Hành động cân bằng của Ấn Độ trở nên phức tạp hơn

Sự leo thang của Nga ở Ukraine trong những ngày gần đây - thực hiện các cuộc tấn công tên lửa nhắm vào nhiều khu vực và nhắc lại mối đe dọa hạt nhân - đã làm gia tăng thách thức mà Ấn Độ phải đối mặt kể từ tháng 2: cân bằng mối quan hệ lâu đời với Moscow và mối quan hệ ngày càng sâu sắc với phương Tây. Tín hiệu mới nhất của Ấn Độ cho thấy nước này vẫn cam kết thực hiện hành động cân bằng đó, ngay cả khi nước này ngày càng mất kiên nhẫn trước một cuộc xung đột làm suy yếu lợi ích của mình.

Điều tồi tệ hơn là, Ấn Độ hiện phải đối mặt với một thách thức ngoại giao khác mà họ có thể cho là có liên quan đến việc từ chối đưa ra lập trường mạnh mẽ hơn chống lại cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Sau cuộc gặp với người đồng cấp Pakistan tại Berlin vào thứ Sáu tuần trước, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock đã kêu gọi chính phủ Đức giúp giải quyết tranh chấp Kashmir, đồng thời nói thêm rằng, Đức ủng hộ sự tham gia của Liên hợp quốc về vấn đề này.

Đối với một quan chức cấp cao của phương Tây mà nói, nhận xét đó rất bất thường: Ấn Độ bác bỏ bất kỳ sự can dự nào từ bên ngoài vào vấn đề Kashmir, và cộng đồng quốc tế có xu hướng nghiên về lập trường đó. Baerbock, người đại diện cho liên minh trung tả của Đức, có thể chỉ đơn giản là chuyển tải những lo ngại của chính phủ của bà về các điều kiện nhân quyền ở Kashmir. Nhưng Ấn Độ có thể coi các bình luận này là một phần trong nỗ lực của phương Tây nhằm thúc đẩy nước này thay đổi quan điểm về cuộc chiến của Nga ở Ukraine bằng cách gây áp lực lên một vấn đề hết sức nhạy cảm.

Trong khi đó, vào tuần trước, Đại sứ Mỹ tại Pakistan Donald Blome đã có chuyến thăm ba ngày đến khu vực Kashmir do Pakistan quản lý, nơi Ấn Độ tuyên bố là lãnh thổ của mình. Chuyến đi của ông Blome tập trung vào hợp tác kinh doanh và giáo dục với Pakistan, điều này có thể nhằm báo hiệu mong muốn của Washington trong việc tăng cường quan hệ với Islamabad — không gây áp lực lên New Delhi. (Như tôi đã giải thích vào tháng 4, Mỹ đã thực hiện một cách tiếp cận lâu dài để thuyết phục New Delhi rằng Nga không phải là một đối tác an ninh đáng tin cậy cho tương lai.)

Đối với Ấn Độ mà nói, hiệu quả quang học là không lý tưởng: hai đối tác quan trọng của phương Tây, sau nhiều tháng thất vọng với quan điểm của New Delhi về cuộc chiến của Moscow, lại phản đối quan điểm của Ấn Độ đối với Kashmir. Cũng cần lưu ý rằng, Pakistan từng giữ thái độ trung lập về cuộc xung đột, hiện đang hợp tác với các nước NATO để gửi cung cấp đạn dược cho Ukraine. Nhưng Ấn Độ, quốc gia ủng hộ chính sách tự chủ chiến lược, sẽ không bao giờ hồi ứng trước sức ép về vấn đề Kashmir; nước này không để các chiến thuật của các quốc gia khác thúc đẩy các quyết định chính sách đối ngoại của mình, đặc biệt là một chiến thuật không quan trọng như quan hệ của nước này với Nga.

Tuy nhiên, thông điệp gần đây của Ấn Độ cho thấy họ ngày càng không hài lòng với cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Khi ngồi cạnh Tổng thống Nga Vladimir Putin tại một hội nghị hồi tháng trước, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã đưa ra lời chỉ trích công khai và trực tiếp hiếm hoi về cuộc xung đột. Một thành viên cấp cao trong đảng của ông Modi nói với tờ FP rằng, đây là cách ông ấy truyền đạt đến Putin rằng, đã đến lúc chấm dứt cuộc chiến. Rốt cuộc, xung đột có hại cho lợi ích của Ấn Độ so với đối thủ của họ là Trung Quốc: Nó đã đưa Moscow xích lại gần Bắc Kinh và có nguy cơ phân tán sự chú ý của Washington.

Áp lực ngày càng gia tăng đối với Ấn Độ không có nghĩa là nó sẽ hoàn toàn chuyển hướng với Nga. Ngay sau bình luận của Modi, New Delhi đã bỏ phiếu trắng trong một nghị quyết của Liên hợp quốc lên án hành động của Nga và họ cũng làm như vậy với một nghị quyết khác trong tuần này. Nhưng những lời chỉ trích của nó đang ngày càng gia tăng, ngay cả khi rất tinh tế. Tuần này, Ấn Độ đã bỏ phiếu chống lại nỗ lực của Nga nhằm phá hoại một nghị quyết của Liên hợp quốc bác bỏ việc sáp nhập bất hợp pháp của họ ở Ukraine. Như điều mà học giả Ấn Độ Happymon Jacob đã chỉ ra trên tờ Foreign Affairs rằng, sự phản đối của New Delhi với các động thái của Moscow cũng trở nên sắc bén và thường xuyên hơn.

Hiện tại, Ấn Độ cho thấy họ sẵn sàng đi dây giữa Nga và phương Tây. Nhưng rõ ràng lo ngại rằng cuộc chiến của Putin ở Ukraine có thể leo thang sang một giai đoạn mới nguy hiểm, điều này sẽ khiến cho việc cân bằng trở nên khó khăn hơn.

Chúng ta đang quan tâm đến điều gì

Quan chức cấp cao của Bangladesh thăm Washington. Vào thứ Sáu tuần trước, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman đã tổ chức một cuộc họp với Shahriar Alam, Bộ trưởng Ngoại giao Bangladesh. Chuyến thăm này là lần mới nhất trong một loạt các cam kết cấp cao giữa Mỹ và Bangladesh trong năm nay. Những trao đổi này một phần mang tính biểu tượng: 2022 đánh dấu 50 năm quan hệ chính thức Mỹ-Bangladesh. Nhưng chúng cũng có tính chiến lược. Mỹ đã tìm cách tăng cường quan hệ với các nước Nam Á như Bangladesh để kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc.

Washington và Dhaka cũng đang nỗ lực thúc đẩy quan hệ song phương, đặc biệt là hợp tác thương mại vốn đã rất bền chặt. Họ cũng đang tìm kiếm các lựa chọn để hợp tác quân sự sâu hơn, nhưng nhân quyền vẫn là một điểm căng thẳng cho một mối quan hệ lành mạnh khác: Năm ngoái, Washington đã áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với một trong những cơ quan an ninh hàng đầu của Bangladesh vì hành vi xâm quyền. Vấn đề này nằm trong chương trình nghị sự trong cuộc gặp của Alam với Sherman.

Cuối cùng, Mỹ và các đồng minh cũng muốn thúc đẩy Bangladesh có một lập trường mạnh mẽ hơn chống lại cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Nhưng đây là một hành động khó khăn: Giống như nhiều chính phủ trong khu vực, Dhaka đã tìm cách giữ thái độ trung lập - mặc dù họ đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết của Liên Hợp Quốc lên án cuộc xâm lược của Nga trong tuần này sau khi bỏ phiếu trắng trước đó.

Pakistan chứng kiến sự trỗi dậy của khủng bố. Hôm thứ Hai, một tay súng đã tấn công một chiếc xe của trường học ở Mingora, Pakistan, giết chết tài xế và làm bị thương một học sinh. Thảm kịch đã chấm dứt gần một thập kỷ kể từ ngày nhà hoạt động Malala Yousafzai bị phiến quân Tehrik-i-Taliban Pakistan (TTP) bắn vào đầu ở cùng khu vực. Cuộc tấn công hôm thứ Hai xảy ra trong bối cảnh chủ nghĩa khủng bố trỗi dậy ở Pakistan do TTP lãnh đạo - một nhóm tách biệt nhưng có liên kết về mặt tư tưởng với Taliban Afghanistan.

TTP, có trụ sở tại Afghanistan, đã gia tăng các cuộc tấn công ở Pakistan trong những tháng gần đây trong khi chính quyền Taliban Afghanistan từ chối trục xuất nhóm này khỏi đất nước. Chính quyền này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán giữa Islamabad và TTP, nhưng những cuộc đàm phán đã thất bại. Đã bị cản trở bởi khủng hoảng kinh tế, lũ lụt và xung đột với phe đối lập chính trị, chính phủ Pakistan không đưa ra chiến lược chống khủng bố mới nào.

Tuy nhiên, các cuộc biểu tình lớn đã nổ ra trong tuần này ở Swat, Pakistan, cách thủ đô Islamabad 80 dặm, nhằm chống lại sự trỗi dậy của các cuộc tấn công khủng bố. Swat đặc biệt mang tính biểu tượng: Yousafzai đã bị bắn ở đó, sau đó bị TTP chiếm lĩnh và tiếp quản trong thời gian ngắn vào năm 2009. Những người biểu tình tìm cách kích động giới lãnh đạo Pakistan tập trung nhiều hơn vào mối đe dọa mới.

Chính trị gia hàng đầu Kashmir đã chết khi bị Ấn Độ giam giữ. Một chính trị gia cấp cao từ Kashmir do Ấn Độ quản lý, Altaf Ahmad Shah, đã qua đời vì bệnh ung thư hôm thứ Ba. Ông ta bị giam trong một nhà tù an ninh cao ở New Delhi nhưng gần đây đã được chuyển đến một cơ sở y tế của nhà nước. Với tình trạng sức khỏe ngày càng xấu đi, gia đình ông đã yêu cầu chính phủ được tại ngoại hoặc được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc y tế tốt hơn - nhưng vô ích. Shah, người đã bị bỏ tù vào năm 2017 vì tội rửa tiền, hoàn toàn phản đối quyền cai trị của Ấn Độ đối với Kashmir và ủng hộ việc sáp nhập với Pakistan.

Shah là người ly khai Kashmir thứ tư trong vòng 3 năm qua đời khi bị Ấn Độ giam giữ. Cái chết của ông cung cấp thêm nguồn đạn cho những người chỉ trích các chính sách của Ấn Độ ở Kashmir, nơi các quan chức đã thẳng tay đàn áp các chính trị gia, nhà lãnh đạo và nhà báo — đặc biệt là kể từ khi Ấn Độ thu hồi quy chế tự trị đặc biệt của khu vực vào tháng 8 năm 2019. Không có gì ngạc nhiên khi Pakistan công khai thương tiếc cái chết của Shah, ngược lại Ấn Độ vẫn giữ im lặng.

Dưới Radar

Tờ Kathmandu Post tuần này đưa tin rằng, Nepal đang phải đối mặt với một vấn đề mà nhiều nước láng giềng của họ sẽ rất vui: tình trạng dư thừa điện năng. Nhờ nhu cầu giảm và việc Ấn Độ mua điện từ Nepal thấp hơn dự kiến, Cơ quan Điện lực Nepal (NEA) đã ước tính 800 MW điện dư thừa vào cuối tuần trước. Lượng điện dư thừa đã dẫn đến việc mất 1,5 tỷ đô la thu nhập tiềm năng trong một tuần.

Tin tốt là tỷ lệ thất thoát đã giảm trong những ngày gần đây, với các nhà máy và các doanh nghiệp khác tăng cường tiêu thụ sau khi tạm dừng hoạt động cho kỳ nghỉ lễ trong tháng này.

Nhưng thực tế chứng minh rằng, việc để Ấn Độ tiếp tục mua điện là một điều rất thách thức. Ấn Độ đã do dự trong một số thỏa thuận với Nepal vì các nhà thầu Trung Quốc tham gia sản xuất. Kathmandu kể từ đó đã cung cấp điện cho New Delhi mà không có sự tham gia của Trung Quốc, các đề xuất hiện đang được xem xét. Hợp tác điện lực Ấn Độ - Nepal là một thành công hiếm có đối với sự hội nhập khu vực trong những năm gần đây, nhưng địa chính trị lại có những ảnh hưởng không nhỏ với các cuộc biểu tình.

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ