Trong cuộc cạnh tranh liên tục giữa Ấn Độ và Trung Quốc để giành sự ủng hộ của các nước nhỏ hơn trong khu vực, Ấn Độ dường như đã đạt được một số thành công. Hai trong số các nước láng giềng nhỏ hơn của Ấn Độ, Maldives và Sri Lanka, đều đã thể hiện rõ ràng nhu cầu của họ đối với tình hữu nghị và sự giúp đỡ của Ấn Độ. Mặc dù đây không phải là lời cuối cùng trong bất kỳ trí tưởng tượng nào, nhưng nó chỉ ra rằng, ở cả hai quốc gia, cuộc đấu tranh trong bóng tối sẽ tiếp tục và trò chơi ngoại giao của Ấn Độ đang được cải thiện, đây có thể là kết quả của chính cuộc cạnh tranh.

Ở Maldives, một nỗ lực nhằm tạo ra sự chống đối của công chúng đối với Ấn Độ dường như đã bị thất bại. Cái gọi là chiến dịch “Ấn Độ hãy rời đi” (Out India) đã bị phản đối mạnh mẽ bởi các quan chức chính phủ cấp cao, những người nhấn mạnh rằng, Ấn Độ là “đồng minh thân thiết nhất và láng giềng đáng tin cậy” của đất nước và chiến dịch truyền thông xã hội không phản ánh quan điểm của đa số người dân Maldives.

Bản thân chiến dịch "Out India" cũng gây tò mò vì nó không được bất kỳ nhân vật công chúng nào ủng hộ và chỉ xuất hiện hoàn toàn trên mạng xã hội. Tuy nhiên, chiến dịch trên là bước tiếp theo của một nỗ lực trước đó được các nhân vật công chúng ủng hộ, tìm cách cắt đứt quan hệ Ấn Độ-Maldives bằng cách cáo buộc chính phủ Maldives đồng ý cho phép quân nhân Ấn Độ đồn trú tại Maldives. Điều này xảy ra sau việc công bố một tài liệu bị rò rỉ được cho là từ Bộ Quốc phòng Maldives, mặc dù Lực lượng Phòng vệ Quốc gia Maldives (MNDF), Bộ Ngoại giao và các quan chức chính phủ khác đã bác bỏ tài liệu này. Dù nguồn gốc của những nỗ lực phá hoại mối quan hệ Ấn Độ-Maldives này là gì, nó dường như đã phản tác dụng. Các quan chức cấp cao của chính phủ Maldives, bao gồm cả tổng thống, đều tái khẳng định mong muốn có quan hệ chặt chẽ với Ấn Độ.

Trên thực tế, Bộ trưởng Quốc phòng Maldives Mariya Ahmed Didi đã có chuyến thăm chính thức 6 ngày tới Ấn Độ vào tuần trước. Bà là khách mời chính trong lễ duyệt binh của các học viên sĩ quan tại Học viện Hải quân Ấn Độ ở Kannur, miền Nam Ấn Độ. Với điều này, bà trở thành ngoại trưởng duy nhất chứng kiến một cuộc duyệt binh diễn ra tại một cơ sở hải quân của Ấn Độ. Đây là một phản ánh rõ ràng về nỗ lực mà Ấn Độ đang thực hiện để tạo ra sự tin cậy ngày càng tăng giữa hai nước.

Vài ngày trước đó, bà Didi đã phát biểu tại một cuộc họp quốc phòng do Câu lạc bộ Hiến pháp của Ấn Độ tổ chức, nơi bà nhấn mạnh mối quan hệ đối tác chặt chẽ giữa New Delhi, và Male và mô tả nó là “mạnh mẽ hơn bao giờ hết”. Bà cho biết thêm rằng, "không bị ràng buộc bởi các giá trị, lịch sử và quan điểm được chia sẻ của chúng tôi, Ấn Độ đã và đang là người phản ứng đầu tiên và tốt nhất của chúng tôi trong mọi thời điểm cần thiết." Hơn nữa, bà cảm ơn Ấn Độ vì “là nhà hỗ trợ tài chính lớn nhất trong thời kỳ đại dịch này”.

Maldives có lẽ là một ngoại lệ, có mối quan hệ chặt chẽ đáng kể với Ấn Độ vào thời điểm này. Những nỗ lực nhằm phá hoại quan hệ có thể đã thực sự củng cố họ. Chính sách ngoại giao của Ấn Độ cũng khá tinh tế khi cho phép các quan chức Maldives đi đầu hơn là can thiệp và làm hỏng tình hình một cách thô lỗ.

Một nước láng giềng khác mà Ấn Độ có thể đang cải thiện quan hệ là Sri Lanka. Mặc dù quan hệ của Ấn Độ với Sri Lanka gặp khó khăn hơn nhiều so với Maldives, nhưng mọi thứ có thể đang bắt đầu có chuyển biến tốt. Ấn Độ có thể đã bị ảnh hưởng bởi quyết định của Sri Lanka hủy bỏ dự án hợp tác Ấn-Nhật để phát triển Cảng container phía Đông ở Colombo, và Colombo sau đó đã giao dự án đó cho Trung Quốc, nhưng New Delhi có thể có một cơ hội khác để đạt được thiện chí của Sri Lanka. Colombo nhận thấy mình đang phải đối mặt với những khó khăn ngày càng tăng với Trung Quốc và dường như hiện đang hướng ánh mắt về phía New Delhi.

Một nguồn gây khó khăn là vấn đề phân bón bị ô nhiễm. Các thanh tra y tế Sri Lanka tuyên bố đã phát hiện một số phân bón do Trung Quốc cung cấp bị nhiễm khuẩn. Cuộc tranh cãi đã kéo đến các tòa án Sri Lanka, khiến tòa án Sri Lanka buộc phải hủy bỏ các khoản thanh toán cho phân bón. Điều này đã gây ra phản ứng giận dữ từ Trung Quốc, bao gồm việc đưa Ngân hàng Nhân dân thuộc sở hữu nhà nước vào danh sách đen, ngân hàng này vốn không có quan hệ tốt với Sri Lanka. Ngược lại, Ấn Độ đã vận chuyển bằng đường hàng không 100 tấn phân bón nano đến Sri Lanka, đáp ứng lời kêu gọi của chính phủ Sri Lanka, nhằm bù đắp cho tình trạng thiếu phân bón mà Sri Lanka đang phải đối mặt. Phản ứng tích cực và hành động nhanh chóng của Ấn Độ và sự tương phản với hành vi của Trung Quốc khó có thể không được chú ý.

Ấn Độ cũng có thể có thiện cảm với bất kỳ yêu cầu trợ giúp nào của Sri Lanka trong việc vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế và tài chính hiện tại. Colombo chắc chắn hy vọng rằng Ấn Độ sẽ có thể giúp đỡ. Bộ trưởng Tài chính Sri Lanka Basil Rajapaksa đã đến New Delhi vào ngày 30 tháng 11, nơi ông dự kiến sẽ gặp các quan chức cấp cao của Ấn Độ, bao gồm cả Thủ tướng Narendra Modi. Điều này mang lại cho Ấn Độ một cơ hội khác để củng cố uy tín của mình như một nước láng giềng tốt và đạt được một số lợi ích so với Trung Quốc trong khu vực.

Tất nhiên, đây không phải là vòng cuối cùng trong cuộc cạnh tranh Trung-Ấn về tình cảm trong khu vực, nhưng cả kỹ năng ngoại giao được cải thiện của Ấn Độ trong việc đối xử với các nước láng giềng cũng như sự kém cỏi bất ngờ mà chính sách ngoại giao của Trung Quốc đang thể hiện đã tạo nên cuộc cạnh tranh trở nên công bằng hơn rất nhiều. Trên thực tế , nó có thể mang lại cho Ấn Độ một lợi thế, nhưng lợi thế lớn như thế nào vẫn còn phải chờ quan sát.

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

 Nguồn: https://thediplomat.com/2021/12/sino-indian-competition-in-south-asia-another-round/