Sự xói mòn niềm tin chiến lược dưới thời Trump
Niềm tin chiến lược giữa hai nước được xây dựng công phu qua nhiều thập niên, bắt đầu từ giai đoạn hậu Chiến tranh Lạnh và được củng cố mạnh mẽ kể từ sau cuộc khủng hoảng Kargil năm 1999. Dưới thời chính quyền George W. Bush, Mỹ  đã chuyển hướng chính sách “tách đôi” (de-hyphenation) quan hệ Ấn Độ – Pakistan, nhấn mạnh vào đối thoại song phương thay cho vai trò trung gian truyền thống của Washington đối với vấn đề Kashmir. Tiếp nối, chính quyền Barack Obama và chính quyền Donald Trump (nhiệm kỳ đầu 2017–2021) đều duy trì quan điểm này, khẳng định vị thế chiến lược của Ấn Độ trong cấu trúc an ninh khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đồng thời thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ quốc phòng, năng lượng hạt nhân dân sự và an ninh mạng.

Tuy nhiên, trong những ngày đầu của nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã có một loạt phát ngôn và hành động khiến các đồng thuận trước đó bị lung lay. Việc bình luận chủ quan về căng thẳng Ấn Độ – Pakistan, cũng như so sánh mức độ “tiềm năng thương mại” giữa hai nước một cách thiếu căn cứ, đã làm suy yếu quan hệ tin cậy mà hai bên dày công vun đắp. Sự thay đổi này phản ánh sự ngắn hạn trong chính sách khi quyền lực đối ngoại gần như được tập trung tuyệt đối vào cá nhân nhà lãnh đạo, thay thế cho cơ chế đa ngành và các chỉ dẫn chiến lược đã được hình thành trong nhiệm kỳ đầu.
Kể từ khi Joe Biden nhậm chức vào đầu năm 2021, mối quan hệ Mỹ – Ấn đã nhanh chóng lấy lại đà phát triển, thể hiện qua hàng loạt cơ chế đối thoại và diễn đàn đa phương. Chính quyền Biden đã tổ chức thành công hội nghị cấp bộ trưởng trong khuôn khổ “Hội nghị An ninh và Quốc phòng lần thứ hai” (2+2 Ministerial Dialogue) vào tháng 9/2024, đánh dấu bước tiến trong hợp tác quốc phòng và công nghiệp quốc phòng giữa hai nước. Ngoài ra, Diễn đàn Kinh tế Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (IPEF) do Mỹ khởi xướng cũng chứng kiến Ấn Độ tham gia ở cấp cao, thể hiện xu hướng đa phương hóa và giảm sự phụ thuộc vào các chuỗi cung ứng truyền thống.

Về an ninh khu vực, cả Washington và New Delhi đều tích cực thúc đẩy “Bộ Tứ” (Quad) gồm Mỹ , Ấn Độ, Nhật Bản và Australia. Hội nghị thượng đỉnh Quad lần thứ năm, tổ chức tại Sydney hồi tháng 3/2025, đã thông qua Tuyên bố chung về tăng cường chuỗi cung ứng trọng yếu, hợp tác công nghệ cao và ứng phó biến đổi khí hậu, qua đó củng cố “cân bằng quyền lực” trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Về kinh tế, quan hệ thương mại song phương đã vượt ngưỡng 225 tỷ USD năm 2024, với các mặt hàng chủ lực như khí hóa lỏng (LNG), dược phẩm, và thiết bị công nghệ cao. Các cuộc đối thoại cấp kỹ thuật về Hiệp định Thương mại – Đầu tư (TIFA) và Đối tác Kinh tế Ấn Độ – Mỹ  (IPPA) tiếp tục được duy trì đều đặn, nhằm chuẩn bị cho một hiệp định toàn diện trong tương lai.

Chiến lược “Trump-proof” của New Delhi
Dù tồn tại những bất ổn mang tính cá nhân hóa dưới thời Trump, New Delhi đã thể hiện được khả năng “tự chủ chiến lược” khi không để các biến động bên ngoài làm lệch quỹ đạo chính sách đối ngoại. Thay vì tham gia vào các tranh cãi hằng ngày, Ấn Độ lựa chọn duy trì kênh đối thoại với Washington trên cơ sở từng lĩnh vực cụ thể, từ an ninh quốc phòng, kinh tế đến y tế công cộng. Cách tiếp cận này cho thấy tính “chuyên môn hóa chính sách” và năng lực “điều chỉnh hợp lý” của New Delhi.

Song song đó, Ấn Độ đã tích cực đa dạng hóa quan hệ đối tác chiến lược, củng cố liên minh với Liên minh châu Âu, tăng cường hợp tác với Nhật Bản, Australia trong Nhóm “Quad mở rộng” và phát triển quan hệ hợp tác mới với các nước Trung Đông như Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Ả Rập Xê-út. Những động thái này giúp Ấn Độ giảm thiểu rủi ro về mặt ngoại giao trước các biến động chính sách của Mỹ , đồng thời khẳng định vị thế của một cường quốc khu vực với “bản sắc chiến lược độc lập”.

Kết luận
Quan hệ Ấn Độ – Mỹ , dù chịu ảnh hưởng rõ nét bởi cách tiếp cận cá nhân hóa của Tổng thống Trump, vẫn có những “cấu trúc” và “chiến lược lâu dài” đủ vững chắc để vượt qua những cú sốc mang tính tạm thời. Việc Ấn Độ thể hiện khả năng “tự chủ chiến lược”, đồng thời đa phương hóa quan hệ quốc tế, không chỉ bảo vệ được các lợi ích quốc gia trước biến động chính sách Mỹ  mà còn góp phần duy trì an ninh, ổn định và phát triển trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Những diễn biến gần đây dưới chính quyền Biden càng nhấn mạnh tầm quan trọng của đối tác chiến lược này, đồng thời mở ra cơ hội mới cho cả hai bên trên nền tảng niềm tin chiến lược được xây dựng từ nhiều thập niên.