Quan điểm của Tagore về Khoa học
Gandhi và Tagore xung đột gay gắt về thái độ hoàn toàn khác nhau của họ đối với khoa học.
Vào tháng 1 năm 1934, bang Bihar hứng chịu một trận động đất kinh hoàng, khiến hàng nghìn người thiệt mạng. Gandhi trước đó phát động chiến dịch xóa bỏ nguyên tắc “không đụng chạm” trong đó những người ở đẳng cấp thấp phải giữ khoảng cách với người ở đẳng cấp cao. Gandhi lập luận: “Trận động đất này là một sự trừng phạt thần thánh do Chúa gửi đến cho tội lỗi của chúng ta, đặc biệt là những tội lỗi do chúng ta cấm tiếp xúc giữa những người không cùng đẳng cấp. Đối với tôi, có mối liên hệ giữa thảm họa Bihar và tư duy cấm đụng chạm”.
Tagore cũng phản đối nguyên tắc phân chia đẳng cấp và đã tham gia cùng Gandhi trong các phong trào chống lại nó. Nhưng ông không đồng ý với cách giải thích này về thảm họa thiên nhiên gây ra đau khổ và cái chết cho rất nhiều người vô tội, bao gồm cả trẻ em và trẻ sơ sinh. Ông cũng không đồng ý với nhận thức luận ngầm coi một trận động đất là do thất bại về đạo đức. Ông viết: “Đây là sự kiện không may, bị nhìn nhận bằng nhãn quan phi khoa học về các hiện tượng tự nhiên, lại được một bộ phận lớn người dân nước ta chấp nhận quá dễ dàng.”
Hai người chia rẽ sâu sắc về thái độ của họ đối với khoa học. Tagore tin rằng khoa học hiện đại là điều cần thiết để hiểu được các hiện tượng vật lý, quan điểm của ông về nhận thức luận lại không chính thống. Ông không có quan điểm đơn giản là “chủ nghĩa hiện thực” thường gắn liền với khoa học hiện đại. Báo cáo về cuộc trò chuyện của ông với Einstein, được đăng trên The New York Times vào năm 1930, cho thấy Tagore đã kiên định như thế nào trong việc giải thích sự thật thông qua các khái niệm quan sát và phản ánh. Để khẳng định rằng một điều gì đó là đúng hay sai trong trường hợp không có ai quan sát hoặc nhận thức được sự thật của nó, hoặc để hình thành một quan niệm về nó là gì, đối với Tagore là một câu hỏi sâu sắc. Khi Einstein nhận xét, “Nếu không còn con người nữa, thì thần Apollo có còn đẹp nữa không?” Tagore chỉ trả lời: “Không.” Einstein nói: “Tôi đồng ý với quan niệm về cái đẹp này, nhưng không đồng ý với sự thật.” Câu trả lời của Tagore là: “Tại sao không? Sự thật được nhận ra thông qua quan điểm của con người”.
Nhận thức luận của Tagore, mà ông chưa bao giờ theo đuổi một cách có hệ thống, sau này sẽ được phát triển bởi Hilary Putnam, người đã lập luận: “Chân lý phụ thuộc vào các lược đồ khái niệm và dù sao nó cũng là chân lý thực sự.” Bản thân Tagore ít giải thích niềm tin của mình, nhưng điều quan trọng không chỉ vì những suy đoán của anh luôn thú vị, mà còn bởi vì chúng minh họa cho việc Tagore ủng hộ và dành sự quan tâm mạnh mẽ đối với khoa học.
Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ
- Share
- Copy
- Comment( 0 )
Cùng chuyên mục
