Quyền tự chủ chiến lược là một cách diễn đạt đang nổi lên trong các cuộc thảo luận xung quanh hành động của Liên minh châu Âu, nhưng ý nghĩa của nó chưa bao giờ được làm rõ một cách thỏa đáng, ít nhất là trong các cuộc thảo luận này. Từ góc độ lịch sử, và như Mauro (2018) – người gần đây đã xem xét rộng rãi các tài liệu về chủ đề này – khẳng định, “không có dấu hiệu nào về khái niệm này được tìm thấy trong tài liệu nghiên cứu của Machiavelli, Napoléon, Clausewitz, Metternich hoặc Aron. Cũng không có bất kỳ dấu vết nào trong các tác phẩm của các nhà tư tưởng thế kỷ 20 như Liddell Hart, André Beauffre hay Edward Luttwak” (tr.82).

Vào thời điểm này, và bên ngoài bối cảnh châu Âu đã nói ở trên, khái niệm này cũng đã được sử dụng trong một số tài liệu có nguồn gốc hoặc tập trung vào Ấn Độ, nhưng với nghĩa chính xác hơn so với nghĩa được áp dụng ở châu Âu. Các cách tiếp cận chính thức đối với chủ đề tự chủ chiến lược phản ánh quan điểm chiến lược của các chủ thể đề ra khái niệm này (ví dụ: Pháp, Ấn Độ và EU) và có tính tới hoàn cảnh cụ thể của từng nước.

Quan điểm của châu Âu

Ở châu Âu - cụ thể hơn là ở EU - việc sử dụng thuật ngữ này đã trở nên thường xuyên hơn kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh và gia tăng với cuộc bầu cử đưa Donald Trump làm Tổng thống Mỹ. Và việc sử dụng nó dường như ngụ ý nguyện vọng chính trị của EU và của một số quốc gia thành viên, để có thể hành động tự chủ hơn với Mỹ, cụ thể là trên các mặt trận phụ thuộc vào khả năng quân sự, theo đuổi các mục tiêu chính trị-quân sự của riêng họ.

Tuy nhiên, mặc dù các thể chế của EU đã đưa ra nhiều tài liệu về việc sử dụng thuật ngữ tự chủ chiến lược, và mặc dù điều này đã trở thành một từ thông dụng, nhưng điều nổi bật là sự thiếu chính xác đáng ngạc nhiên của khái niệm này (như thể có một giả định trước đó) rằng ý nghĩa đã được biết đến rộng rãi) và hầu như chỉ tập trung vào các vấn đề quân sự và quốc phòng. Hơn nữa, các tài liệu của EU cũng làm rõ mối quan tâm của Châu Âu (mặc dù không phải tất cả các nước Châu Âu đều chia sẻ) để duy trì quyền tự chủ so với Mỹ. Mối quan tâm của EU đã tăng lên kể từ cuộc bầu cử của Tổng thống Donald Trump vào năm 2016 theo Mauro (2018), người đã chỉ ra rằng trong hai năm kể từ cuộc bầu cử của Trump cho đến thời điểm ông viết “không dưới sáu nghiên cứu đã được công bố” đề cập đến tự chủ chiến lược (tr.18). Hoặc, như Nissen & Larsen (2021) cảnh báo, phần lớn mối quan tâm rõ ràng của châu Âu đã tập trung quá nhiều vào “tuyên bố về quyền tự chủ” hơn là “hành động để thể hiện quyền tự chủ”.

Trong EU, Pháp là nước quyết đoán nhất trong việc thúc đẩy ý tưởng tự chủ chiến lược. Thuật ngữ này lần đầu tiên được đề cập trong Sách trắng về Quốc phòng của Pháp xuất bản năm 1994 (Cộng hòa Pháp, 1994), nhưng thuật ngữ này đã được sử dụng lại trong hầu hết các Đánh giá Chiến lược Quốc phòng và An ninh Quốc gia sau đó của Pháp, và từ đó thuật ngữ này đã lan sang các tài liệu của EU, nơi nó được sử dụng rộng rãi hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuật ngữ này ở Pháp rất hạn chế, vì “về lý thuyết, quyền tự chủ chiến lược là điểm khởi đầu và kết thúc của chính sách quốc phòng” (Mauro, 2018, tr.27), ngay cả khi trên thực tế, quốc gia này nhận thức được rằng quyền tự chủ chiến lược “'hoàn toàn' sẽ đòi hỏi các nguồn ngân sách” vượt quá khả năng của nhà nước một cách đáng kể.

Để hiểu mối quan tâm gần như ám ảnh của Pháp với khái niệm quyền tự chủ chiến lược, vốn hầu như chỉ tập trung vào năng lực quân sự, sẽ rất hữu ích nếu nhớ lại bản ghi nhớ do Alexander Kojève viết năm 1945 cho Tướng De Gaulle (Kojève, 2004). Trong hoàn cảnh Chiến tranh thế giới thứ hai và hậu quả của nó, những gì Kojève viết đã tiết lộ viễn cảnh thảm khốc của việc Pháp trở thành một “quốc gia nhỏ bé” không liên quan về mặt chiến lược bị nhồi nhét giữa những gì nước này lo sợ sẽ trở thành hai đế chế thống trị thế giới – Anglo-Saxon (Anh-Mỹ) và Slavo-Soviet (Đông Âu-Nga) nổi lên từ sau chiến tranh. Thêm vào đó là viễn cảnh nguy hiểm rằng một trong những đế chế dự kiến này có thể hợp nhất nước Đức với sức mạnh kinh tế được tái tạo của nó. Để giảm thiểu những rủi ro phát sinh từ kịch bản này và giành quyền tự chủ chiến lược bằng cách mở rộng khu vực ảnh hưởng của mình trên lục địa châu Âu trong bối cảnh hậu chiến do quốc gia dự kiến, Kojève đề nghị với De Gaulle rằng Pháp lãnh đạo việc hình thành một đế chế Latinh, hoặc, thay vào đó, và sau này trở thành hiện thực, một Cộng đồng châu Âu, với người Anglo-Saxon bị cầm chân (nhớ lại việc Vương quốc Anh bị cấm tham gia Cộng đồng kinh tế châu Âu (EEC) trong thời kỳ De Gaulle), và mua lại năng lượng hạt nhân. Điều này cũng có thể giúp giải thích quan điểm chặt chẽ mà Pháp dường như đã áp dụng trong cách tiếp cận vấn đề tự chủ chiến lược, quan điểm này dường như tập trung quá mức vào khả năng quân sự, trong khi coi thường tiềm năng của các nguồn sức mạnh khác để tạo ra quyền tự chủ chiến lược có lẽ với một phạm vi rộng lớn hơn.

Đây là quan điểm mà Sigmar Gabriel (2019), Phó Thủ tướng Đức từ năm 2013 đến năm 2018, dường như chứng thực trong các nhận xét có vẻ phù hợp với mục đích của lập luận hiện tại: “năm 1954, sự hình thành của một lực lượng liên minh phòng thủ [châu Âu] … đã bị Quốc hội Pháp từ chối, vốn lo ngại trở nên quá phụ thuộc vào Mỹ.” Hơn nữa, ông tiếp tục, “trong các cuộc đàm phán về Hiệp ước Élysée chưa đầy một thập kỷ sau đó, Tổng thống Pháp Charles De Gaulle đã nhìn thấy cơ hội để thúc đẩy phương Tây độc lập hơn khỏi Mỹ.” Tương tự, Ashoka Mody (2018) cũng thừa nhận:

Tổng thống Pháp Charles De Gaulle coi Hiệp ước Élysée là một cách để tạo ra một mặt trận châu Âu thống nhất chống lại sức mạnh kinh tế và chính trị của Mỹ. Nhưng Adenauer cần sự đảm bảo về hỗ trợ chính trị và quân sự của Mỹ; và Tổng thống Mỹ John F. Kennedy nóng lòng muốn giữ nước Đức như một đồng minh chính trị quan trọng.

Ngoài ra, liên quan đến nỗi lo sợ của Pháp rằng Đức sẽ bị kéo vào một trong “hai đế quốc thống trị”, Gabriel (2019) cũng nói rằng “Mục tiêu của Pháp ngày nay giống như những năm 1960, khi lần đầu tiên nước này có được vũ khí hạt nhân: để giải phóng nước Đức và Liên minh châu Âu khỏi ảnh hưởng áp đảo của Mỹ” (phần in nghiêng được thêm vào).

Bên cạnh những lý do cho thái độ của mình, quan điểm cực kỳ mạnh mẽ của Pháp đã khiến nhiều nước châu Âu cảnh giác về ý tưởng tự trị chiến lược, bởi vì:

Tính trung tâm của quyền tự chủ chiến lược được giới tinh hoa Pháp trao cho và việc Pháp coi quyền tự chủ chiến lược là mục tiêu của châu Âu chắc chắn giải thích một số lo ngại của các đồng minh trong cuộc tranh luận đang nảy nở về tham vọng chiến lược của châu Âu – nói một cách đơn giản, nỗi sợ rằng Pháp sẽ thích cam kết EU chuyển hướng theo chủ nghĩa Gaullist, thúc đẩy khối này cắt đứt liên kết xuyên Đại Tây Dương trong khi củng cố ảnh hưởng của Pháp.

(Brustlein (2018, tr. 2)

Và bởi vì quan điểm như vậy có phần mâu thuẫn với triết lý chính trị của Đức, theo đó “ở Đức, hầu hết mọi người đều ngần ngại theo đuổi quyền tự trị chiến lược cho châu Âu. Họ nói rằng nó quá tham vọng và do đó không thực tế, và có lẽ là quá đắt” (Puhl, 2018, tr.1). Sự đối lập về quan điểm cũng được Gabriel (2019) nhấn mạnh:

Người Đức không nên bỏ qua thực tế rằng cả hai thỏa thuận [hiệp ước Élysée và hiệp ước Aachen] đều chứa đựng một chiến lược chính trị trái ngược với cách tiếp cận lâu dài của Đức trong việc cân bằng tình hữu nghị với Pháp bên cạnh mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương mạnh mẽ với Mỹ và Anh.

Do đó, khái niệm này nhấn mạnh lý do tại sao “Pháp và Đức nhìn thế giới khác nhau: Trong khi hội nhập vào trật tự tự do phương Tây được quy định trong hiến pháp Đức, chính sách đối ngoại của Pháp được định hướng bởi lợi ích quốc gia của đất nước tại bất kỳ thời điểm nào” (Gabriel, 2019) . Do đó, tất cả những điều này có thể giúp giải thích lý do tại sao các tài liệu châu Âu dường như áp dụng một giọng điệu mơ hồ như vậy khi nói về khái niệm quyền tự chủ chiến lược.

Đúng là các quan điểm chính thức của Pháp cũng gắn quyền tự chủ chiến lược với quyền tự do hành động chính trị, trao cho những người ra quyết định chính trị nhiều lựa chọn để quyết định và nhiều phương tiện để hành động; và thừa nhận sự cần thiết của sự phối hợp giữa các công cụ chính trị và dân sự. Tuy nhiên, trong khi không có ý tưởng nào trong số này được phát triển thêm, thì chúng vẫn luôn xuất hiện gắn liền với các phương tiện quân sự và như một cách để tận dụng khả năng đó.

Còn lại với châu Âu, các tài liệu được sản xuất bởi các tổ chức tư nhân, chẳng hạn như các nhóm cố vấn (think tank), đã góp phần hữu ích vào việc làm sáng tỏ khái niệm về quyền tự chủ chiến lược. Arteaga và cộng sự. (2016), chẳng hạn, đề cập đến quyền tự chủ là “được thúc đẩy bởi năng lực”, cũng như Wulf & Diebel (2015). Varga (2017) bổ sung thêm rằng các khả năng cần thiết cũng phụ thuộc vào việc sở hữu hoặc vay mượn các nguồn tài chính cần thiết. Zandee (2017) đồng ý về tầm quan trọng của sức mạnh quân sự để đảm bảo mức độ tự chủ mong muốn, nhưng coi sức mạnh quân sự trong bối cảnh “một phương án hỗ trợ đáng tin cậy cho hành động chính trị, ngoại giao và kinh tế” (trang 12).

Ngược lại, Hartley (2017) đưa ra quan điểm kinh tế học về vấn đề này. Ông lập luận rằng quyền tự chủ (ngụ ý thuộc loại quân sự, được chỉ ra bởi sự liên kết với hành động độc lập) không phải là một giá trị tuyệt đối, và do đó, khuyến nghị sử dụng nó như một đối tượng để đánh đổi với các mục tiêu hoặc tham vọng liên quan khác. Ví dụ, gợi ý của Hartley về việc làm cho quyền tự chủ chiến lược gắn liền hơn với mục tiêu an ninh, khiến ông nhắc nhở độc giả rằng thịnh vượng cũng là mục tiêu cơ bản của một quốc gia. Do đó, điều này có nghĩa là: cung cấp cho các quốc gia không coi an ninh là một rủi ro tuyệt đối; họ hiểu các mối đe dọa lớn là những rủi ro xa; và sẵn sàng chấp nhận các mức độ bảo vệ khác nhau từ bên ngoài, họ sẽ ít sẵn sàng đánh đổi hoặc từ bỏ một mức độ thịnh vượng để chuyển nhiều nguồn lực hơn nhằm cung cấp an ninh của riêng họ một cách tự chủ. Haddad và Polyakova (2018) cũng đưa ra quan điểm kinh tế học, chỉ ra thực tế rằng quyền tự chủ cũng có cơ sở kinh tế, đó là lý do tại sao không nên bỏ qua khả năng cạnh tranh của các nền kinh tế quốc gia.

Trước những đóng góp được nêu ở trên, Institut Montaigne (2002) đã nhấn mạnh rằng quyền tự chủ chiến lược không thể đạt được mọi thứ một mình và thu hút sự chú ý đến tiềm năng hướng các nguồn lực vào sự phát triển của các liên minh và nhu cầu tận dụng tiềm năng đối thoại mang tính xây dựng trong nội bộ giữa chính phủ và xã hội dân sự.

Dù sao đi nữa, việc sử dụng thuật ngữ này đã phổ biến trong nhiều tài liệu bắt nguồn từ các cơ quan cộng đồng – cụ thể là Hội đồng, Ủy ban, Nghị viện – nhưng ý nghĩa của nó không đủ rõ ràng để biến nó thành một khái niệm hoạt động. Ngay cả tiêu đề đầy tham vọng là Tầm nhìn chung, Hành động chung: Một châu Âu mạnh mẽ hơn: Chiến lược toàn cầu cho chính sách đối ngoại và an ninh của Liên minh châu Âu (Trung tâm chính sách châu Âu, 2016) cũng không được xây dựng chi tiết. Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu và Đại diện cấp cao của Liên minh về Chính sách Đối ngoại và An ninh, Frederica Mogherini, viết trong Lời nói đầu rằng “Chiến lược nuôi dưỡng tham vọng tự chủ chiến lược cho Liên minh Châu Âu”, mà không làm rõ ý nghĩa của khái niệm. Bà không đi xa hơn ngoài việc tuyên bố rằng “mức độ tham vọng phù hợp và quyền tự chủ chiến lược là quan trọng đối với khả năng của châu Âu trong việc thúc đẩy hòa bình và an ninh bên trong và bên ngoài biên giới của mình” (tr.9), hoặc rằng “một châu Âu bền vững, đổi mới và cạnh tranh trong công nghiệp quốc phòng là cần thiết cho quyền tự chủ chiến lược của châu Âu” (tr. 46).

Gần đây hơn, Josep Borrell (2020), Đại diện cấp cao hiện tại của Liên minh Ngoại giao và Chính sách An ninh (từ tháng 12 năm 2019), đã chỉ định hồi tố một định nghĩa của thuật ngữ này trong kết luận của Hội đồng Ngoại giao tháng 11 năm 2016, là “khả năng hành động một cách tự chủ khi và ở nơi cần thiết và với các đối tác bất cứ khi nào có thể” (Hội đồng Ngoại giao, 2016, đoạn 2). Tuy nhiên, trong khi trích dẫn này là một phần của phần kết luận, nó được bao gồm trong một đoạn bắt đầu bằng “Hội đồng cam kết tăng cường khả năng của Liên minh để hoạt động như một nhà cung cấp an ninh” và không đề cập đến quyền tự chủ chiến lược. Tài liệu tham khảo đầu tiên về thuật ngữ này xuất hiện trong đoạn tiếp theo, trong đó thuật ngữ này chỉ được đề cập mà không có bất kỳ điều kiện hoặc liên kết nào đến “định nghĩa” của đoạn trước. Định nghĩa này, sau đó, thừa nhận “quyền tự chủ chiến lược” là một thuật ngữ được nhiều thủ đô EU coi là “chống Mỹ” và coi “'chủ quyền châu Âu' là một thuật ngữ có vấn đề không kém, một số tác giả, viết từ các tổ chức tư vấn, đã đưa ra một thuật ngữ thay thế : 'chủ quyền chiến lược.'” Ví dụ, đối với Leonard và Shapiro (2019), thuật ngữ này gợi ý một “nguyên tắc tổ chức tốt hơn”, mục đích của nó là “cho phép người châu Âu tự quyết định chính sách của họ và thương lượng hiệu quả trong một quốc gia phụ thuộc lẫn nhau hệ thống” (tr. 13). Họ viết:

Nói về 'chủ quyền'… [dự kiến tạo ra] những hoàn cảnh trong đó – nếu người châu Âu có ý thức rõ ràng và chia sẻ về những gì họ muốn làm trên thế giới – thì họ có thể đạt được điều đó… [, trong khi] thuật ngữ 'chiến lược' đề cập đến việc thiết lập các quy tắc ở cấp độ toàn cầu thay vì đi sâu vào đời sống quốc gia…Trên hết, điều đó không có nghĩa là cố gắng chấm dứt sự phụ thuộc lẫn nhau.

(tr.13)

Tuy nhiên, dù những đóng góp được đề cập có thể mang lại nhiều thông tin như thế nào, thì vẫn còn những lỗ hổng đáng kể để đạt được một định nghĩa thích hợp về quyền tự chủ chiến lược là gì, hoặc nên được hiểu như thế nào. Vấn đề nằm ở chỗ nhiều người trong số họ không phát triển được những gợi ý hữu ích mà họ đưa ra cho cuộc thảo luận, và không ai trong số họ tạo ra được một khung khái niệm đủ toàn diện để nắm giữ khái niệm đó.

Tuy nhiên, lưu ý rằng sự thừa nhận về hạn chế ngân sách được đưa ra một cách rõ ràng bởi những người ủng hộ cách tiếp cận chủ yếu là quân sự đối với quyền tự chủ chiến lược, về bản chất, là sự thừa nhận rằng quyền tự chủ chiến lược không chỉ phụ thuộc vào năng lực quân sự mà còn phụ thuộc vào các năng lực khác, một số năng lực đó ngược dòng từ quân đội (và những thứ này phụ thuộc vào). Và trên hết là vào khả năng kinh tế của nhà nước. Do đó, mâu thuẫn với lập luận của chính họ, điều này có nghĩa là hầu hết các tác giả được đề cập trên thực tế đều cho rằng quyền tự chủ chiến lược của một quốc gia không chỉ là vấn đề quân sự hay quốc phòng, và cuối cùng, về lâu dài, chủ yếu là vấn đề kinh tế.

Dù sao đi nữa, vấn đề chính xung quanh các cuộc thảo luận về quyền tự chủ chiến lược của EU và ý nghĩa của nó, phải nói rằng, EU không phải là một chủ thể chiến lược chính thức (xem Hallenberg (2008), Engelbrekt (2008), và Wagnsson (2008), và những người khác). Thay vào đó, nó là sự kết hợp của nhiều chủ thể chiến lược – 28 chủ thể, bao gồm cả chính EU – mỗi chủ thể có khả năng hành động chiến lược riêng và là nơi 27 quốc gia thành viên giữ quyền tự chủ chính trị để lựa chọn mục đích và chủ quyền đối với hầu hết các phương tiện chiến lược để hành động.

Những quan điểm khác

Văn hóa chiến lược của Ấn Độ đã tiếp cận quyền tự chủ chiến lược từ một góc nhìn rộng lớn hơn, nguồn gốc của nó nằm trong chính sách không liên kết do thủ tướng đầu tiên của Ấn Độ, Jawaharlal Nehru thiết lập trước đó, và chính sách này, bên cạnh sự tự lực về quân sự, cũng dự tính “về kinh tế” tự lực cánh sinh” (Tanham, 1992, tr. 58). Được quản lý như một chính sách không liên kết trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, một cách để tránh va chạm với hai siêu cường khi đó, ý tưởng tiếp theo về quyền tự chủ chiến lược xuất hiện như một loại Không liên kết 2.0 (xem Wulf và Debiel, 2015). Chính sách này kể từ đó đã trở thành đối tượng của nhiều nghiên cứu, với ý định định hình nó một cách phù hợp hơn trong bối cảnh chiến lược sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.

Arunoday Bajpai, Giáo sư Khoa học Chính trị, trả lời một câu hỏi trực tuyến về chủ đề này, tại Quora, tuyên bố rằng “Tự chủ Chiến lược đề cập đến một tư thế chính sách đối ngoại, theo đó một quốc gia duy trì quan điểm và định hướng độc lập trong các vấn đề đối ngoại liên quan đến các vấn đề xác định lợi ích chiến lược cốt lõi của quốc gia đó” (Bajpai, 2016). Trong khi đó, S. Kalyanaraman, từ Viện Nghiên cứu và Phân tích Quốc phòng Ấn Độ, đưa ra định nghĩa:

Quyền tự chủ chiến lược biểu thị khả năng của một quốc gia theo đuổi các lợi ích quốc gia và áp dụng chính sách đối ngoại ưa thích của mình mà không bị các quốc gia khác hạn chế dưới bất kỳ hình thức nào… [và rằng] việc thực hành quyền tự chủ chiến lược là một chức năng của các năng lực quyền lực mà một quốc gia sở hữu và của cấu trúc của hệ thống quốc tế trong một thời đại lịch sử cụ thể.

Kalyanaraman (2015)

Định nghĩa do Bajpai đề xuất không hữu ích lắm, chủ yếu là vì nó quá hình elip và gần như là một dạng suy nghĩ viển vông. Nhưng định nghĩa do Kalyanaraman cung cấp là toàn diện nhất trong số tất cả các định nghĩa được đưa ra, và gần nhất với định nghĩa được đề xuất trong phần tiếp theo. Định nghĩa của Kalyanaraman tập trung vào khả năng của nhà nước trong việc theo đuổi lợi ích quốc gia, do đó, điều này phụ thuộc vào ba điều cơ bản: (i) khả năng quyền lực mà nhà nước sở hữu (năng lực nhà nước); (ii) cấu trúc của hệ thống quốc tế (hoàn cảnh bên ngoài); và (iii) thời đại lịch sử cụ thể (hoàn cảnh lịch sử). Tuy nhiên, bức tranh này vẫn chưa đầy đủ, bởi vì bản thân các khả năng không xác định đầy đủ quyền tự chủ chiến lược. Ví dụ, việc sở hữu một khả năng quân sự mạnh mẽ có thể ít được sử dụng trong hầu hết các trường hợp. Do đó, tính đến hiệu lực và hiệu quả của các khả năng năng lượng sẵn có cũng rất cần thiết để đánh giá mức độ tự chủ chiến lược.

Schaffer và Schaffer (2016) cũng đề cập đến việc “tối đa hóa các lựa chọn của quốc gia”, do đó ngầm đề cập đến sự tồn tại của các ràng buộc, bởi vì, như đã biết, sự tối ưu hóa bị ràng buộc bởi các quan hệ ràng buộc (bên ngoài) áp đặt lên biến được tối ưu hóa. Tuy nhiên, nói chung, mặc dù các tác giả nhiều lần đề cập đến quyền tự chủ chiến lược, nhưng không cung cấp nhiều đóng góp về mặt học thuyết.

Đối với Mỹ, mặc dù có nhiều công trình xuất bản về chiến lược và nghiên cứu chiến lược đến từ Mỹ, nhưng điều đáng chú ý là vấn đề tự chủ chiến lược hầu như không có trong tài liệu hoặc tư duy từ phía Mỹ. Điều này có thể là do nhận thức của Mỹ về mình là một cường quốc thống trị thế giới, điều mà họ đã có trong nhiều thập kỷ. Do đó, các nhà tư tưởng Mỹ có thể coi quyền tự chủ chiến lược là một cái gì đó đề cập đến mối quan hệ với một cường quốc cao hơn hoặc thống trị, và cho rằng điều đó là vô nghĩa đối với đất nước của họ.

Hướng tới một khái niệm thiên về thực hành

Một số cách tiếp cận đã đến gần, nhưng sau đó không xây dựng được để tạo ra một khung khái niệm phù hợp. Một định nghĩa phù hợp về quyền tự chủ chiến lược phải độc lập với các hoàn cảnh hoặc lợi ích cụ thể và ít nhất cũng phải tính đến các khía cạnh cấu thành sau: (i) năng lực quyền lực; (ii) khan hiếm tài nguyên; (iii) tính hiệu lực và hiệu quả (của các nguồn lực sẵn có) để tạo ra các khả năng năng lượng; (iv) hoàn cảnh xung quanh; và (v) thời gian.

Và cũng giống như một chiến lược quốc gia phải bao gồm tất cả các chủ trương của nhà nước, do đó, quyền tự chủ chiến lược của một quốc gia cũng phải được hiểu trong phạm vi rộng hơn của hành động của một quốc gia và tính đến tất cả các phương tiện – chính trị, ngoại giao, kinh tế, quân sự và ý thức hệ – có thể được huy động để thúc đẩy lợi ích của nhà nước và theo đuổi các mục tiêu mong muốn. Theo những thuật ngữ này, quyền tự chủ chiến lược phải được hiểu là khoảng thời gian mà một tác nhân chiến lược có được để thực hiện hành động chiến lược của mình, cụ thể là lựa chọn và theo đuổi các mục tiêu mong muốn. Tuy nhiên, nói chính xác hơn và dựa trên những hiểu biết sâu sắc rút ra từ tài liệu, định nghĩa cụ thể được đề xuất cho khái niệm quyền tự chủ chiến lược là khoảng thời gian sẵn có để tác nhân chiến lược lựa chọn, chấp nhận và theo đuổi các mục tiêu có thể đạt được, trong một khung thời gian phù hợp, với các khả năng năng lượng sẵn có, và tính hiệu quả của chúng trong các tình huống phổ biến.

Tính hiệu quả nghĩa là có thể đạt được, bởi vì nếu không thể đạt được, các mục đích sẽ mãi chỉ là ý tưởng, ai cũng có thể mơ ước được, và do đó sẽ ít có liên quan đến chiến lược. Do đó, khả năng đạt được là điều làm cho các mục tiêu phù hợp về mặt chiến lược. Khi đó, theo cách này, quyền tự chủ chiến lược xác định và giới hạn phạm vi các lựa chọn sẵn có cho chiến lược của một quốc gia. Để có thể đạt được, các mục tiêu (và vốn dĩ là quyền tự chủ chiến lược) phụ thuộc vào: (i) khả năng quyền lực có thể tiếp cận – sở hữu hoặc dễ được huy động – trong khung thời gian phù hợp; (ii) tính hiệu lực và hiệu quả của những khả năng này để đạt được những mục tiêu đó; và (iii) các tình huống phổ biến trong khoảng thời gian đó. Trong bối cảnh này, quyền lực nên được hiểu, theo cách “nói một cách đơn giản” của Nye (2002), là khả năng thực hiện các kết quả mong muốn, và nếu cần, thay đổi hành vi của người khác để biến nó thành hiện thực (tr. 4); hoặc, thậm chí đơn giản hơn, là khả năng đạt được các mục tiêu đã định. Và năng lực quyền lực, hay “công cụ quyền lực” (Yarger, 2006, tr. 5–9), nên được hiểu là các nguồn lực, hữu hình và vô hình, tạo ra quyền lực đó. Do đó, các thuật ngữ “tài nguyên”, “năng lực quyền lực” và “công cụ quyền lực” được sử dụng thay thế cho nhau trong cuốn sách hiện hành. Và họ có thể đến từ bất kỳ lĩnh vực hoạt động nào của đất nước (ví dụ: chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa hoặc quân sự).

Định nghĩa được đề xuất dựa trên những đóng góp được thu thập từ các tài liệu đã được xem xét, như đã được thừa nhận trước đây, và có thể có những điểm tương đồng với các khái niệm khác, ví dụ: nguyên tắc tự do hành động của chiến lược quân sự (xem Ribeiro, 2017, tr. 166–168), hoặc với các biểu thức được sử dụng trong các ngữ cảnh khác. Nhưng nó được cho là nguyên gốc trong toàn bộ công thức và tính hoàn chỉnh của nó, và với mối liên hệ rõ ràng giữa thuật ngữ được đề cập và các yếu tố quyết định của nó.

Khái niệm được định nghĩa như vậy rất phù hợp, vì nó có thể được áp dụng cho bất kỳ loại tác nhân chiến lược nào, ví dụ: một nhà nước hoặc một tập đoàn, và bao gồm toàn bộ phạm vi hành động chiến lược của tác nhân đó, như trường hợp toàn bộ phạm vi của một chiến lược quốc gia chẳng hạn, được theo đuổi bởi một quốc gia, với tất cả các công cụ có thể tiếp cận được (quân sự, kinh tế, xã hội, ngoại giao, hoặc các công cụ khác). Nhưng nó cũng có thể được giới hạn, vì mục đích phân tích, với các mục tiêu có thể đạt được bằng cách sử dụng các công cụ cụ thể của một lĩnh vực hành động cụ thể, trong trường hợp đó, và không được nhầm lẫn với quyền tự chủ chiến lược (rộng) của nhà nước, phạm vi hạn chế của quyền tự chủ chiến lược nên được xác định, ví dụ, quyền tự chủ chiến lược quân sự hoặc kinh tế chẳng hạn.

Đối với quyền tự chủ chiến lược rộng rãi của một quốc gia, tất cả các nguồn lực mang lại quyền lực, thuộc sở hữu của chính phủ - chính trị, ngoại giao, xã hội, kinh tế, quân sự hoặc bất kỳ nguồn lực nào khác - hoặc chính phủ có thể tiếp cận - bằng cách vay, thuê, huy động, hoặc tịch thu từ các nguồn khác – phải được tính đến. Không phải tất cả chúng đều mang lại mức độ tự chủ chiến lược như nhau, nhưng chúng đều góp phần vào việc này. Hơn thế nữa, quyền tự chủ chiến lược của một quốc gia cũng có thể được mở rộng thông qua sự kết nối hiệu quả các nguồn lực của chính phủ với các nguồn lực thuộc sở hữu của xã hội, và bằng cách quản lý các liên minh với các chủ thể khác, những người mà nguồn lực của họ sau đó cũng có thể được cung cấp cho mục đích mà chính phủ dự kiến.

Trong lĩnh vực quân sự, trong suốt lịch sử, không có gì lạ khi các quốc gia tăng cường sức mạnh quân sự của mình bằng cách: sử dụng các đội quân đánh thuê, từ đội quân đánh thuê “Mười nghìn” của Xenophon, đến Vệ binh Thụy Sĩ và Vệ binh Varangian, và nhiều những đội quân khác (xem Andrews, 2014); kết hợp quân đoàn của người nước ngoài vào quân đội quốc gia của họ; tịch thu tài nguyên tư nhân và nước ngoài; hoặc vay tiền, để duy trì quân đội lớn hơn trong các chiến dịch quân sự có liên quan. Một ví dụ điển hình về việc thu hút xã hội và tận dụng các nguồn lực của nó để thực hiện các mục tiêu chiến lược của một quốc gia là liên minh ngầm do Elizabeth I của Anh phát triển với những tên cướp biển và tư nhân người Anh, như Drake và Raleigh, trong thế kỷ XVI và XVII (xem Jones , 2000).

Khi sử dụng các liên minh và tận dụng các nguồn lực của một quốc gia với các nguồn lực của các đồng minh tự trị, cần lưu ý rằng quyền tự chủ chiến lược bổ sung có được là quyền tự chủ có điều kiện, không phải quyền tự chủ hoàn toàn. Điều này là do nhà nước không có chủ quyền đối với các nguồn tài nguyên đó, những nguồn tài nguyên này có thể bị chủ sở hữu của chúng chuyển hướng vào bất kỳ lúc nào để phục vụ cho các mục tiêu cụ thể khác của riêng họ. Nói cách khác, trong trường hợp liên minh, các mục tiêu của quốc gia phải được thương lượng với các mục tiêu của các bên liên minh, theo đó tầm với của họ luôn phụ thuộc vào ý chí của các bên liên minh. Quyền tự chủ chiến lược hoàn toàn giả định chủ quyền đối với phương tiện và quyền tự chủ chính trị đối với mục đích.

Quyền tự chủ chiến lược cũng có thể đề cập đến toàn bộ tổ chức – trong trường hợp này là Nhà nước, hoặc có thể đề cập đến một lĩnh vực hành động nhất định và khả năng quyền lực tương ứng của nó, ví dụ: quyền tự chủ chiến lược quân sự hoặc quyền tự chủ chiến lược kinh tế.

Tự chủ chiến lược và tự chủ chính trị

Tuy nhiên, không nên nhầm lẫn quyền tự chủ với độc lập chủ quyền. Độc lập chủ quyền là những tình huống nhị phân: hoặc có, hoặc không; hoặc giữ, hoặc mất. Quyền tự chủ diễn ra dần dần và có thể thay đổi, nằm trong khoảng giữa đầy đủ và không có gì và có thể tăng và giảm theo thời gian. Đầy đủ và không có gì là ranh giới lý thuyết, không thể đạt được trong thực tế: không có quốc gia độc lập nào hoàn toàn tự chủ, kể cả những đế chế hùng mạnh nhất ở đỉnh cao quyền lực của họ cũng không hoàn toàn không bị ràng buộc, cũng không phải là hoàn toàn không có quyền tự chủ, vì trong trường hợp này nó không thể độc lập.

Quyền tự chủ chiến lược, tập hợp các mục tiêu có thể đạt được để lựa chọn, cũng không được nhầm lẫn với quyền tự chủ chính trị, khả năng tự quyết định các mục tiêu của chính mình, theo sở thích của chính mình. Về mặt thực tế, quyền tự chủ chính trị có thể được coi là “quyền tự chủ trong quá trình hoạch định chính sách của một quốc gia,” mà Mearsheimer (2003) đề cập đến, trong khi quyền tự chủ chiến lược có thể được hiểu là nội dung sẵn có cho xây dựng chính sách. Phạm vi của cả quy trình và nội dung có thể không ngẫu nhiên rộng hoặc hẹp, vì một quốc gia có thể được hưởng (gần như) quyền tự chủ chính trị đầy đủ – tự do quyết định – trong khi có quyền tự chủ chiến lược rất hẹp – rất ít mục tiêu có thể đạt được để lựa chọn.

Trong trường hợp như vậy, một liên minh có thể tạo cơ hội cho sự đánh đổi giữa hai loại quyền tự chủ – chính trị và chiến lược. Để có thể dựa vào các nguồn lực do các đồng minh cung cấp nhằm mở rộng quyền tự chủ chiến lược, các quốc gia có thể phải từ bỏ một phần quyền tự chủ chính trị, hạn chế khả năng lựa chọn mục đích theo sở thích của mình và buộc phải chấp nhận một số ưu tiên của các đồng minh của họ, quyền tự chủ chính trị hẹp hơn và quyền tự chủ chiến lược rộng hơn (mặc dù có điều kiện một phần). Việc chấp nhận như vậy – ít quyền tự chủ chính trị hơn – dù sao cũng là một hành động có chủ quyền, bởi vì nhà nước cuối cùng có thể từ chối bất kỳ sự can thiệp nào từ các đồng minh, để bảo toàn quyền tự chủ chính trị đầy đủ, và chọn làm việc với quyền tự chủ chiến lược hẹp hơn và gánh chịu hậu quả.

Hai ví dụ điển hình về những sự đánh đổi này có thể được lấy từ kinh nghiệm của châu Âu. Đầu tiên là quyền tự trị chiến lược rộng lớn hơn (mặc dù có điều kiện) mà châu Âu giành được, bằng cách đảm bảo an ninh của Mỹ thông qua liên minh NATO. Hưởng lợi từ sự bảo vệ của đồng minh Mỹ hùng mạnh, châu Âu có thể dành nhiều nguồn lực hơn cho các mục tiêu phúc lợi, do đó mở rộng tập hợp các mục tiêu có thể đạt được ngoài những gì nguồn lực của chính họ cho phép. Chiếc ô an ninh của Mỹ được mở rộng ra khắp châu Âu cho phép các nước châu Âu dành nhiều nguồn lực hơn để tài trợ cho một mô hình nhà nước phúc lợi đáng ghen tị, là công cụ cho sự gắn kết nội bộ của châu Âu. Điều này mang lại cho châu Âu quyền tự chủ chiến lược rõ ràng rộng lớn hơn, bởi vì mục tiêu an ninh được đảm bảo bởi đồng minh của mình cho phép châu Âu mở rộng phạm vi các mục tiêu xã hội có thể đạt được và dành nhiều nguồn lực hơn cho sự thịnh vượng của mình. Tuy nhiên, một phần của quyền tự chủ đó là có điều kiện và có thể bị đảo ngược bởi đồng minh. Không có chủ quyền đối với các phương tiện đảm bảo an ninh– và có thể được chuyển hướng cho các mục đích khác – Châu Âu không có toàn quyền tự chủ để lựa chọn hoặc ưu tiên các mục đích và các phương tiện. Và nếu Mỹ quyết định rút lại chiếc ô an ninh đối với châu Âu, điều này có nghĩa là châu Âu sẽ phải tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về an ninh của chính mình, xây dựng các phương tiện cần thiết cho mục đích đó. Để xây dựng những phương tiện này, các nguồn lực sẽ phải được chuyển hướng khỏi mô hình nhà nước phúc lợi, buộc các điều khoản của nó phải được vẽ lại thành các mục tiêu ít tham vọng hơn và không gây ra những hậu quả xã hội và chính trị.

Ví dụ này cho thấy một số mâu thuẫn trong cuộc tranh luận về quyền tự chủ chiến lược của EU. Sự phụ thuộc vào Mỹ không hạn chế quyền tự chủ chiến lược của châu Âu. Ngược lại, nó đã mở rộng nó, như đã trình bày ở trên. Điều mà sự phụ thuộc như vậy bao hàm là một sự đánh đổi: quyền tự chủ chiến lược ít hơn (tuy nhiên, nhưng quyền tự chủ có điều kiện hơn) trong lĩnh vực quân sự, để có quyền tự chủ chiến lược hơn trong lĩnh vực xã hội. Do đó, và bằng cách sử dụng các phạm trù phân tích được phát triển trong phần này, có thể nói rằng sự lo lắng của châu Âu được phản ánh trong tài liệu được xem xét là về quyền tự chủ chiến lược có điều kiện trong lĩnh vực quân sự, và rằng nó bỏ qua quyền tự chủ chiến lược bổ sung trong lĩnh vực xã hội mà quân đội đánh đổi để có được. Đó có lẽ là một trong những lý do tại sao Đức không chia sẻ sự lo lắng của Pháp.

Ví dụ thứ hai về sự đánh đổi giữa quyền tự chủ chiến lược và chính trị là kinh nghiệm của các quốc gia châu Âu bị đẩy đến bờ vực phá sản trong cuộc khủng hoảng đồng euro 2010–2014 (cụ thể là Hy Lạp, Ireland và Bồ Đào Nha), khi họ yêu cầu viện trợ từ bên ngoài là EU và IMF. Hỗ trợ tài chính do các tổ chức này cung cấp cho mỗi quốc gia là có điều kiện đối với việc các quốc gia này tuân thủ chương trình điều chỉnh kinh tế khắc nghiệt. Các chính phủ trên đã phê duyệt các biện pháp của các chương trình này và thực hiện chúng. Các chính phủ này nắm giữ toàn bộ chủ quyền, bởi vì họ có thể đã từ chối hợp tác với các biện pháp được đề xuất và thay vào đó thực hiện theo một hướng hành động khác. Quá trình hành động thay thế rất có thể sẽ dẫn đến chi phí xã hội tức thời cao hơn, theo đó các chính phủ đã chọn, với toàn quyền chủ quyền, để tránh chi phí cao hơn và thay vào đó tuân theo các khuyến nghị hoặc yêu cầu của bên viện trợ. Tuy nhiên, các chính phủ có thể đã chọn chịu chi phí xã hội ngắn hạn cao hơn nếu họ muốn từ chối bất kỳ sự can thiệp nào của các đồng minh vào chính phủ của họ và duy trì quyền tự chủ chính trị đầy đủ. Tuy nhiên, trong trường hợp cụ thể này, các mục tiêu khả thi mà chính phủ có thể lựa chọn – đó là quyền tự chủ chiến lược của họ – sẽ bị hạn chế hơn rất nhiều (nếu không nhận được hỗ trợ) do thiếu nguồn tài chính. Do đó, một trường hợp rõ ràng khác về sự đánh đổi thực tế của một số quyền tự chủ chính trị để lấy quyền tự chủ chiến lược hơn.

Trong những trường hợp khác, nhưng với những tác động tương tự, các quốc gia khác - ví dụ như Venezuela, Bắc Triều Tiên hoặc Cuba - phải đối mặt với việc thu hẹp quyền tự chủ chiến lược, theo nghĩa rộng, thay vào đó, họ đã chọn thực hiện quyền tự chủ chính trị hoàn toàn, từ chối hỗ trợ từ bên ngoài và chịu đựng chi phí xã hội cao hơn.

Tự chủ chiến lược và quy trình chiến lược

Trong lý thuyết về chiến lược, Yarger (2006) thảo luận về sự liên quan của lợi ích, sở thích, môi trường và hoàn cảnh trong cơ chế chiến lược, cũng như tính phức tạp và khả năng dài hạn của những cơ chế này. Những cân nhắc như vậy cung cấp một nền tảng tốt để có thể kết hợp khái niệm về quyền tự chủ chiến lược đã xác định trước đó, nhằm tạo ra một khuôn khổ phân tích cho việc vận hành nó trong quy trình chiến lược.

Theo khuôn khổ chiến lược tiêu chuẩn, nhà nước phát triển một tập hợp các mục tiêu mong muốn xuất phát từ tham vọng, nhu cầu, lợi ích, giá trị và sở thích của mình và dưới ảnh hưởng của môi trường phổ biến (láng giềng, tình hình thế giới, văn hóa, địa chính trị, v.v.) . Tuy nhiên, trong khung thời gian phù hợp và với các nguồn lực sẵn có trong khung thời gian đó, chỉ có thể đạt được một phần nhỏ của những mục tiêu mong muốn này. Đây là những mục tiêu có thể đạt được, việc thiết lập chúng, theo định nghĩa được trình bày ở trên, tương ứng với quyền tự chủ chiến lược của nhà nước trong các điều kiện đã định.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là thực tế là tất cả các mục tiêu trong phạm vi tự chủ chiến lược đều có thể đạt được không có nghĩa là tất cả chúng đều có thể đạt được cùng một lúc. Nó chỉ có nghĩa là mỗi một trong những mục tiêu đó đều có thể đạt được một cách riêng lẻ trong các điều kiện phổ biến. Do đó, một chiến lược cụ thể sẽ phải chọn sự kết hợp thuận tiện nhất của những mục tiêu đó có thể đạt được đồng thời trong khung thời gian có sẵn. Lựa chọn về vấn đề này sẽ được hướng dẫn theo thứ tự ưu tiên của tác nhân chiến lược, với quan điểm tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn lực sẵn có. Trong bất kỳ trường hợp nào, cần phải ghi nhớ rằng bất kể tập hợp các mục tiêu mong muốn rộng lớn đến đâu, bất kỳ chiến lược cụ thể nào cũng chỉ có thể chọn các mục tiêu từ bên trong tập hợp hẹp hơn các mục tiêu có thể đạt được trong khung thời gian thích hợp.

Điều quan trọng không kém cần lưu ý là một số mục tiêu có thể đạt được có thể nằm ngoài tập hợp các mục tiêu mong muốn. Một số trong số chúng, trong một số trường hợp nhất định, có thể là những “bước đệm” hữu ích để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đạt được những tham vọng trong tương lai. Đây là trường hợp của những hy sinh ngắn hạn (không mong muốn) đôi khi cần thiết để đạt được những lợi ích cao hơn và lâu dài hơn trong tương lai. Ví dụ kinh tế rõ ràng là sự hy sinh tiêu dùng ngay lập tức để tiết kiệm nguồn lực nhằm đầu tư vào việc tạo ra thu nhập cao hơn trong tương lai, từ đó sẽ tạo cơ hội cho mức tiêu dùng cao hơn trong tương lai. Hoặc, trong bối cảnh hiếu chiến, sự hy sinh của sự thịnh vượng để tài trợ cho các phương tiện quân sự bổ sung cần thiết nhằm đảm bảo an ninh của một quốc gia hoặc bảo vệ nó khỏi mối đe dọa tiềm ẩn đối với sự tồn tại của nó nhằm đảm bảo các điều kiện cần thiết cho việc theo đuổi sự thịnh vượng trong tương lai.

Quay trở lại với ví dụ trước đây về giải cứu tài chính của một số nước châu Âu trong cuộc khủng hoảng đồng euro, các mục tiêu có thể đạt được mà các chương trình ba bên[1] cho phép có thể không phải là tất cả (về mặt xã hội) mong muốn. Tuy nhiên, việc đạt được chúng giúp loại bỏ hoặc giảm bớt những hạn chế về tài chính có thể ngăn cản việc đạt được những mục tiêu mong muốn khác trong tương lai (ví dụ: thịnh vượng hơn).

Tập hợp các mục tiêu có thể đạt được tương ứng với quyền tự chủ chiến lược dành cho nhà nước tại bất kỳ thời điểm nào, như đã lưu ý. Quy mô của tập hợp này phụ thuộc vào các công cụ quyền lực (các nguồn lực) mà nhà nước có thể huy động, cũng như vào hiệu lực và hiệu quả của các công cụ đó trong việc đạt được mục tiêu. Tính hiệu quả này, còn có thể được gọi là tỷ lệ chuyển đổi của các công cụ, lại phụ thuộc vào các yếu tố bên trong, chẳng hạn như năng lực tổ chức và kỹ năng quản lý các khả năng sẵn có (bao gồm cả khả năng lãnh đạo), và cũng phụ thuộc vào các tình huống liên quan.

“Chuyển đổi thành quyền lực” là một thuật ngữ thường được sử dụng để chỉ các bối cảnh hiếu chiến và được áp dụng cho sức mạnh quân sự. Trong loại bối cảnh này, nó có xu hướng đề cập đến khả năng biến các nguồn lực khác thành sức mạnh quân sự hoặc thành bất kỳ hình thức nào có thể tăng cường sức mạnh quân sự (xem Tellis và các tác giả khác., 2000). Tuy nhiên, trong khuôn khổ được phát triển ở đây, tỷ lệ chuyển đổi đề cập đến khả năng chuyển đổi tiềm năng nội tại của một công cụ quyền lực (nghĩa là một nguồn tài nguyên thuộc bất kỳ bản chất nào) thành năng lượng có thể sử dụng thực tế và hiệu quả của nó, để đạt được mục tiêu dự định. mục đích, chẳng hạn như đạt được ảnh hưởng trong các vấn đề thế giới. Nói ngắn gọn hơn, đó là khả năng chuyển hóa các nguồn lực thành các kết quả mong muốn.

Một ví dụ từ thực tế ngày nay có thể hữu ích khi đặt ra đây để giải thích tầm quan trọng của tỷ lệ chuyển đổi của các công cụ quyền lực khác nhau. Pháp có nguồn lực quân sự lớn hơn nhiều (bao gồm cả vũ khí hạt nhân), nhờ đó nước này là một cường quốc quân sự mạnh hơn Đức. Tuy nhiên, quyền lực này, trong hầu hết thời gian và trong hầu hết các trường hợp, đặc biệt là trong bối cảnh châu Âu hiện tại, không mang lại cho Pháp nhiều quyền tự chủ chiến lược, bởi vì, như Judt (2011) đã chỉ ra, quyền lực đó “dựa trên vũ khí hạt nhân” mà đất nước không thể sử dụng [và] một đội quân mà Pháp không thể triển khai tại chính lục địa châu Âu” (tr. 86). Ngược lại, Đức, với sức mạnh quân sự yếu hơn, có nhiều quyền tự chủ chiến lược hơn vì nước này có sức mạnh kinh tế lớn hơn, và sức mạnh kinh tế của nước này mang lại nhiều thời gian hơn cho các mục tiêu có thể đạt được (nghĩa là mang lại nhiều quyền tự chủ chiến lược hơn) và mang lại cho nước này khả năng lớn hơn để phát huy ảnh hưởng của mình hơn các quốc gia khác, các vấn đề châu Âu và các vấn đề thế giới nói chung. Khi đó, chúng ta có thể tuyên bố rằng sức mạnh kinh tế của Đức, trong hoàn cảnh châu Âu hiện nay, có tỷ lệ chuyển đổi (hoặc tính hiệu quả cao hơn) thành sức mạnh thực tế (và thành quyền tự chủ chiến lược) cao hơn so với sức mạnh quân sự của Pháp.

Một lưu ý thận trọng là do khi đề cập đến tính hiệu lực và hiệu quả của các nguồn lực được sử dụng cho các mục đích chiến lược. Trong khi tính hiệu quả – có thể định nghĩa là sự phù hợp của một công cụ để đạt được kết quả dự kiến – liên quan đến việc hoàn thành công việc, thì tính hiệu quả – “đạt được đầu ra tối đa với các đầu vào nhất định” (Black et al., 2017, p .548) – là về việc tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên. Do đó, như Yarger (2006) khẳng định, trong chiến lược, “… Điều này không có nghĩa là không mong muốn hiệu quả. Chiến lược tốt vừa hiệu quả vừa có tính hiệu suất cao” (tr. 14), nhưng mục đích chủ đạo của chiến lược là đạt được kết quả dự kiến. Điều đó có nghĩa là đạt được các kết quả như mong muốn quan trọng hơn là cố gắng tối ưu hóa cách thức đạt được chúng, điều này có thể gây nguy hiểm cho việc đạt được chúng đúng hạn. Ngoài các công cụ quyền lực (nguồn lực), hai biến số khác có liên quan mật thiết đến quyền tự chủ chiến lược: hoàn cảnh và thời gian. Các hoàn cảnh tác động lên quyền tự chủ chiến lược giống như cách mà gió tác động lên tốc độ của một con tàu hoặc một chiếc máy bay. Nếu thuận lợi, phạm vi quyền tự chủ chiến lược được cung cấp bởi một số lượng và cơ cấu nguồn lực sẵn có nhất định sẽ mở rộng, giống như gió ngược sẽ làm tăng tốc độ của một con tàu trong khi sức mạnh của động cơ đẩy không thay đổi. Ngược lại, nếu hoàn cảnh trở nên bất lợi, họ sẽ thu hẹp quyền tự chủ chiến lược, giống như những cơn gió ngược sẽ làm con tàu chậm lại. Cách thức mà hoàn cảnh hành động theo quyền tự chủ chiến lược chủ yếu thông qua ảnh hưởng mà chúng có thể có đối với tỷ lệ chuyển đổi của các công cụ quyền lực khác nhau, làm tăng hoặc giảm chúng. Do đó, và vì tỷ lệ chuyển đổi của từng công cụ quyền lực có thể thay đổi theo hoàn cảnh, nên có thể nói rằng tỷ lệ đó là tùy theo hoàn cảnh, theo đó một số công cụ có thể mạnh hơn trong một số trường hợp nhất định và trở nên kém hiệu quả hơn trong những trường hợp khác.

Trở lại với ví dụ trước đây về Pháp so với Đức, một tình huống hiếu chiến ở châu Âu sẽ khiến sức mạnh quân sự của Pháp trở nên hiệu quả hơn đối với quyền tự chủ chiến lược so với hiện tại trong hoàn cảnh hòa bình. Tương tự như vậy, trong hoàn cảnh mà đất nước cảm thấy sự tồn tại của mình bị đe dọa, Đức có thể mong muốn có một khả năng quân sự mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, trong hoàn cảnh hiện tại, khi đất nước là một phần của EU hòa bình, khả năng như vậy sẽ giúp ích rất ít cho tham vọng của nó; nó thậm chí có thể phản tác dụng (do lo ngại rằng ký ức lịch sử có thể kích hoạt). Và, khi mạo hiểm bên ngoài châu Âu, trong những hoàn cảnh thuận lợi về mặt ý thức hệ đối với Mỹ, giống như những hoàn cảnh phổ biến trên thế giới sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, quyền lực mềm của Mỹ - ví dụ, các giá trị và văn hóa - sẽ hiệu quả hơn trong những hoàn cảnh có sự thù địch tổng quát đối với các nước dẫn đầu.

Ngược lại, thời gian giới thiệu một khía cạnh năng động vào khuôn khổ chiến lược, theo đó tất cả các biến số đều thay đổi liên tục. Và nó tạo ra cơ hội để bổ sung các nguồn lực vào những nguồn lực sẵn có ngay từ đầu của một chiến lược, mở rộng sức mạnh sẵn có, như đã thấy: khoảng thời gian có sẵn càng ngắn, thì sự cứng nhắc về tiếp cận các nguồn lực càng lớn, khiến các chủ thể chiến lược càng phụ thuộc nhiều hơn. Khoảng thời gian có sẵn càng dài thì càng có nhiều cơ hội để xây dựng các nguồn lực và càng ít phụ thuộc vào hoàn cảnh phổ biến lúc bắt đầu.

Do đó, cần lưu ý hai điều: (i) cùng với dòng chảy của thời gian, mọi thứ đều có thể thay đổi – lợi ích, sở thích, môi trường, hoàn cảnh, khả năng huy động các nguồn lực và tỷ lệ chuyển đổi của các công cụ quyền lực; và (ii) khoảng thời gian dành cho những người ra quyết định càng dài thì họ càng linh hoạt hơn trong việc quản lý chiến lược. Tuy nhiên, thực tế là mọi thứ có thể thay đổi nhưng tất cả các biến sẽ không thay đổi với tốc độ như nhau. Nội dung của một số biến là lâu dài (ví dụ: lợi ích sống còn của nhà nước, cũng như khu vực láng giềng lân cận) và nội dung của một số biến khác (ví dụ: sở thích xã hội và văn hóa) có thể thay đổi chậm theo thời gian. Tuy nhiên, hoàn cảnh có thể thay đổi và đảo ngược hướng của nó (giữa thuận lợi và bất lợi) rất nhanh chóng, trở thành nguồn chính của bất ngờ chiến lược.

Hơn nữa, thời gian là một biến số cơ bản cho phép biện chứng giữa mục đích và phương tiện, được ám chỉ trước đó, cho phép, khi nó mở ra, nhiều phương tiện được xây dựng hơn và do đó, nhiều mục đích mong muốn hơn trở thành mục tiêu có thể đạt được. Do đó, trong ngắn hạn, mức độ tự chủ chiến lược phần nào được cố định và sẽ hoạt động như một “quy định” trong hoạch định chiến lược (trong một khoảng thời gian như vậy). Nó có thể được mở rộng nếu hiệu quả của các nguồn lực sẵn có có thể được cải thiện thông qua tổ chức và quản lý tốt hơn, nhưng trừ khi các nguồn lực này được quản lý theo cách rất kém năng lực, phạm vi cải thiện trong một khoảng thời gian ngắn là rất hạn chế. Tuy nhiên, về lâu dài, việc mở rộng quyền tự chủ chiến lược có thể chứng tỏ là dễ quản lý hơn và việc quản lý nó – duy trì và mở rộng phạm vi của nó – nên là mối quan tâm tích cực của bất kỳ chiến lược quốc gia nào.

Tài liệu tham khảo

Andrews, E. (2014, June 24). 6 Legendary mercenary armies from history. History Channel. Retrieved on January 31, 2020, from https://www.history.com/news/ 6-legendary-mercenary-armies-from-history.

Arteaga, F., Jermalavicus, T., Marrone, A., Maulny, J. P. & Terlikowski, M. (2016). Appropriate level of European strategic autonomy. (ARES no. 8 report, November 4). Paris, France: IRIS – Institut de Relations Internationales et Stratégiques. Retrieved on December 31, 2018, from http://www.iris-france.org/wp-content/uploa ds/2016/11/ARES-Group-Report-Strategic-autonomy-November-2016.pdf.

Bajpai, A. (2016). What is meant by Strategic Autonomy with respect to India’s foreign policy? Retrieved on January 1, 2019, from https://www.quora.com/What-is-mea nt-by-Strategic-Autonomy-with-respect-to-Indias-foreign-Policy.

Black, J., Hashimzade, N. & Myles, G. (2017). Oxford Dictionary of Economics, 5th ed. Oxford, England: Oxford University Press. [Kindle iOS version]. Retrieved from Amazon.com.

Borrell, J. (2020, December 3). Why European strategic autonomy matters. Retrieved from: https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/89865/why-europ ean-strategic-autonomy-matters_en.

Brustlein, C. (2018, November 16). European strategic autonomy: Balancing ambition and responsibility. Éditoriaux de l’Ifri, Ifri, November 16. Retrieved on January 13, 2020, from https://www.ifri.org/en/publications/editoriaux-de-lifri/european-stra tegic-autonomy-balancing-ambition-and-responsibility.

Engelbrekt, K. (2008). Machiavelli and the making of a European security and defence strategy. In K. Engelbrekt & J. Hallenberg (Eds.), The European Union and strategy: An emerging actor (pp. 9–21). New York, NY, Routledge.

European Policy Centre. (2016, June 28). Shared vision, common action: A stronger Europe: a global strategy for the European Union’s foreign and security policy (Report). Retrieved on April 3, 2020, from https://euagenda.eu/upload/publications/ untitled-8164-ea.pdf.

Foreign Affairs Council. (2016, November 16). Council conclusions on implementing the EU global strategy in the area of security and defence (CFSP/PESC 906). Retrieved from https://www.consilium.europa.eu/media/22459/eugs-conclusions- st14149en16.pdf.

French Republic. (1994). Livre Blanc sur la Défense (White Paper on Defense). Paris, France: La documentation Française.

Gabriel, S. (2019, January 25). Franco-German friendship is not enough. Project Syndi- cate. Retrieved on March 03, 2020, from https://www.project-syndicate.org/commenta ry/france-germany-aachen-treaty-european-project-by-sigmar-gabriel-2019-01.

Haddad, B. & Polyakova, A. (2018, October 17). Is going it alone the best way forward for Europe? Why strategic autonomy should be the continent’s goal. Foreign Affairs. Retrieved on March 24, 2020, from https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/ 2018-10-17/going-it-alone-best-way-forward-europe.

Hallenberg, J. (2008). Introduction. In K. Engelbrekt & J. Hallenberg (Eds.), The European Union and strategy: An emerging actor (pp. 1–6). New York, NY, Routledge.

Hartley, K. (2017). European preference, strategic autonomy and European defence fund: An economic point of view. In V. Camporini, K. Hartley, J. P. Maulny & D. Zandee, European preference, strategic autonomy and European defence fund. ARES #22 Report (pp. 15–21). Paris, France: IRIS – Institut de Relations Internationales et Stratégiques. Retrieved on January 1, 2020, from http://www.iris-france.org/wp

-content/uploads/2017/11/Ares-22-Report-Nov-2017.pdf.

Institut Montaigne. (2002). La securité extérieure de la France face aux nouveaux ris- ques stratégiques (France’s external security in the face of new strategic risks). Paris, France: Institut Montaigne. Retrieved on January 01, 2019, from https://www.insti tutmontaigne.org/publications#recherche.

Jones, D. (2000). Royal protectors, explorers and thieves: Pirates of the Elizabethan cold war, 1558–1685 [Undergraduate Book]. Retrieved on January 13, 2020, from the University of Richmond, Department of History, website: http://scholarship. richmond.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1320&context=honors-theses.

Judt, T. (2011). A grand illusion? An essay on Europe. New York, NY: New York University Press. [Kindle iOS version]. Retrieved from Amazon.com

Kalyanaraman, S. (2015, January 20). Aravind Devanathan asked: What is ‘strategic autonomy’? How does it help India’s security? Idsa – Institute for Defence and International Studies. Retrieved on January 01, 2019, from https://idsa.in/askanexp ert/strategicautonomy_indiasecurity.

Kojève, A. (2004). Outline of a doctrine of French policy (E. de Vries, Trans.). Policy Review 126(3). (French original document from August 27, 1945). Retrieved on March 30, 2020, from https://www.hoover.org/research/outline-doctrine-french-policy.

Leonard, M. & Shapiro, J. (2019). Empowering EU member states with strategic sover- eignty. In M. Leonard & J. Shapiro (Eds.), Strategic sovereignty: How Europe can regain the capacity to act (pp. 5–18). Brussels, Belgium: European Council on Foreign Relations. Retrieved on September 21, 2019, from https://www.ecfr.eu/publications/ summary/strategic_sovereignty_how_europe_can_regain_the_capacity_to_act.

Mauro, F. (2018). Strategic autonomy under the spotlight. Brussels, Belgium: GRIP –Group for Research and Information on Peace and Security.

Mearsheimer, J. J. (2003). The tragedy of great power politics (updated ed.). New York, NY: W. W. Norton & Company. [Kindle iOS version]. Retrieved from Amazon.com Mody, A. (2018, April 25). The myth of Franco-German friendship. VOX: CEPR Policy Portal. Retrieved on January 30, 2020, from https://voxeu.org/article/m

yth-franco-german-friendship.

Nissen, C. & Larsen, J. (2021, February 8). European strategic autonomy: from mis- conceived to useful concept. DIIS Policy Brief. Retrieved from: https://www.diis.dk/ en/research/european-strategic-autonomy-from-misconceived-to-useful-concept.

Nye, J. S. (2002). The paradox of American power: Why the world’s only superpower can’t go it alone. New York, NY: Oxford University Press.

Puhl, D. (2018). Strategic autonomy for Europe: Can Berlin and Paris agree? Security Policy working paper, no. 8/2018. Berlin, Germany: Federal Academy for Security Policy. Retrieved on January 06, 2019, from https://www.baks.bund.de/sites/baks010/ files/working_paper_2018_08.pdf.

Ribeiro, A. S. (2017) – Teoria geral da estratégia: O essencial do processo estratégico (General theory of strategy: The essentials of the strategic process). Lisbon, Portu- gal: Almedina.

Schaffer, T. C.& Schaffer, H. B. (2016). India at the global high table: The quest for regional primacy and strategic autonomy (Geopolitics in the 21st Century). Washington, DC: The Brookings Institution. [Kindle iOS version]. Retrieved from Amazon.com

Tanham, G. (1992). Indian’s strategic thought: An interpretive essay. Santa Monica, CA: Rand Corporation.

Tellis, A. J., Bially, J., Lane, C. & McPherson, M. (2000). Measuring National Power in the Postindustrial Age. Santa Monica, CA: Rand Corporation.

Varga, G. (2017). Towards European strategic autonomy? Evaluating the new CSDP initiatives. KKI Studies T-2017/7. Budapest, Hungary: Institute for Foreign Affairs and Trade. Retrieved on December 31, 2019, from http://kki.hu/assets/upload/07_ KKI-Studies_CSDP_Varga_20171003.pdf.

Wagnsson C. (2008). The EU as a global strategic actor, re-actor or passive pole? In K. Engelbrekt & J. Hallenberg (Eds.), The European Union and strategy: An emerging actor (pp. 184–199). New York, NY, Routledge.

Wulf, H. & Debiel, T. (2015). India’s ‘strategic autonomy’ and the club model of global governance: Why the Indian BRICS engagement warrants a less ambiguous foreign policy doctrine. Strategic Analysis, 39(1), 27–43.

Yarger, H. R. (2006). Strategic theory for the 21st century: The little book on big strategy. Carlisle, PA: US Army War College, Strategic Studies Institute.

Zandee, D. (2017). European preference, strategic autonomy and European defence fund: A strategic point of view. In V. Camporini, K. Hartley, J. P. Maulny & D. Zandee, European preference, strategic autonomy and defence fund, ARES Report no. 22 (pp. 10–15). Paris, France: IRIS – Institut de Relations Internationales et Stratégiques. Retrieved on January 01, 2019, from http://www.iris-france.org/wp-content/uploads/2017/11/Ares-22-Report-Nov-2017.pdf.