Theo Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam, tính tới tháng 7/2025, Ấn Độ đạt 50% công suất phát điện từ nguyên liệu phi hóa thạch sớm 5 năm so với mốc 2030.

Trong tổng công suất năng lượng tái tạo 237,5 GW của Ấn Độ tính đến tháng 6 năm 2025, tổng công suất điện mặt trời lắp đặt của Ấn Độ là 110,9 GW. Vì năng lượng mặt trời sẽ là nguồn năng lượng chủ đạo, Ấn Độ sẽ tiếp tục khai thác công nghệ năng lượng sạch này để đạt được sự độc lập về năng lượng và mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2070. Những khát vọng này đòi hỏi phải liên tục đầu tư và mở rộng quy mô trong lĩnh vực năng lượng mặt trời của đất nước để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng.

Ước tính hiện tại về tiềm năng phát điện mặt trời đã lỗi thời và cần được điều chỉnh.

Ấn Độ cần đánh giá lại tiềm năng năng lượng mặt trời để khai thác nguồn tài nguyên dồi dào này một cách thận trọng. Theo ước tính năm 2014 của Viện Năng lượng Mặt trời Quốc gia (NISE), tổng tiềm năng năng lượng mặt trời của Ấn Độ đạt mức đỉnh 748 gigawatt (GWp). NISE được cho là đã dựa trên dữ liệu của Bản đồ Atlas các vùng đất bỏ hoang Ấn Độ 2010 để đưa ra ước tính này. Theo dữ liệu do Cục Tài nguyên Đất đai, Bộ Phát triển Nông thôn chia sẻ, người ta cho rằng có thể khai thác năng lượng mặt trời chỉ bằng 3% diện tích đất hoang của đất nước. Hiệu suất mô-đun trung bình được ước tính là khoảng 15%. Ngoài ra, tiềm năng của nhà máy điện mặt trời trên mái nhà được tính toán bằng cách sử dụng dữ liệu đô thị hóa có sẵn từ dữ liệu Điều tra Dân số năm 2011 của Ấn Độ, đồng thời đánh giá diện tích mái nhà khả dụng cho các loại hình công trình khác nhau.

Tuy nhiên, sự phát triển của pin mặt trời và các công nghệ liên quan đã diễn ra nhanh chóng.

Sự chuyển đổi chuỗi giá trị năng lượng mặt trời này được đặc trưng bởi sản lượng năng lượng cao hơn, hiệu quả chi phí, tác động môi trường thấp hơn và thời gian sản xuất nhanh hơn. Mô hình sử dụng đất của đất nước đang trải qua một sự thay đổi lớn dựa trên các xu hướng lớn như khát vọng phát triển của giới trẻ, đô thị hóa, công nghiệp hóa và tiêu dùng kỹ thuật số gia tăng.

Cần phải điều chỉnh cách tiếp cận được hiệu chỉnh lại để hiểu được tiềm năng thực sự của năng lượng mặt trời. Dựa trên những bài học kinh nghiệm tích lũy từ các dự án triển khai năng lượng mặt trời quy mô gigawatt trên khắp các vùng địa lý và các công cụ cảm biến từ xa tiên tiến, tiềm năng năng lượng mặt trời của Ấn Độ có thể được định lượng lại. Một loạt các thông số được hỗ trợ bởi công nghệ, giàu dữ liệu và được tùy chỉnh có thể được đưa vào quá trình đánh giá lại toàn diện trong khi nâng cấp tiềm năng năng lượng mặt trời của quốc gia dựa trên hiểu biết khoa học hiện đại. Một bài báo gần đây của Viện Năng lượng và Tài nguyên (TERI) cho thấy tiềm năng lắp đặt trên mặt đất có thể đạt hơn 4000 GW, và tiềm năng năng lượng mặt trời nổi có thể đạt khoảng 100 GW.

Phương pháp luận cải tiến, đánh giá chính xác

Do sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và các chuẩn mực toàn cầu, các phương pháp luận hiện đại để đánh giá tiềm năng năng lượng mặt trời của Ấn Độ cần được cập nhật và công bố định kỳ. Hiện tại, Ấn Độ có công suất lắp đặt năng lượng mặt trời khoảng 111 GW, so với khoảng 1.080 GW của Trung Quốc và khoảng 248 GW của Mỹ. Các thông số như bức xạ mặt trời, độ dốc địa hình, tác động của khí hậu lên địa hình, khoảng cách vật lý đến trạm biến áp và khả năng cung cấp công suất truyền tải tại các trạm biến áp có thể được kết hợp khi đánh giá tiềm năng của năng lượng mặt trời lắp đặt trên mặt đất. Để làm được điều này, có thể tận dụng các cơ sở dữ liệu từ Trung tâm Viễn thám Quốc gia của Tổ chức Nghiên cứu Không gian Ấn Độ (ISRO), Bản đồ Mặt trời Toàn cầu, Cơ sở Dữ liệu Bức xạ Mặt trời của Phòng thí nghiệm Năng lượng Tái tạo Quốc gia (Mỹ) và Cổng Thông tin Truyền tải Ấn Độ của Cơ quan Điện lực Trung ương.

Một phương pháp luận tương tự cũng có thể được áp dụng để đánh giá khả năng của hệ thống điện mặt trời nổi (FSPV). Theo bằng chứng thực nghiệm, các thửa đất có độ dốc nhỏ hơn hoặc bằng 5° về phía nam, đông nam hoặc tây nam có thể được coi là thuận lợi cho việc lắp đặt các tấm pin mặt trời trên mặt đất. Ngoài ra, giống như nghiên cứu năm 2014 do NISE thực hiện, các vùng đất hoang có ngưỡng Bức xạ Ngang Toàn cầu (GHI) tối thiểu là 3,5 kWh/m²/ngày có thể là những địa điểm khả thi để triển khai các nhà máy điện mặt trời vì chúng thường không xung đột với nông nghiệp, rừng hoặc các khu bảo tồn động vật hoang dã. Hơn nữa, vị trí gần - trong vòng 20 km - với mạng lưới đường bộ và đường sắt, cũng như các trạm biến áp, giúp tăng cường tính khả thi về mặt kinh tế của các nhà máy điện mặt trời bằng cách hỗ trợ khả năng di chuyển và kết nối lưới điện.

Lên kế hoạch tác động: Mở ra quỹ đạo tăng trưởng mới

Việc điều chỉnh tăng tiềm năng năng lượng mặt trời của Ấn Độ dự kiến sẽ mở ra một làn sóng đầu tư mới vào lĩnh vực năng lượng sạch. Điều này sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự hình thành một hệ sinh thái sản xuất năng lượng mặt trời nội địa nhưng có khả năng cạnh tranh toàn cầu, trải rộng trên toàn bộ chuỗi giá trị năng lượng mặt trời. Các tập đoàn trước đây còn ngần ngại đầu tư vào sản xuất pin mặt trời, phôi và wafer, polysilicon và silicon cấp luyện kim quy mô giga, giờ đây có thể sẽ bị buộc phải cam kết nguồn lực đáng kể cho các phân khúc này, trước những biến động của thị trường.

Việc điều chỉnh cách tiếp cận cũng sẽ thúc đẩy sản xuất linh kiện phụ trợ và các dịch vụ hỗ trợ, tạo ra hàng ngàn việc làm xanh. Việc triển khai các tấm pin mặt trời trên quy mô lớn sẽ kích thích ngành công nghiệp tái chế và việc tái chế pin mặt trời nội địa trở nên khả thi, đặc biệt là đối với các thành phần như bạc, đồng, nhôm, thủy tinh và silicon. Hơn nữa, tiềm năng phát điện mặt trời trên mặt đất và mặt trời nổi ngày càng tăng có thể cho phép các chính quyền tiểu bang ở Ấn Độ lập kế hoạch tốt hơn về quản lý tài nguyên, bao gồm cả đất và nước. Cùng với Chính phủ Liên bang, Ấn Độ có thể lập kế hoạch cơ sở hạ tầng chung như hành lang truyền tải điện, đường bộ, đường sắt và thị trấn, để tối ưu hóa mô hình sử dụng đất của từng tiểu bang. Điều này sẽ mang lại hiệu quả kinh tế theo quy mô và cải thiện đáng kể hiệu quả kinh doanh.

Một khi tiềm năng năng lượng mặt trời gia tăng được định lượng và thông báo để sử dụng tại các khu vực khả thi, một kỷ nguyên mới của sản xuất năng lượng mặt trời có thể được mở ra. Khi các mô-đun thế hệ mới - với công suất được cải thiện (> 700 Wp), hiệu suất mô-đun (> 20%) và diện tích mô-đun (< 2,5 m²) được triển khai - đóng góp của năng lượng mặt trời vào cơ cấu năng lượng của đất nước sẽ được cải thiện đáng kể. Với tư cách là quốc gia đề xuất sáng lập Liên minh Năng lượng Mặt trời Quốc tế và sáng kiến “Một Mặt trời, Một Thế giới, Một Lưới điện”, Ấn Độ có vị thế tốt để tận dụng đà phát triển này nhằm khẳng định vị thế là quốc gia đi đầu toàn cầu trong việc thúc đẩy năng lượng mặt trời hướng tới quá trình chuyển đổi xanh nhanh chóng, bền vững và công bằng.