Tôi đã hỏi Thủ tướng Narendra Modi khi chúng tôi gặp nhau vào tuần trước rằng tôi có nên làm gì để hiểu phong trào chính trị và tôn giáo đã đưa Đảng Bharatiya Janata lên nắm quyền không? Ông nói hãy đi đến hai nơi: Varanasi và Ayodhya.

Đây hóa ra là lời khuyên tuyệt vời. Để chứng kiến hàng trăm ngàn người đổ xô hàng ngày đến các ngôi đền và ghats dọc bờ sông Hằng, và nghe những tiếng hô vang “Jai Shri Ram” (Kính chào Chúa Ram) phát ra một cách tự phát từ đám đông chờ đợi để vào Ram Janmabhoomi Mandir (như ngôi đền Ayodhya mới) là nơi chứng kiến sức mạnh của lòng nhiệt thành tôn giáo sánh ngang với bất cứ điều gì trên thế giới. Nói chuyện với các học giả và tu sĩ Ấn Độ giáo về hy vọng của họ về sự phục hưng của văn hóa và đức tin Ấn Độ giáo sau nhiều thế kỷ dưới sự cai trị của ngoại quốc, và nghe các sinh viên đại học trộn lẫn lòng nhiệt thành tôn giáo với niềm tự hào dân tộc, là quan sát một trong những lực lượng mạnh nhất đang định hình lại thế giới của chúng ta.

Nhưng ngay cả ở Ấn Độ, lòng nhiệt thành tôn giáo cũng không thể tự mình duy trì được một phong trào chính trị lớn. Những người theo chủ nghĩa dân tộc Ấn Độ giáo ở Ấn Độ phải tạo ra sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng để duy trì sự ủng hộ của họ, nhưng quá trình hiện đại hóa kinh tế chắc chắn sẽ kéo theo những thay đổi lớn về văn hóa và xã hội.

Ở cả Varanasi và Ayodhya, BJP cầm quyền đều có mục tiêu kết hợp chủ nghĩa phục hưng Ấn Độ giáo với sự phát triển kinh tế trên thực địa. Các nhà lãnh đạo đảng hy vọng rằng du lịch tôn giáo sẽ làm sâu sắc thêm bản sắc Ấn Độ đồng thời dẫn đến tăng trưởng kinh tế mang tính chuyển đổi.

Nó đã có tác dụng ở Varanasi. Kể từ khi Hành lang Kashi Vishwanath mở cửa dẫn vào một trong những ngôi đền linh thiêng nhất Varanasi vào năm 2021, số lượng du khách đã tăng hơn 10 lần, với hơn 130 triệu người hành hương thực hiện hành trình. Đường phố chật cứng, các khách sạn mọc lên và sô lượng đặt phòng tăng nhanh, giá phòng tăng vọt. Một nhà ga sân bay mới và mở rộng đường băng sẽ phục vụ sáu triệu hành khách mỗi năm.

Việc thúc đẩy niềm tự hào địa phương và nền kinh tế địa phương đã mang lại lợi ích chính trị. Varanasi là khu vực bầu cử quốc hội của Thủ tướng Modi. Trong cuộc bầu cử năm 2019, ông đã giành được khoảng 64% số phiếu bầu trong 26 ứng viên.

Các kế hoạch tương tự đang được thực hiện ở Ayodhya. Giống như các thánh đường ở châu Âu thời trung cổ đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng cách thu hút khách du lịch và thương gia, Ram Janmabhoomi Mandir nhằm mục đích khơi dậy sự bùng nổ kinh tế. Ngôi đền, nằm trên địa điểm truyền thống nơi Chúa Ram ra đời, chỉ là một khía cạnh của chương trình cơ sở hạ tầng khổng lồ với đường phố, đường cao tốc và một sân bay mới được xây dựng để đáp ứng lượng du khách tăng vọt. Giá đất đã tăng vọt. Các khách sạn sang trọng đã được lên kế hoạch và các thánh địa quanh thành phố đang được tân trang lại.

Khai thác lòng sùng đạo của tầng lớp trung lưu đang gia tăng ở Ấn Độ để thúc đẩy du lịch nội địa chỉ là một khía cạnh của dự án. Lord Ram có lẽ là nhân vật chính trị nhất trong đền thờ Ấn Độ giáo. Giống như Vua David trong kinh thánh tiếng Do Thái, Ram là một vị vua kiền thành và công chính, người đã đặt ra tiêu chuẩn cho những người cai trị sau này. Việc những người chinh phục Hồi giáo đã phá hủy ngôi đền ban đầu và xây dựng một nhà thờ Hồi giáo trên nơi sinh của Ram (như những người chinh phục Hồi giáo đã xây dựng Mái vòm Đá trên địa điểm các ngôi đền Do Thái) đã khiến địa điểm ngôi đền trở thành vấn đề then chốt đối với các nhà hoạt động Ấn Độ giáo từ thế kỷ 19. Các cuộc chiến chính trị và đôi khi là đấu đá xung quanh nhà thờ Hồi giáo đã gây ra cái chết của hàng nghìn người trên khắp Ấn Độ và là công cụ giúp BJP vươn lên nắm quyền lực quốc gia.

Nhà văn đoạt giải Nobel V.S. Naipaul mô tả Ấn Độ là một “nền văn minh bị tổn thương”. Sau khi đất nước hứng chịu sự xâm lược và chinh phục của cả người Anh và người Hồi giáo, nhiều người theo Ấn Độ giáo đã mất đi sự tự tin về nền văn minh của mình. Trong những thập kỷ gần đây, sự thành công của các doanh nhân và doanh nhân công nghệ Ấn Độ đã thuyết phục phần lớn giới thượng lưu Ấn Độ rằng, người Ấn Độ có thể cạnh tranh và giành chiến thắng trên toàn thế giới. Nhưng nhiều người Ấn Độ bình thường lại kém lạc quan hơn. Liệu chủ nghĩa tư bản và thị trường tự do, những khẩu hiệu từng được người Anh sử dụng để chinh phục Ấn Độ, có thực sự có tác dụng đối với người dân Ấn Độ bình thường? Hay Ấn Độ cần được bảo vệ khỏi thế giới tàn khốc bên ngoài?

Đối với các nhà hoạt động và thành phần trí thức của BJP, việc tạo ra những biểu tượng rõ ràng về niềm tự hào của người Ấn Độ giáo ở Varanasi và Ayodhya là một bước cần thiết để tạo ra một Ấn Độ tự tin, sẵn sàng tham gia bình đẳng với thế giới.

Tôi không biết liệu kế hoạch của Modi có hiệu quả hay không. Việc chuyển các sức mạnh của chủ nghĩa dân tộc và niềm tin vào một xã hội vô cùng phức tạp với hơn 1,4 tỷ người vào một dự án hiện đại hóa kinh tế và xã hội có thể là thách thức chính trị khó khăn nhất trong lịch sử nhân loại. Nhưng sau khi đến thăm Varanasi và Ayodhya, tôi tin chắc rằng niềm đam mê và lòng sùng đạo đã thúc đẩy sự trỗi dậy của Ấn Độ giáo ngày nay là một sức mạnh sẽ được cảm nhận trên khắp thế giới.