Điện ảnh

Ngoại giao văn hóa đã trở thành một phương tiện quan trọng trong chiến lược đối ngoại của Ấn Độ từ đầu thế kỷ XXI đến nay, và việc phát triển và xuất khẩu điện ảnh Bollywood đã đóng vai trò quan trọng trong việc này. Khi nhắc đến ngành điện ảnh của Ấn Độ, người ta ngay lập tức liên tưởng đến Bollywood. Bollywood không chỉ là một ngành công nghiệp điện ảnh, mà còn là một sự kết nối giữa Ấn Độ và thế giới, nó đã đóng góp vào việc lan tỏa giáo phái Hindu, truyền tải thông điệp về thời trang và tư tưởng. Bollywood đóng vai trò quan trọng trong việc mang văn hóa Ấn Độ ra thế giới thông qua các lễ hội, các nghi lễ và các tiết mục nhảy múa đặc sắc, cùng với những bài hát đa dạng. Đồng thời, nó cũng đã giúp Ấn Độ trở thành một quốc gia thu hút đầu tư nước ngoài lớn nhất trên thế giới. Trong những năm gần đây, Ấn Độ sản xuất hơn 1.000 bộ phim nói tiếng Hindi và các ngôn ngữ khác hàng năm, với lượng khán giả và doanh thu vượt xa Hollywood.

Hiện nay, Chính phủ Ấn Độ cùng với các nhà làm phim đã đầu tư một số lượng lớn tài nguyên vào việc quảng bá sản phẩm điện ảnh của Ấn Độ trên trường quốc tế. Do đó, Bollywood đã bắt đầu được công nhận trong ngành giải trí toàn cầu, vượt ra khỏi ranh giới quốc gia và lan tỏa đến Trung Đông, châu Phi, Đông Nam Á và các cộng đồng người Nam Á trên toàn thế giới. Vào năm 2013, Ấn Độ đã tổ chức Lễ hội văn hóa Europalia tại Bỉ để quảng bá văn hóa của mình tới châu Âu, trong đó có sự góp mặt của các bộ phim Bollywood nổi tiếng. Về tổng thể, Chính phủ Ấn Độ đánh giá ngành công nghiệp điện ảnh của mình có tiềm năng lớn để tăng cường tầm ảnh hưởng quốc tế của quốc gia. Ngành điện ảnh trở thành một công cụ quan trọng để củng cố sức mạnh mềm của Ấn Độ trên trường quốc tế.

Yoga

Sau khi Thủ tướng Narendra Modi nhậm chức vào năm 2014, ông đã không ngừng nỗ lực để truyền tải hình ảnh về một Ấn Độ có truyền thống triết học và tôn giáo lâu đời đến thế giới thông qua việc toàn cầu hóa Yoga. Vào tháng 9 năm 2014, tại Đại hội đồng Liên hợp quốc, Thủ tướng Modi đã tuyên bố rằng Yoga là một món quà của Ấn Độ dành cho thế giới, và ông đã thành công trong việc đề nghị Liên hợp quốc công nhận ngày 21 tháng 6 trở thành Ngày Quốc tế Yoga. Khi Nghị quyết này được thông qua bởi Liên hợp quốc, nhà lãnh đạo tinh thần Ấn Độ Sri Ravi Shankar đã khen ngợi những nỗ lực của Thủ tướng Narendra Modi và cho biết: Một triết thuyết, một tôn giáo hoặc một nền văn hóa rất khó tồn tại nếu thiếu sự ủng hộ từ phía nhà nước. Bây giờ, việc công nhận chính thức của Liên hợp quốc sẽ giúp quảng bá lợi ích của Yoga đến toàn cầu. Ngoài ra, Thủ tướng Modi đã thành lập Bộ Yoga và Y học truyền thống với mục tiêu tăng cường việc quảng bá truyền thống và văn hóa Ấn Độ ra thế giới.

Tổng thống Ấn Độ Pranab Mukherjee đã chỉ ra rằng Chính phủ Ấn Độ đã khuyến khích nghiên cứu về Yoga và thành lập các trung tâm Yoga được trang bị tốt. Ông tin rằng việc Liên hợp quốc tuyên bố Ngày Quốc tế Yoga sẽ góp phần trong việc lan truyền Yoga trên toàn cầu và tạo điều kiện cho mọi người trên thế giới hưởng lợi từ di sản vô giá của Ấn Độ. Bộ trưởng Ngoại giao Sushma Swaraj cũng cho biết rằng việc thực hành Yoga là một liều thuốc giải độc hoàn hảo để ngăn chặn những xu hướng tiêu cực và đưa nhân loại đến sự bình yên. Bà cho rằng: Thế giới là một gia đình và chúng ta có thể đoàn kết thế giới thông qua Yoga. Trong bối cảnh các cuộc xung đột sắc tộc và bạo lực cực đoan đang đe dọa sự ổn định xã hội, Yoga có thể ngăn chặn những ảnh hưởng xấu đó và đưa chúng ta tới sự hòa hợp và hòa bình.

Phật giáo

Ngoài ngành công nghiệp điện ảnh và Yoga, tôn giáo cũng được sử dụng như một công cụ để Ấn Độ củng cố và bảo vệ sức mạnh tổng thể của mình trong quá trình xây dựng và duy trì độc lập dân tộc. Chính sách ngoại giao Phật giáo đã được Ấn Độ triển khai mạnh mẽ tại khu vực châu Á, nhằm tạo ảnh hưởng tại các quốc gia châu Á và đồng thời cân bằng lợi thế sử dụng sức mạnh mềm của Trung Quốc, đang có ảnh hưởng đáng kể tại khu vực này. Chính sách này được thể hiện qua việc tổ chức các diễn đàn, hội nghị Phật giáo, việc tặng các thánh vật và tổ chức các tour du lịch hành hương. Qua việc triển khai chính sách ngoại giao Phật giáo, Ấn Độ mong muốn củng cố sức mạnh và tầm ảnh hưởng của mình trong cộng đồng quốc tế, đồng thời tạo điều kiện cho việc truyền bá những giá trị tôn giáo và văn hóa của mình tới các quốc gia khác.

Một sự kiện quan trọng trong chiến dịch quảng bá sức mạnh mềm của Ấn Độ là việc Hội truyền giáo Asoka (Ấn Độ) tổ chức Đại hội Phật giáo thế giới tại thủ đô Delhi vào tháng 12 năm 2011, với sự hỗ trợ từ Chính phủ Ấn Độ. Sự kiện này đã nhận được sự ủng hộ từ nhiều quốc gia trên thế giới và tạo ra tác động tích cực đối với các quốc gia theo đạo Phật. Trong chuyến thăm Myanmar vào tháng 5/2012, Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh đã thể hiện sự tôn trọng đối với đạo Phật bằng cách tặng một bức tượng Phật cao 5m cho chùa Shwedagon ở khu vực Yangon. Bức tượng này đã được khánh thành vào tháng 12/2012, nhân dịp Ấn Độ và Myanmar tổ chức một hội thảo nghiên cứu về Phật giáo tại Học viện Phật giáo quốc tế Sitagu ở Yangon. Vào tháng 8/2012, Ấn Độ đã mang các thánh vật Kapilavastu (các mảnh xương của Đức Phật) từ bảo tàng quốc gia ở New Delhi để giới thiệu tại nhiều vùng của Sri Lanka

Sau khi lên nắm quyền, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã tiến hành các chuyến công du chính thức đến các quốc gia Phật giáo, bắt đầu với Bhutan và Nepal, hai quốc gia láng giềng và cũng là nơi mà Đức Phật ra đời. Tiếp theo, ông đã thăm ba quốc gia Phật giáo khác ngoài khu vực Nam Á truyền thống của Ấn Độ là Nhật Bản, Myanmar và Trung Quốc. Trong những chuyến công du ngoại giao chính thức này, Thủ tướng Modi luôn dành ít nhất một ngày để đến thăm một ngôi chùa Phật giáo. Ví dụ, trong chuyến thăm Nhật Bản vào tháng 8/2014, ông đã đi cùng Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe để thăm và cầu nguyện tại hai ngôi chùa Phật giáo nổi tiếng là Toji và Kinkakuji. Tương tự, trong chuyến thăm Sri Lanka vào tháng 3/2015, Thủ tướng Modi đã gặp gỡ các tu sĩ Phật giáo tại chùa Mahabodhi ở thủ đô Colombo và cầu nguyện dưới cây bồ đề linh thiêng tại thành phố Anuradhapura. Vào tháng 5/2015, trong chuyến thăm ba ngày đến Trung Quốc nhằm tăng cường hợp tác kinh tế giữa hai nước, Thủ tướng Modi cũng đã đến thăm Xá lợi Phật tại Tổ đình Đại Hưng Thiện ở tỉnh Tây An và tặng một bức tượng Phật cho ngôi chùa này.

Việc chính phủ Ấn Độ tài trợ cấp Nhà nước cho lễ Phật đản (Vesak) hàng năm và thành lập trung tâm thờ cúng Đức Phật và học tập Phật pháp tại New Delhi là một minh chứng cho việc Ấn Độ không chỉ tôn trọng và hỗ trợ Phật giáo, mà còn tạo điều kiện để bảo tồn và thúc đẩy những yếu tố văn hóa và văn minh khác của Ấn Độ, bao gồm Jaina giáo và Sikh giáo. Điều này cho thấy sự đa dạng tôn giáo và sự chấp nhận đa nguyên tôn giáo trong Ấn Độ, trong đó Phật giáo được coi là một phần quan trọng của cảnh quan tôn giáo của đất nước. Việc sử dụng Phật giáo trong hoạt động ngoại giao không tạo ra mâu thuẫn với Hindu giáo, mà thể hiện sự khích lệ và tôn trọng đối với các tôn giáo và truyền thống văn hóa khác nhau của Ấn Độ.

Chính phủ Ấn Độ đã mở cửa lại Đại học Nalanda vào tháng 9/2014. Đại học Nalanda là một trung tâm nghiên cứu và giảng dạy kiểu mẫu toàn cầu, nằm tại thị trấn hành hương Phật giáo Rajgir ở bang Bihar, Ấn Độ. Việc mở cửa lại Đại học Nalanda nhằm tái tạo và phát triển trung tâm giáo dục danh tiếng từ thời kỳ cổ đại, cũng như thúc đẩy nghiên cứu và giảng dạy về văn hóa và triết học Phật giáo. Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ đã kết nối và hợp tác với Đại học Nalanda của Ấn Độ, sẵn sàng thực hiện trao đổi học thuật và trao đổi đoàn với đối tác chiến lược này.

Chính quyền của Thủ tướng Narendra Modi cũng đã tích cực thúc đẩy các hoạt động ngoại giao nhân dân nhằm đến các quốc gia Đông Á và Đông Nam Á với mục tiêu tăng cường quan hệ với cộng đồng Phật tử đông đảo. Ấn Độ có nhiều cảnh quan và di tích Phật giáo nổi tiếng, là điểm đến thu hút đông đảo tín đồ Phật giáo từ khắp nơi trên thế giới. Chính phủ Ấn Độ đã khéo léo sử dụng nguồn lực du lịch Phật giáo như một phần trong chiến dịch quảng bá hình ảnh và thương hiệu của đất nước.

Ẩm thực

Ấn Độ cũng thực hiện chính sách quảng bá ẩm thực ra toàn thế giới thông qua các hoạt động giao lưu văn hóa và ẩm thực tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Điều này nhằm tăng cường nhận thức về ẩm thực Ấn Độ và thúc đẩy mối quan hệ văn hóa và kinh tế giữa các quốc gia. Chính sách ngoại giao ẩm thực của Ấn Độ đã đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá văn hóa và thương hiệu của đất nước trên thế giới. Với sự đa dạng và hương vị đặc trưng, ẩm thực Ấn Độ đã thu hút sự quan tâm và yêu thích từ nhiều quốc gia. Chính phủ Ấn Độ đã đưa ra một loạt các hoạt động giao lưu văn hóa và ẩm thực nhằm tạo cơ hội gặp gỡ, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm ẩm thực với các quốc gia khác. Điều này đã giúp thúc đẩy sự giao thoa văn hóa, tăng cường quan hệ kinh tế và du lịch giữa các quốc gia. Ấn Độ đã tổ chức các tuần lễ ẩm thực, triển lãm và hội thảo tại các quốc gia khác nhằm giới thiệu đến mọi người về đa dạng và sự phong phú của ẩm thực Ấn Độ. Các nhà hàng Ấn Độ và đầu bếp nổi tiếng được mời đến để trình diễn và chia sẻ các món ăn truyền thống. Hơn nữa, chính phủ Ấn Độ cũng hỗ trợ việc đào tạo và trao đổi chuyên gia về ẩm thực với các quốc gia bạn, giúp tăng cường kiến thức và kỹ năng nấu nướng Ấn Độ trong cộng đồng quốc tế. Điều này không chỉ tạo ra một sự đa dạng trong các nhà hàng ở nước ngoài, mà còn tạo cơ hội việc làm và phát triển ngành công nghiệp ẩm thực.

Chú thích ảnh: Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ dự lễ khai mạc ngày hội Yoga tại Hà Nội do Đại sứ quán Ấn Độ và Liên đoàn Yoga Hà Nội tổ chức, 18/6/2023