bảo vệ đảng khỏi sự tấn công của BJP.

TDP và JD(U) thường xuyên đổi phe. Điều này sẽ khiến BJP phải luôn cảnh giác. Cách Modi giải quyết sự bất an của bản thân và sự thiếu tin tưởng của các đồng minh đối với ông sẽ định hình Modi 3.0 ở mức độ lớn.