(Tiếp theo phần 1)

Tháng 2, ngày 6

Sáng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đi thăm chùa Qutab Minar ở Thủ đô Niu Đêli. Sau đó, Người đến thăm Viện nghiên cứu Vật lý học quốc gia Ấn Độ, Viện nghiên cứu Nông nghiệp Niu Đêli.

16 giờ, Chủ tịch dự tiệc trà chiêu đãi của “Ủy ban đón tiếp Hồ Chủ tịch” tổ chức tại Câu lạc bộ Hiến pháp.

Trong lời đáp, Người nói: “Tôi rất cảm ơn những lời khen ngợi thân ái của ông Chủ tịch. Song tôi không phải là anh hùng. Chính những người dân Việt Nam và Ấn Độ đã đoàn kết đấu tranh giành lại tự do, độc lập cho Tổ quốc mình, đó mới là những người anh hùng thật,… Ngày nay, do sự đấu tranh anh dũng của nhân dân, đêm tối áp bức đã bị đánh lui, mùa xuân tự do tươi sáng đã đến… Chúng ta phải đoàn kết chặt chẽ để đấu tranh chống nghèo nàn và dốt nát, để xây dựng một cuộc sống mới, hạnh phúc, hữu nghị và hòa bình”.

Người kết luận bằng khẩu hiệu: Năm nguyên tắc chung sống hòa bình³ muôn năm!

18 giờ, Chủ tịch tới dự cuộc mít tinh chào mừng của nhân dân Thủ đô Niu Đêli tổ chức ở “Thành Đỏ”. Tại cuộc mít tinh, Người đã từ chối ngồi lên chiếc “ngai vàng” dành riêng cho Người, với lý do: “Tôi muốn được bình đẳng với mọi người”.

Trong lời cảm ơn, Người nhiệt liệt chào mừng những thành tựu to lớn của nhân dân Ấn Độ trong công cuộc xây dựng đất nước và những thắng lợi vang dội của các nước Á – Phi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Người đặc biệt nhấn mạnh ý nghĩa của những thắng lợi mà nhân dân Việt Nam đã giành được trải qua hơn 80 năm đấu tranh chống thực dân Pháp và tám, chín năm trường kỳ kháng chiến, nguyện vọng thiết tha của nhân dân Việt Nam và lập trường của Việt Nam đối với công cuộc thống nhất đất nước.

20 giờ, Chủ tịch dự tiệc do Tổng thống R. Praxát chiêu đãi, tổ chức tại Phủ Tổng thống.

Phát biểu ý kiến tại buổi tiệc, Người ca ngợi đất nước và nhân dân Ấn Độ vĩ đại, hoan nghênh những cống hiến to lớn của Ấn Độ trong cuộc đấu tranh giữ gìn và củng cố hòa bình. Về tình hình Việt Nam, Người nêu rõ: “Hiện nay, ở nước Việt Nam chúng tôi, do sự can thiệp của chủ nghĩa thực dân mà việc thống nhất đất nước chưa được thực hiện bằng Tổng tuyển cử tự do như Hiệp định Giơnevơ đã quy định. Đó là một sự xâm phạm đến tình cảm và chủ quyền của nhân dân Việt Nam.

Từ đã lâu, nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, không ai có thể chia cắt được. Chúng tôi kiên quyết phấn đấu để thực hiện thống nhất đất nước trên cơ sở độc lập và dân chủ bằng phương pháp hòa bình”.

Cùng ngày, Người gửi điện chia buồn với Ban Chấp hành Đảng Công nhân Xã hội chủ nghĩa, Chính phủ công nông cách mạng và nhân dân Hunggari về việc Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Công nhân Xã hội chủ nghĩa Hunggari, Bộ trưởng Ngoại giao Hunggari Imrê Hoócvát từ trần.

– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.9, tr. 38- 46.

– L.T.: Tình nghĩa anh em Việt – Ấn – Miến, Báo Nhân dân, số 1453, ngày 4-3-1958; số 1454, ngày 5-3-1958 và số 1455, ngày 6-3-1958.

– Báo Nhân dân, số 1429, ngày 6-2-1958.

– Báo Mail, Madras, ngày 7-2-1958.

Tháng 2, ngày 7

9 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh tham dự buổi đồng diễn thể dục của 3.000 em học sinh Ấn Độ, thuộc đoàn thể “Kỷ luật quốc dân”, chào mừng Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam.

Sau buổi biểu diễn, Người thân mật dặn dò các em phải siêng năng học tập, giữ gìn trật tự, bảo vệ sức khỏe, nghe lời Bác Nêru và căn dặn thêm: “Đối với các cháu, Bác là Bác Hồ, chứ không phải là Cụ Chủ tịch”.

10 giờ 30, Người đi xem tháp Qutab Minar, cao 76m, xây dựng từ năm 1199 và đã lên đến tầng cao nhất để ngắm toàn cảnh Thủ đô Niu Đêli.

12 giờ 30, Người dự bữa cơm do Thủ tướng Nêru mời tại Dinh Thủ tướng. Sau bữa cơm, trên đường trở về phủ Tổng thống, Người xuống xe, đi bộ. Nhân dân đi đường thấy thế vui mừng chạy theo hoan hô Người.

15 giờ, Người tiếp hơn 50 đại biểu các báo chí Ấn, Anh, Mỹ. Trả lời câu hỏi về Vấn đề thống nhất nước Việt Nam, Người nói: “Lập trường của chúng tôi rất rõ ràng và trước sau như một là thống nhất nước Việt Nam trên cơ sở độc lập, dân chủ, bằng phương pháp hòa bình theo như Hiệp định Giơnevơ đã quy định. Chúng tôi sẵn sàng hiệp thương với các nhà cầm quyền miền Nam Việt Nam để bàn về vấn đề tổ chức Tổng tuyển cử tự do trong cả nước nhằm thống nhất nước Việt Nam.

Miền Nam Việt Nam là thịt của thịt chúng tôi, là máu của máu chúng tôi. Nhân dân Việt Nam sẽ được thống nhất”.

Về Chính sách đối ngoại của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Người nêu rõ: “Những mối quan hệ giữa Ấn Độ và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa rất tốt đẹp. Những mối quan hệ giữa nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với Vương quốc Lào và Vương quốc Khơme đều là những quan hệ láng giềng tốt dựa trên cơ sở Năm nguyên tắc chung sống hòa bình… Những mối quan hệ giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với Liên Xô, Trung Quốc và các nước trong phe xã hội chủ nghĩa rất tốt đẹp và là những mối quan hệ anh em dựa trên nguyên tắc bình đẳng và hai bên cùng có lợi”.

17 giờ, Người đến chào từ biệt Tổng thống R.Praxát. Tổng thống tặng Người một cây bồ đề nhỏ và vui vẻ nhận lời mời của Người sẽ sang thăm Việt Nam.

18 giờ, Người đến thăm “Hội đồng nghiên cứu các vấn đề quốc tế của Ấn Độ”. Đến dự cuộc gặp mặt có hơn 300 nhân sĩ, trí thức, các nhà khoa học và hoạt động chính trị. Phát biểu tại đây, Chủ tịch nêu rõ quan điểm, lập trường của Chính phủ Việt Nam là thiết tha mong muốn duy trì tình hữu nghị và thành thật hợp tác với tất cả các nước trên thế giới trên cơ sở bình đẳng và tương trợ để xây dựng hòa bình thế giới, kiên quyết đấu tranh thực hiện nguyện vọng tha thiết và ý chí sắt đá của toàn dân Việt Nam là thực hiện thống nhất đất nước bằng phương pháp hòa bình.

19 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng J.Nêru ký bản Tuyên bố chung nhân dịp Đoàn đại biểu Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sang thăm hữu nghị chính thức nước Cộng hòa Ấn Độ.

19 giờ 30, Chủ tịch Hồ Chí Minh mở tiệc chiêu đãi từ biệt Tổng thống, Thủ tướng và các bạn Ấn Độ ở Đêli. Trong lời phát biểu, Người nhấn mạnh: “Nhiều vấn đề quan trọng, chúng tôi và các bạn Ấn Độ của chúng tôi đã cùng một quan điểm. Điều đó càng làm cho chúng tôi thêm tin tưởng vào việc phát triển hơn nữa những mối quan hệ thân thiện giữa hai nước chúng ta… Chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng sự tăng cường và củng cố các mối quan hệ thân thiện giữa hai nước chúng ta sẽ tăng cường thêm tình đoàn kết giữa các nước Á – Phi và góp phần giữ gìn hòa bình ở Châu Á và thế giới”.

22 giờ 30, Người rời Niu Đêli đi Nănggan (Thủ phủ bang Pengiáp) trên chuyến xe hỏa đặc biệt, tiếp tục cuộc hành trình hữu nghị.

Thủ tướng J.Nêru và con gái là bà Inđira Găngđi cùng nhiều vị trong Chính phủ, Quốc hội, Đoàn ngoại giao… đến sân ga tiễn Người.

Tàu sắp chuyển bánh, Người đứng vẫy tay và chỉ vào cửa toa xe nói: “Cửa này là cửa hòa bình”.

– Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.9, tr. 47-56.

– L.T: Tình nghĩa anh em Việt – Ấn – Miến, Báo Nhân dân, số 1456, ngày 7-3-1958; số 1457, ngày 8-3-1958; và số 1459, ngày 10-3-1958.

– Báo Mail, Madras, ngày 8-2-1958. (Xem tiếp phần 3)

Nguồn: dangcongsan.vn