Với việc Shehbaz Sharif trở thành Thủ tướng Pakistan tiếp theo, New Delhi đang theo dõi những diễn biến ở Islamabad, Rawalpindi và Lahore với “sự lạc quan thận trọng” về sự tiến triển trong quan hệ song phương.

Các nguồn tin hàng đầu cho biết, sự thay đổi chính quyền có thể tạo ra một "cơ hội ngoại giao". Theo các nguồn tin trong các tổ chức chiến lược, tác động của điều này có thể rất sâu rộng.

* Được biết đến là ứng cử viên của Quân đội Pakistan, Chính phủ của Imran Khan được nhiều người gọi là "chế độ hỗn hợp". Việc ông rời ghế là một tín hiệu rõ ràng rằng Quân đội Pakistan đang "hoàn toàn kiểm soát". Nó đã cho thấy rằng, việc thay đổi quyền lực vị trí thủ tướng vẫn nằm ở Rawalpindi - tổng hành dinh của Quân đội Pakistan.

* Nổi lên trên cái bóng của anh trai và cựu Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif, ông Shehbaz, Chủ tịch Liên đoàn Hồi giáo Pakistan-Nawaz (PML-N), được biết đến là người thân cận với Quân đội - ông từng là tỉnh trưởng tỉnh Punjab của Pakistan ( tương đương với Uttar Pradesh và Maharashtra gộp lại về tầm quan trọng của nó trong nền chính trị quốc gia).

Gia tộc Sharif luôn đề xướng mối quan hệ tốt đẹp hơn với Ấn Độ. Chuyến thăm Ấn Độ cuối cùng của Shehbaz là vào tháng 12 năm 2013, khi ông gặp Thủ tướng khi đó là Manmohan Singh và Bộ trưởng Thương mại Anand Sharma, thăm các ga tàu điện ngầm, nhà máy quản lý chất thải rắn ở Delhi, và một nhà máy điện ở Haryana. Ông cũng đã đến thăm Punjab và có các cuộc gặp với Bộ trưởng lúc bấy giờ là Parkash Singh Badal và Thứ trưởng Sukhbir Singh Badal, nơi ông làm việc về lộ trình hợp tác giữa hai bang Punjabs.

Một người từng tham gia một số cuộc gặp vào năm 2013 cho biết, “Ghi chép của chúng tôi cho thấy ông ấy rất tập trung và hướng tới kết quả trong các cuộc gặp của mình và thực sự muốn xây dựng mối quan hệ giữa hai quốc gia”.

Lúc đó, trong cuộc gặp với một nhóm nhà báo được chọn bao gồm cả tờ The Indian Express, ông Shehbaz đã nói rằng "chiến tranh không phải là một lựa chọn", và đã thuyết phục nối lại "đối thoại hòa bình" về tất cả các vấn đề bao gồm "Sir Creek, Siachen, nguồn nước và Kashmir ”.

Trong cuộc gặp với ông Singh, ông đã nói: “Tôi đã nói với ông ấy rằng thương mại phải được kết hợp với các vấn đề chiến lược… chỉ trao đổi các đoàn văn hóa là không đủ… Chúng ta phải giải quyết vấn đề thông qua các cuộc đàm phán… không phải là một lựa chọn để phớt lờ các vấn đề… mà phải giải quyết chúng”.

Các quan chức chỉ ra rằng, các mối quan tâm cốt lõi của hai nước vẫn không đổi trong thập kỷ qua, và ông Shehbaz có đủ khả năng để tiếp tục cuộc đối thoại song phương.

* Quan hệ thương mại tốt hơn với Ấn Độ có thể tạo ra cú hích rất cần thiết cho kinh tế Pakistan. Được biết đến là người tập trung vào các dự án cơ sở hạ tầng - ông tập trung cho nhiều dự án đường, cầu, cầu vượt và giao thông ở tỉnh Punjab - ông Shehbaz có thể muốn hoàn thành trước cuộc bầu cử tiếp theo vào năm 2023.

* Cựu Thủ tướng Nawaz Sharif được cho là đã đích thân lựa chọn Tướng quân đội Pakistan Qamar Javed Bajwa vì “quan điểm ủng hộ dân chủ” của ông. Được biết đến là người được quân đội ưa thích - Quân đội Pakistan đã nhiều lần cố gắng đưa ông này vào chức vụ thủ tướng trong quá khứ - Shehbaz có thể tìm thấy một đồng minh ở Bajwa.

* Hiện tại có một số tín hiệu tốt đẹp trong mối quan hệ Ấn Độ-Pakistan vốn không bình lặng. Thứ nhất, lệnh ngừng bắn phần lớn đã được tuân thủ theo thỏa thuận vào tháng Hai năm ngoái. Điều này tạo dựng niềm tin rằng, sự hiểu biết ở cấp độ chính trị-quân sự cao hơn cũng như cấp cơ sở đã được quan sát và đồng bộ trên phạm vi lớn. Thứ hai, tình hình ở Afghanistan và sự giúp đỡ nhân đạo của Ấn Độ - vận chuyển lúa mì qua Pakistan - đã cho thấy có không gian hợp tác cho “mục đích hạn chế”.

* Một nhân tố gây khó chịu lớn giữa hai quốc gia, đặc biệt là sau khi hủy bỏ Điều 370 ở Jammu và Kashmir, chính là diễn ngôn của Imran Khan chống lại chính phủ Ấn Độ, bao gồm các cuộc tấn công cá nhân nhằm vào Thủ tướng Narendra Modi và BJP-RSS. Các nguồn tin cho biết, với sự ra đi của Khan, các cuộc tấn công như vậy, ít nhất là ở cấp chính trị cao nhất, có khả năng kết thúc.

Tuy nhiên, có những thách thức đối với mối quan hệ này. Trong khi Đảng Nhân dân Pakistan, do Asif Ali Zardari và con trai Bilawal Bhutto Zardari lãnh đạo, cũng giữ thái độ tích cực về mối quan hệ với Ấn Độ, nhưng theo quan điểm của Ấn Độ đối với Kashmir cũng như vấn đề chủ nghĩa khủng bố do Pakistan chống lưng, sẽ có thể khó khăn về mặt chính trị để Sharifs và Bhutto-Zardaris triển khai cuộc đối thoại ngoại giao.

Tham vọng của Zardari đối với con trai mình, Bilawal, cũng sẽ đặt ra một thách thức cho Shehbaz. Với sự ra đi của Khan, hai đối thủ chính trị - Sharifs và Bhutto-Zardaris - sẽ cạnh tranh cho vị trí chính, đặc biệt là với các cuộc bầu cử vào năm tới. Và PTI, do Khan lãnh đạo, sẽ phản đối mọi động thái của liên minh cầm quyền.

Tuy New Delhi luôn lấp lửng với cuộc diễn thuyết chính trị của Islamabad, lần này Khan ca ngợi chính sách đối ngoại của Ấn Độ, vì ông ta nhắm mục tiêu vào quân đội Pakistan. Nhiều người ở Delhi coi đây là “chính sách tiêu thổ” của chế độ ông ta, khiến người kế nhiệm khó tiếp tục.

Shehbaz có thể đang điều hành vào lúc này, nhưng cuộc chiến lãnh đạo trong gia đình Sharif vẫn chưa kết thúc, với Maryam, con gái của Nawaz Sharif, được cho là người thừa kế rõ ràng.

“Trong khi các dấu hiệu rộng rãi là tích cực, mối quan hệ với Pakistan là rất khó đoán… và chỉ cần một vụ tấn công khủng bố hoặc một vụ thiên nga đen (như vụ kích động của các luật sư chống lại Tướng Pervez Musharraf) để thay đổi diễn ngôn. Chúng tôi sẽ chờ đợi và theo dõi sát sao mọi động thái ”, một quan chức cấp cao nói với The Indian Express.

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Nguồn: https://indianexpress.com/article/explained/imran-khan-india-pakistan-ties-may-see-diplomatic-opening-7863025/