Hội nghị Thượng đỉnh BRICS 2025 và tái cân bằng chiến lược ngoại giao của Ấn Độ

Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 17 tại Rio de Janeiro vừa khép lại với tuyên bố chung tập trung vào tăng cường hợp tác minh bạch và bền vững. Tuy nhiên, nội bộ nhóm vẫn lộ rõ mâu thuẫn chiến lược, trong khi Ấn Độ vừa khéo léo tận dụng diễn đàn này để thúc đẩy năng lực chuỗi cung ứng và đa dạng hóa quan hệ song phương.
Hội nghị BRICS 2025 đã diễn ra từ ngày 5–7/7 tại Rio de Janeiro dưới chủ đề “Tăng cường hợp tác phương Nam toàn cầu nhằm thúc đẩy quản trị bao trùm và bền vững hơn”. Mặc dù tuyên bố chung nhấn mạnh đến cải cách các thể chế quốc tế và mở rộng hợp tác tài chính – thương mại, sự vắng mặt của hai nhà lãnh đạo chủ chốt là Chủ tịch Trung Quốc Tận Cận Bình và Tổng thống Nga V. Putin, cùng những chỉ trích mang tính ngoại giao của nhiều thành viên, đã hé lộ những giới hạn nội tại của khối.
Trên thực địa, Thủ tướng Narendra Modi đã tận dụng diễn đàn để định vị Ấn Độ như một nhân tố dẫn dắt về an ninh chuỗi cung ứng và công nghệ cao. Trong bài phát biểu quan trọng, ông kêu gọi bảo vệ lưu thông nguyên vật liệu quan trọng khỏi các rủi ro chính trị và đề xuất cơ chế chia sẻ dữ liệu minh bạch giữa các thành viên BRICS. Đây là một bước đi thực dụng, khẳng định ưu tiên của Delhi không phải là răn đe ý thức hệ, mà là bảo đảm nguồn lực thiết yếu cho tiến trình hiện đại hóa kinh tế – quốc phòng trong nước.
Tuy nhiên, những diễn biến bên lề cũng cho thấy sức ép từ bên ngoài đối với nhóm. Mỹ dưới thời Tổng thống Trump tiếp tục đe dọa áp thuế bổ sung lên các nền kinh tế được cho là “bài Mỹ,” bao gồm cả một số thành viên BRICS. Phản ứng của Brazil – chủ nhà thuận chiều nhưng quyết giữ thể diện – đồng thời nới lỏng cửa với Washington cho thấy BRICS dễ bị “chi phối” bởi áp lực kinh tế bên ngoài. Đối với Ấn Độ, nguy cơ này nhắc nhở Delhi về tầm quan trọng của việc đa dạng hóa thị trường và giảm phụ thuộc vào bất kỳ nguồn nhập khẩu chiến lược nào.
Trong cùng tuần, Ngoại trưởng S. Jaishankar có mặt tại Washington để tham dự hội nghị Quad. Sự trùng lặp về thời gian nhấn mạnh chiến lược “đa liên kết” của Ấn Độ, nhưng cũng phơi bày thách thức: Delhi phải duy trì cân bằng giữa hai cơ chế với bản chất và mục tiêu khác biệt. Quad đặt nặng hợp tác an ninh – quốc phòng, trong khi BRICS thiên về kinh tế – phát triển, và cả hai đều đang thay đổi nhanh chóng dưới tác động của chính sách “Nước Mỹ trước tiên” và xu hướng “thương mại trước, an ninh sau” của Washington.
Trên bình diện khu vực Nam Á, Delhi theo dõi sát sao diễn biến ba bên Trung–Pakistan–Bangladesh và các sáng kiến tiểu vùng do Bắc Kinh khởi xướng. Thực trạng này làm nổi bật nhu cầu cấp bách về việc tái khẳng định vai trò lãnh đạo tiểu lục địa thông qua kết nối hạ tầng, thúc đẩy các dự án phát triển bền vững, và tăng cường viện trợ cho các nước láng giềng. Ấn Độ không chỉ cạnh tranh khuôn khổ SAARC một cách trực tiếp, mà còn vận dụng các cơ chế đa phương mới và song phương để củng cố mạng lưới ảnh hưởng.
Về nội lực, chuyến công du cũng là cơ hội để Delhi tuyên bố tiếp tục lộ trình cải cách kinh tế: từ đơn giản hóa thủ tục đầu tư, phát triển công nghiệp công nghệ cao, đến tăng cường năng lực sản xuất xã hội hóa các tiểu thủ công nghiệp. Chỉ khi nền tảng kinh tế – xã hội đủ mạnh, Ấn Độ mới có thể chuyển giao thành tựu nội địa thành đòn bẩy ngoại giao. Đồng thời, việc cải thiện tính đồng thuận chính trị – xã hội trong nước, giảm thiểu căng thẳng căng thẳng đảng phái và địa phương, là điều kiện tiên quyết để chính sách đối ngoại vận hành mạch lạc.
Nhìn chung, các kết quả BRICS 2025—từ tuyên bố chung đến diễn biến “phi chính thức”—đều cho thấy rằng Ấn Độ đang khéo léo điều chỉnh chiến lược đối ngoại theo hướng “thực chất trước biểu tượng.” Delhi không còn kỳ vọng BRICS có thể trở thành “thiết kế lớn” thay đổi trật tự, mà lấy đó làm kênh bổ trợ cho các lợi ích kinh tế – chiến lược cụ thể. Đồng thời, việc duy trì cam kết với Quad và các sáng kiến An ninh Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương khẳng định Delhi cam kết kiềm chế Trung Quốc nhưng không phụ thuộc hoàn toàn vào Washington.
Nói tóm lại, trong bối cảnh quyền lực toàn cầu phân mảnh và cạnh tranh ý thức hệ ngày càng gay gắt, Ấn Độ dưới thời Modi đang vận hành chính sách đối ngoại như một chuỗi phản ứng linh hoạt: kết hợp song phương, đa phương, và nội lực quốc gia để bảo vệ lợi ích thiết thực. Chỉ thông qua việc theo đuổi các mục tiêu kinh tế – chiến lược cụ thể, gắn kết chặt chẽ với cải cách nội địa, Delhi mới có thể duy trì sức mạnh và vị thế trong một thế giới đầy biến động.
- Share
- Copy
- Comment( 0 )
Cùng chuyên mục

Sự phát triển của nền điện ảnh Ấn Độ
Tư liệu Nghiên cứu Ấn Độ 02:22 13-07-2025
.jpg)