Hơn 3% tổng số người sống bên ngoài quốc gia nơi họ sinh ra. Tỷ lệ của những người di cư có kỹ năng cao so với những người di cư có kỹ năng thấp đã tăng lên đáng kể do nhu cầu nhân tài toàn cầu hóa, và sự phát triển này có phạm vi địa lý rõ ràng. Hơn 70% kỹ sư phần mềm ở Thung lũng Silicon Mỹ là người sinh ra ở nước ngoài và gần 75% tổng số người di cư có tay nghề cao cư trú ở Mỹ, Anh, Canada và Úc.

Top 3 công ty nộp đơn xin thị thực H-1B hàng đầu ở Mỹ là các công ty gia công phần mềm của Ấn Độ, trong đó Infosys xin thị thực nhiều gấp ba lần so với Microsoft. Tại Thung lũng Silicon, người nhập cư dẫn đầu một nửa số công ty khởi nghiệp về kỹ thuật và công nghệ. Các nhà phát minh không có nguồn gốc Anglo-Saxon hoặc châu Âu chiếm hơn 40% bằng sáng chế của Google, Intel và Oracle, so với ít hơn 20% từ 3M, Boeing và Procter & Gamble. Hầu hết các công ty lớn đều nằm giữa hai thái cực này.

Các nghiên cứu ban đầu về di cư toàn cầu tập trung vào giả thuyết “chảy máu chất xám”, với sự di cư của các cá nhân tài năng đến các nước phát triển đã làm kiệt quệ các nước đang phát triển. Tuy nhiên, vai trò của cộng đồng người di cư đã thay đổi, khi những người di cư kết nối toàn cầu thúc đẩy trao đổi kinh tế nhằm thúc đẩy thương mại, đầu tư trực tiếp nước ngoài, phổ biến công nghệ và tri thức với các nước đang phát triển. Điều này đã chuyển hướng các nghiên cứu về di cư toàn cầu từ “chảy máu chất xám” sang “tăng cường chất xám”. Cuộc đua tài năng toàn cầu này có khả năng khiến những người tụt hậu của ngày hôm nay trở thành những người dẫn đầu của ngày mai.

Các ước tính thực nghiệm cho thấy rằng, sự phổ biến kiến ​​thức từ cộng đồng người Ấn Độ ở Mỹ đã giúp phát triển những tiến bộ lớn ở Ấn Độ hơn các nhà phát minh trong nước. Những người di cư Ấn Độ có tay nghề cao đã tạo điều kiện cho các nhà tuyển dụng Hoa Kỳ của họ tiến hành công việc R&D ở nước ngoài. Những người di cư Ấn Độ có tay nghề cao cũng đã đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành công nghiệp gia công phần mềm của Ấn Độ, bằng cách cung cấp thông tin về các cơ hội kinh tế cho nước sở tại của họ và đóng vai trò trung gian có uy tín. Trong quá trình kiểm tra thực nghiệm chi tiết của chúng tôi về các nền tảng tìm nguồn cung ứng lao động trực tuyến, chúng tôi đã tìm thấy bằng chứng về việc người Ấn Độ sống ở Hoa Kỳ có nhiều khả năng gửi công việc về Ấn Độ hơn khi thực hiện các dự án thuê ngoài.

Điều gì đang thúc đẩy cuộc đua nhân tài toàn cầu và sự thay đổi thành phần của các dòng di cư toàn cầu? Động lực chính trong cuộc chạy đua nhân tài toàn cầu này là cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư, cùng với việc giảm chi phí giao thông và liên lạc (những người di cư có kỹ năng cao có xu hướng đi xa hơn đến quốc gia nơi họ đến so với những người di cư có kỹ năng thấp hơn). Các cơ hội giáo dục hạn chế ở các nước nguồn cũng đã thúc đẩy các nhân tài tìm đến học ở nước ngoài.

Nguyên nhân chính đằng sau “cuộc chiến giành nhân tài” là sự công nhận ngày càng tăng rằng, nguồn vốn con người đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế tri thức ngày nay. Các doanh nghiệp quản lý tốt nguồn vốn nhân tài toàn cầu đang tiến về phía trước. Hầu hết các tập đoàn đa quốc gia hiện nay khẳng định rằng, các giám đốc điều hành tiềm năng cao có được kinh nghiệm toàn cầu bằng cách làm việc ở các quốc gia khác và họ đã biến tính lưu động quốc tế trở thành điều kiện tiên quyết cho các vị trí lãnh đạo cấp cao. Một số tập đoàn quen thuộc nhất của nền kinh tế toàn cầu — bao gồm Google, Microsoft, Alcoa, Clorox, Coca-Cola, McDonald’s, Pepsi và Pfizer — có CEO là người nhập cư.

Những thay đổi về nhân khẩu học toàn cầu sẽ tiếp tục thúc đẩy dòng di cư toàn cầu trong thập kỷ tới. Trong khi hầu hết các nước phát triển đang già đi thì các nước đang phát triển lại có tỷ lệ thanh niên ngày càng tăng. Ấn Độ sẽ tiếp tục được hưởng lợi từ cổ tức nhân khẩu học trong cuộc chạy đua nhân tài toàn cầu. Ở Ấn Độ, cứ một 65 tuổi thì có 4 người 20 tuổi; ở Tây Âu, tỷ lệ đó là 1-1. Đồng thời, thu nhập trung bình ở các nước phát triển cao hơn 70 lần so với Ấn Độ. Kết hợp lại, sự chênh lệch về nhân khẩu học và tiền lương đã trở thành động lực mạnh mẽ cho di cư toàn cầu.

Kể từ khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, thương mại và dòng vốn đã được tự do hóa nhiều hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử, nhưng sự dịch chuyển lao động toàn cầu vẫn bị hạn chế nhiều. Điều này sẽ không hiệu quả trong nền kinh tế tri thức toàn cầu và những thay đổi về nhân khẩu học toàn cầu. Di cư toàn cầu sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong chương trình nghị sự tăng trưởng khi đối mặt với những thay đổi nhân khẩu học sắp tới dẫn đến dân số già và ít lao động hơn ở các nền kinh tế phát triển. Khi các nền kinh tế phát triển tranh luận về mức độ hội nhập toàn cầu phù hợp, điều quan trọng là phải thiết kế các chính sách để truyền bá lợi ích ra một cách rộng rãi hơn và từ đó tạo ra sự hỗ trợ chính trị cần thiết. Những quốc gia không tham gia cuộc đua tài năng toàn cầu sẽ bị tụt lại phía sau. Nhân tài đã trở thành nguồn tài nguyên quý giá nhất trong nền kinh tế sử dụng nhiều tri thức, và sự phân bổ nhân tài trên toàn cầu sẽ định hình sự tăng trưởng kinh tế và việc làm trong tương lai.

Các nhà hoạch định chính sách có nhiều công cụ để cải thiện cuộc đua nhân tài toàn cầu. Các tổ chức toàn cầu đa phương bao gồm Ngân hàng Thế giới, Tổ chức Thương mại thế giới và Tổ chức Lao động quốc tế cần chung tay thực hiện chương trình cải cách nhập cư toàn diện nhằm thay đổi quy mô, thành phần và hiệu quả của sự di chuyển toàn cầu. Điều này có khả năng thay đổi tổng số lượng nhập cư mỗi năm, chứng nhận tình trạng thường trú cho những người nhập cư không có giấy tờ và thúc đẩy các doanh nhân nhập cư khởi nghiệp. Nhiều quốc gia đã áp dụng thị thực doanh nhân có định hướng trong thập kỷ qua.

Các nhà hoạch định chính sách ở các quốc gia có thu nhập cao có thể cần loại bỏ giới hạn cấp quốc gia đối với thường trú nhân dựa trên việc làm để giảm thiểu sự không chắc chắn của người nhập cư, tăng cường tính di chuyển của người lao động để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các cuộc đấu trí giữa những người lao động và cho phép các doanh nhân có được tư cách thường trú nhân nhanh hơn và khởi động các dự án của họ. Các nhà hoạch định chính sách cũng có thể mở rộng thị thực lao động, (tăng số lượng thị thực H-1B) và liên kết giới hạn trong tương lai với điều kiện kinh tế để giảm nhu cầu tranh luận kéo dài nhiều năm về những thay đổi danh nghĩa trong mức giới hạn. Các nước phát triển cũng nên xem xét các cải cách nhằm cung cấp thời gian làm việc đảm bảo hơn cho sinh viên quốc tế sau khi tốt nghiệp, nhằm thúc đẩy quy mô và thành phần của dòng sinh viên tài năng.

Bản chất nhiều mặt của chương trình nghị sự về di cư toàn cầu đòi hỏi phải tăng cường quan hệ đối tác giữa khu vực công và tư. Các công ty và trường đại học là những người tham gia hàng đầu trong cuộc đua tài năng toàn cầu này. Các trường đại học ở các nước phát triển có thể thực hiện một chương trình cải cách để thay đổi quy mô của nhóm nhập cư thông qua việc lựa chọn sinh viên quốc tế nhận thị thực và đảo ngược xu hướng gần đây về sự không chắc chắn trong chính sách của Mỹ, điều đã làm giảm sự quan tâm của sinh viên nước ngoài đối với nước này. Mặc dù các doanh nghiệp Mỹ sử dụng hệ thống do người sử dụng lao động định hướng để lựa chọn người di cư vì mục đích làm việc, nhưng với việc công ty tuyển dụng nộp đơn đăng ký, khả năng di chuyển của người lao động nhập cư bị hạn chế. Nền kinh tế tri thức cần có sự dịch chuyển nhân tài lớn.

Các tổ chức quản trị toàn cầu, các ngân hàng phát triển đa phương và các nhóm xã hội dân sự cũng có những vai trò quan trọng. Công nghệ, hiện cho phép di chuyển tài năng toàn cầu ảo thông qua hội nghị truyền hình, nền tảng kỹ thuật số, trao đổi lao động trực tuyến và các ứng dụng khác sẽ tiếp tục đẩy nhanh cuộc đua tài năng toàn cầu, đẩy nhanh sự phổ biến kiến ​​thức và “tăng cường trí não” cho Ấn Độ.

Ejaz Ghani. Tác giả từng làm việc cho các tổ chức WB, WTO và ILO, giảng dạy kinh tế tại Đại học Oxford

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Nguồn: https://www.financialexpress.com/opinion/india-and-the-coming-global-talent-race/2208124/

Bấm vào đây để đọc bản tiếng Anh của bài viết này/Click here to read the English version of this article