Tập trung vào các chính sách “Hành động hướng Đông” và “Sản xuất tại Ấn Độ”

Chính sách “Hành động hướng Đông” và “Sản xuất tại Ấn Độ” là mục tiêu của chuyến đi thăm 3 nước lần này của thủ tướng Modi.

“Hành động hướng Đông” là sự nâng cấp của chính sách “Hướng Đông”, được thực hiện từ năm 1991, khi nền kinh tế Ấn Độ trải qua quá trình tự do hóa và bắt đầu chú ý đến các nước ở phía Đông Ấn Độ và các nước Nam Á với vai trò là các đối tác kinh tế tiềm năng. Trong tháng 9/2014, Tuyên bố chung Ấn Độ-Mỹ đã chính thức giới thiệu chính sách  “Hành động hướng Đông”. Cũng trong tháng này, Modi phát động chiến dịch "Sản xuất tại Ấn Độ". Chương trình quốc gia này nhằm mục đích tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư toàn cầu và xây dựng cơ sở hạ tầng sản xuất. Tổng cộng 25 ngành kinh tế từ sản xuất ô tô đến chăm sóc sức khỏe được mở cửa cho các nhà đầu tư theo khẩu hiệu này.

Một ví dụ về một mô hình đầu tư theo hai hướng quan trọng là các hành lang công nghiệp Delhi-Mumbai, được thực hiện theo một cơ thể bao gồm hai cổ đông chính là chính phủ Ấn Độ (49%) và Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (26%).

Theo những phương châm mà ông Modi đã ngụ ý tại Diễn đàn Lãnh đạo châu Á, hai khẩu hiệu này là một lộ trình để mang lại sự thịnh vượng chung ở châu Á và tạo ra thời đại châu Á tái trỗi dậy. Điều này giải thích tại sao thủ tướng Modi đã phác thảo các chi tiết kế hoạch “sản xuất tại Ấn Độ" tại mỗi nước ông đi qua.

Những đề nghị của ông Modi trong chuyến thăm tới các nước

Trong chuyến thăm của mình, thủ tướng Modi và lãnh đạo các nước đã công bố các thỏa thuận hiệp tác phong phú về các lĩnh vực từ các vấn đề chính trị và an ninh văn hóa, giáo dục và nhân dân.

Ở Trung Quốc, hai tuyên bố chung đã được ký kết, trong đó có Tuyên bố chung về biến đổi khí hậu. Ngoài ra, 24 hiệp định và biên bản ghi nhớ đã được ký kết giữa Ấn Độ và Trung Quốc, 13 hiệp định và biên bản ghi nhớ với Mông Cổ và 7 hiệp định và biên bản ghi nhớ với Hàn Quốc.

Trong Tuyên bố chung giữa Trung Quốc và Ấn Độ có 41 điều, các nhà lãnh đạo Ấn Độ và Trung Quốc đã nhất trí tăng cường đối thoại chính trị và chiến lược truyền thông, và hướng tới quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn. Trong Hội nghị thượng đỉnh Ấn Độ-Trung Quốc vào tháng 9/2014, Trung Quốc hứa sẽ đầu tư 20 tỷ USD vào lĩnh vực sản xuất của Ấn Độ trong năm năm nay và thành lập các khu công nghiệp ở Maharashtra và Gujarat.

Một phần hợp tác quan trọng giữa Ấn Độ và Trung Quốc là lĩnh vực đường sắt. Trung Quốc muốn xuất khẩu công nghệ đường sắt cao tốc và Ấn Độ muốn thiết lập một hệ thống đường sắt cao tốc. Những nỗ lực của Ấn Độ để tăng cường truyền thông với Trung Quốc đã được thể hiện qua sự ra mắt của Diễn đàn các nhà lãnh đạo Ấn Độ-Trung Quốc.

Trong thông cáo báo chí của ông Modi ở Mông Cổ, quốc gia được mô tả như là "một phần không thể thiếu trong “Hành động Hướng Đông” của Ấn Độ và liên quan chặt chẽ với các mục tiêu trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Ông Modi đã cam kết gói tín dụng 1 tỷ USD cho kinh tế, các tổ chức, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực của Mông Cổ.

Hơn nữa, mối quan hệ giữa Ấn Độ và Mông Cổ đã được nâng cấp lên tầm quan hệ đối tác chiến lược. Hợp tác giữa Hội đồng an ninh quốc gia được thành lập và tạo thành một khuôn khổ chiến lược cho các hoạt động chung trong an ninh biên giới và an ninh mạng.

Ấn Độ đã mô tả Hàn Quốc là "một đối tác không thể thiếu" trong chiến lược "Hành động hướng Đông" trong Tuyên bố chung giữa Thủ tướng Modi và Tổng thống Park Geun-hye. Ông Modi đã thảo luận chi tiết các điểm mạnh trong các ngành công nghiệp Ấn Độ và Hàn Quốc tại Diễn đàn CEO Ấn Độ- Hàn Quốc.

Ví dụ, phần mềm của Ấn Độ và ngành công nghiệp phần cứng của Hàn Quốc, quặng sắt của Ấn Độ và công suất sản xuất thép của Hàn Quốc, kế hoạch phát triển cảng biển của Ấn Độ cùng với việc xây dựng tàu chở dầu LNG và khả năng đóng tàu của Hàn Quốc đã được đề cập. Modi đã thúc đẩy các dự án quốc gia của Ấn Độ về nhà ở, xây dựng thành phố, năng lượng tái tạo và giao thông vận tải trong khi cam đoan rằng Ấn Độ sẽ là một điểm đến dễ dàng cho các doanh nghiệp quốc tế. Ông Modi cam kết các nhà đầu tư Hàn Quốc sẽ được hỗ trợ tại Ấn Độ theo cam kết "Thêm Hàn Quốc" (Korea Plus) của chính phủ Ấn Độ.

Cách tiếp cận trở ngại và giải pháp của Ấn Độ

Chuyến thăm của ông Modi tới ba nước Đông Á dường như đã trả lời một vài câu hỏi về phương pháp tiếp cận của Ấn Độ trong các vấn đề an ninh, khu vực và nền tảng ngoại giao.

Các tranh chấp biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc là một trong những vấn đề khó khăn nhất, trong đó nêu lên các vấn đề toàn vẹn lãnh thổ của cả hai nước. Khó khăn trong khu vực biên giới và các vấn đề biên giới đã được giải quyết trong bản Tuyên bố chung. Trong tuyên bố của mình ở Bắc Kinh, ông Modi đã mô tả điều này như là một vấn đề đang cản trở  hai nước đạt được "đầy đủ tiềm năng hợp tác" và gợi ý "tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin". Khi ông gặp các sinh viên Đại học Thanh Hoa, ông đã chỉ ra rằng giải pháp cho sự bất ổn và tranh chấp biên giới và vị trí đường kiểm soát thực tế đang "được làm rõ" 

Thâm hụt thương mại của Ấn Độ trong quan hệ với Trung Quốc là một trở ngại cho hai nước đạt quan hệ đối tác kinh tế ổn định. Việc ngành công nghiệp của Ấn Độ tiếp cận thị trường Trung Quốc và thâm hụt ngày càng tăng của Ấn Độ đã được đem ra thảo luận giữa Thủ tướng Modi và Chủ tịch Tập Cận Bình.

 Ấn Độ và Hàn Quốc đều có mối quan tâm an ninh phổ biến, từ các vấn đề hạt nhân của Bắc Triều Tiên tới an ninh hàng hải. Tuy nhiên, mức độ tương đối khiêm tốn trong hợp tác kinh tế giữa hai nước là một vấn đề cần vượt qua. Hiện nay, Hàn Quốc chỉ đứng thứ 14 chỉ trong đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Ấn Độ.

Một số nỗ lực ngoại giao nhằm xây dựng quan hệ gần gũi giữa hai nước đã được thực hiện. Thứ nhất, trong chuyến thăm Hàn Quốc của Modi, hai nước nâng quan hệ song phương từ "đối tác chiến lược" công bố trong năm 2010 lên "đối tác chiến lược đặc biệt". Thứ hai, sau Nhật Bản, Hàn Quốc trở thành quốc gia thứ hai mà Ấn Độ thiết lập quan hệ ngoại giao và an ninh đối thoại 2+2. Thứ ba, vấn đề tiếp cận thị trường sẽ được xem xét trong Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Ấn Độ-Hàn Quốc. Cuối cùng, hai nước đã nhất trí thành lập một nhóm công tác chung về đóng tàu.

Nhu cầu kinh tế tạo đông lực cho các hợp tác

Động lực về kinh tế là đòn bẩy trong quan hệ hợp tác cùng có lợi giữa Ấn Độ và các quốc gia. Trong khi đó, các mối quan tâm về an ninh là những trở ngại cho sự phát triển quan hệ quốc tế của Ấn Độ.

Tour du lịch châu Á của Modi cũng sẽ gửi một tín hiệu quan trọng để các nhà hoạch định chính sách của Australia và các doanh nghiệp khác về một Ấn Độ đang định hình như một trung tâm sản xuất tiếp theo của thế giới. (Theo theconversation.com)