Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi đã tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp vào năm 2024, mặc dù với một nhiệm kỳ suy yếu hơn. Năm nay, lịch trình bầu cử trong nước của Ấn Độ khá hạn chế, chỉ có hai bang – Delhi và Bihar – tổ chức bầu cử. Trong bối cảnh này, chính phủ Modi sẽ tập trung vào việc củng cố nền kinh tế – tăng trưởng GDP đã giảm xuống 5,4% trong quý III năm 2024 – và theo đuổi một chính sách đối ngoại tích cực hơn.

Những Cột Mốc Đối Ngoại Quan Trọng

Trong năm 2025, Ấn Độ sẽ phải đối mặt với nhiều sự kiện địa chính trị quan trọng. New Delhi sẽ đón tiếp cả Tổng thống Mỹ và Tổng thống Nga – sự kiện đầu tiên diễn ra trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh Quad mà Ấn Độ lần đầu tiên đăng cai tổ chức, còn sự kiện thứ hai đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của Vladimir Putin tới Ấn Độ kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào năm 2022. Ngoài ra, Ấn Độ và Anh cũng có khả năng công bố hoàn tất Đối tác Chiến lược Toàn diện, nâng cấp lộ trình 2030 và đẩy nhanh quá trình ký kết hiệp định thương mại tự do.

Việc Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố từ chức trong tuần qua cũng làm dấy lên hy vọng về khả năng tái thiết quan hệ giữa New Delhi và Ottawa, sau những cáo buộc về sự dính líu của Ấn Độ trong vụ ám sát một công dân Canada vào năm 2023. Quan hệ Canada-Ấn Độ thường cải thiện dưới các chính phủ bảo thủ tại Ottawa.

Ấn Độ và Trung Quốc cũng sẽ tiếp tục thực thi thỏa thuận giảm căng thẳng biên giới đạt được vào tháng 10 năm 2024. Điều này có thể dẫn đến một cuộc gặp giữa Modi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề các hội nghị thượng đỉnh BRICS tại Brazil, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Trung Quốc, hoặc G20 tại Nam Phi.

Trong khi đó, Pakistan sẽ đảm nhiệm ghế ủy viên không thường trực tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong hai năm tới và có thể tận dụng vị thế này để quốc tế hóa mối quan hệ căng thẳng kéo dài với Ấn Độ. Quan hệ với Bangladesh cũng sẽ chịu thử thách khi Dhaka đề nghị dẫn độ cựu Thủ tướng Sheikh Hasina, người đang tị nạn tại Ấn Độ sau khi bị lật đổ vào tháng 8 năm ngoái.

Tất cả những diễn biến này diễn ra trong bối cảnh trật tự thế giới ngày càng bất ổn do sự trở lại của Donald Trump vào Nhà Trắng. Việc cả Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar và Thứ trưởng Ngoại giao Vikram Misri đều có chuyến thăm Washington vào cuối năm 2024 phản ánh mối quan ngại của New Delhi về một giai đoạn căng thẳng hơn trong quan hệ Ấn-Mỹ dưới thời tổng thống mới.

Thách Thức Từ Quan Hệ Ấn Độ-Nga Trong Chiến Tranh Ukraine

Một trong những thử thách đầu tiên của Ấn Độ trong năm 2025 sẽ đến từ chuyến thăm của Tổng thống Putin trong nửa đầu năm. Cho đến nay, Ấn Độ vẫn duy trì quan hệ gần gũi với cả Nga và phương Tây, trong khi tránh bị xếp vào nhóm các quốc gia ủng hộ Moscow như Trung Quốc, Triều Tiên và Iran. New Delhi lập luận rằng Ấn Độ, với tư cách là nền dân chủ lớn nhất thế giới, không thể bị đánh đồng với cái gọi là "trục chuyên chế" và cũng không phải là một bên hỗ trợ chiến lược cho cuộc chiến của Nga tại Ukraine.

Tuy nhiên, quan điểm này ngày càng khó duy trì, nhất là khi các tiết lộ gần đây cho thấy Ấn Độ là nhà cung cấp lớn thứ hai các công nghệ quan trọng bị hạn chế cho Nga (chỉ sau Trung Quốc). Năm ngoái, Bộ Tài chính Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với 19 thực thể Ấn Độ do liên quan đến việc né tránh lệnh trừng phạt. Đây cũng là lần đầu tiên Liên minh châu Âu áp đặt trừng phạt đối với một thực thể Ấn Độ trong gói trừng phạt thứ 13 nhằm vào Nga.

Cùng thời gian Ngoại trưởng Jaishankar thăm Washington, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh có chuyến thăm Moscow, nơi ông ca ngợi tình hữu nghị Ấn-Nga là "cao hơn ngọn núi cao nhất và sâu hơn đại dương sâu nhất". Bên cạnh những tuyên bố ngoại giao hoa mỹ, hai nước đã đạt được tiến triển đáng kể, bao gồm việc Ấn Độ đưa vào sử dụng một khinh hạm tàng hình do Nga chế tạo và ký kết thỏa thuận năng lượng lớn nhất từ trước đến nay giữa hai nước.

Giới Hạn Của Chính Sách Đối Ngoại Đa Phương Của Ấn Độ

Tại Hội nghị An ninh Munich năm 2024, Ngoại trưởng Jaishankar tuyên bố rằng Ấn Độ nên được "ngưỡng mộ" vì duy trì "nhiều lựa chọn" trong chính sách đối ngoại. Điều này phản ánh cam kết lâu dài của New Delhi đối với chính sách tự chủ chiến lược – một phiên bản tái diễn của chủ trương không liên kết trong Chiến tranh Lạnh. Ấn Độ theo đuổi chính sách đa liên kết, duy trì quan hệ với nhiều trung tâm quyền lực trong hệ thống quốc tế, như vừa hợp tác với cả Moscow và Washington trong bối cảnh chiến tranh Ukraine, vừa duy trì quan hệ với cả Tehran và Tel Aviv trong bối cảnh Trung Đông bất ổn. Thỏa thuận biên giới mới đây giữa Trung Quốc và Ấn Độ cũng cho thấy nỗ lực của cả hai nước trong việc thiết lập các "làn ranh" để quản lý quan hệ song phương.

Chính phủ Modi có thể hy vọng rằng sự trở lại của Trump sẽ giúp giảm áp lực lên quan hệ Ấn-Nga nếu chính quyền Mỹ có thái độ hòa hoãn hơn với Moscow. New Delhi cũng theo dõi chặt chẽ tình hình Trung Đông, khi Israel giảm dần các chiến dịch quân sự tại Gaza và Lebanon, còn Iran suy yếu có thể giảm bớt các hành động khiêu khích. Điều này sẽ giúp Ấn Độ phục hồi các sáng kiến kết nối khu vực như I2U2 (Israel-Ấn Độ-UAE-Mỹ) và IMEC (Hành lang Kinh tế Ấn Độ-Trung Đông-Châu Âu).

Tuy nhiên, số phận của chính sách đối ngoại Ấn Độ vẫn phụ thuộc quá nhiều vào những diễn biến ngoài tầm kiểm soát. Nếu chiến tranh tại Ukraine hoặc Trung Đông leo thang? Nếu Trump theo đuổi một chính sách đối ngoại mang tính giao dịch và đạt thỏa thuận G2 với Trung Quốc? Liệu Ấn Độ có thể tiếp tục duy trì "nhiều lựa chọn" như Jaishankar tuyên bố trong bối cảnh đó? Điều này vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ.