Khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Nhà Trắng vào tháng trước, nhiều nhà quan sát đã nhìn thấy sự hình thành của một liên minh chống Trung Quốc đang phát triển. Nhưng những kỳ vọng như vậy là quá mức. Như Ngoại trưởng Ấn Độ S. Jaishankar đã nói rõ, một liên minh chính thức không là điều không thể, ngay cả khi vẫn có thể duy trì quan hệ đối tác lâu dài trong một thế giới đa cực của 'vừa địch vừa bạn'.

Ấn Độ có một lịch sử lâu dài về sự ngờ vực các liên minh thời hậu thuộc địa. Nhưng nước này cũng đã chú tâm đến Trung Quốc từ lâu, ít nhất là kể từ cuộc chiến tranh biên giới trên dãy Himalaya giữa hai nước vào năm 1962. Khi phục vụ trong chính quyền của Tổng thống Jimmy Carter, tôi được cử đến Ấn Độ để khuyến khích Thủ tướng Morarji Desai ủng hộ một giải pháp hạt nhân ở Nam Á để tránh một cuộc chạy đua hạt nhân đang phát triển giữa Ấn Độ và Pakistan vượt khỏi tầm kiểm soát. Như những người chủ nhà Ấn Độ của tôi đã nói với tôi vào thời điểm đó, họ không muốn được so sánh với Pakistan ở Nam Á, mà là với Trung Quốc ở Đông Á.

Sau các cuộc tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001, Mỹ và Ấn Độ đã bắt đầu 20 năm đối thoại thường niên 'kênh 2' giữa các nhà ngoại giao trước đây vẫn còn liên hệ chặt chẽ với những người trong chính phủ. (Ví dụ, phái đoàn Mỹ bao gồm các nhân vật như Henry Kissinger và Richard Holbrooke.) Những người tham gia Ấn Độ đã chia sẻ những lo ngại của những người đồng cấp Mỹ về al-Qaeda và các mối đe dọa cực đoan khác ở Afghanistan và Pakistan, nhưng họ cũng nói rõ rằng họ phản đối xu hướng của người Mỹ khi coi Ấn Độ và Pakistan là 'được liên kết bởi một dấu gạch nối'.

Người Ấn Độ cũng lo ngại về Trung Quốc, nhưng họ muốn duy trì vẻ bề ngoài của các mối quan hệ tốt đẹp—và tiếp cận thị trường Trung Quốc. Trung Quốc từ lâu đã là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ, nhưng nền kinh tế của nước này đã phát triển nhanh hơn nhiều so với Ấn Độ. Sử dụng tỷ giá hối đoái thị trường, Trung Quốc chiếm 3,6% GDP thế giới vào đầu thế kỷ này, nhưng Ấn Độ đã không đạt được mức đó cho đến những năm 2020.

Vào những năm 2000, khi tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc vượt xa họ, những người Ấn Độ trong các cuộc đàm phán kênh 2 đã lo lắng không chỉ về sự hỗ trợ của Trung Quốc dành cho Pakistan, mà còn về sức mạnh toàn cầu ngày càng tăng của nước này trên bình diện rộng hơn. Như một chiến lược gia Ấn Độ đã nói, “Chúng tôi đã quyết định rằng chúng tôi ghét bạn ít hơn là ghét Trung Quốc”—và điều này đã xảy ra rất lâu trước khi xảy ra cuộc giao tranh năm 2020 ở biên giới tranh chấp trên dãy Himalaya, nơi 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng.

Kể từ đó, sự liên kết giữa Ấn Độ và Mỹ đã được tăng cường đáng kể. Một thập kỷ trước, các cuộc gặp QUAD giữa các nhà ngoại giao Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Australia đã bị xem nhẹ; giờ đây, các cuộc họp của QUAD được công bố rộng rãi và được tổ chức ở cấp lãnh đạo chính phủ. Ấn Độ ngày nay tổ chức nhiều cuộc tập trận quân sự chung với Mỹ hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Nhưng sự sắp xếp này khác xa với một liên minh. Ấn Độ vẫn nhập khẩu hơn một nửa số vũ khí từ Nga, là khách hàng chính mua dầu của Nga (cùng với Trung Quốc) và thường xuyên bỏ phiếu chống Mỹ tại Liên Hợp Quốc. Thật vậy, Ấn Độ vẫn từ chối lên án cuộc chiến của Nga ở Ukraine năm 2022, giống như việc nước này đã không lên án cuộc xâm lược Afghanistan của Liên Xô năm 1979. Đối với tất cả những gì Ấn Độ tự ca ngợi là nền dân chủ lớn nhất thế giới, nước này đã không bảo vệ nền dân chủ Ukraina. Các ưu tiên hàng đầu của nó là duy trì khả năng tiếp cận vũ khí và dầu mỏ, đồng thời tránh đẩy Nga vào vòng tay của Trung Quốc hơn nữa.

Mặc dù Biden đã mời Modi tham dự cả hai Hội nghị thượng đỉnh vì dân chủ của mình, nhưng không thiếu những nhà phê bình phương Tây và Ấn Độ đã chỉ trích việc Modi hướng tới chủ nghĩa dân tộc Hindu giáo một cách phi tự do. Những tuyên bố gần đây về “các giá trị được chia sẻ” của hai nền dân chủ lớn nhất nghe có vẻ hay, nhưng chúng cũng không tạo thành một liên minh. Chìa khóa cho quan hệ Ấn-Mỹ là sự cân bằng quyền lực với Trung Quốc và vị trí của Ấn Độ trong đó.

Về phương diện này, tầm quan trọng của Ấn Độ đang tăng lên. Đầu năm nay, nó đã vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới. Trong khi dân số Ấn Độ đã tăng lên 1,4 tỷ người, thì Trung Quốc đang trải qua sự suy giảm nhân khẩu học, với lực lượng lao động đạt đến đỉnh điểm. Và nền kinh tế Ấn Độ đang trên đà tăng trưởng 6% trong năm nay—nhanh hơn cả Trung Quốc—khiến nước này trở thành nền kinh tế lớn thứ năm thế giới. Nếu tiếp tục với tốc độ này, nó có thể có quy mô tương đương với nền kinh tế khu vực đồng euro vào giữa thế kỷ.

Với dân số khổng lồ, vũ khí hạt nhân, quân đội đông đảo, lực lượng lao động ngày càng tăng, nền giáo dục ưu tú mạnh mẽ, văn hóa khởi nghiệp và liên kết với một cộng đồng người nước ngoài lớn và có ảnh hưởng, Ấn Độ sẽ vẫn là một nhân tố quan trọng trong cán cân quyền lực toàn cầu.

Nhưng người ta không nên đắc ý vong hình. Một mình Ấn Độ không thể cân bằng với Trung Quốc, quốc gia đã có bước khởi đầu thuận lợi trong quá trình phát triển. Nền kinh tế Trung Quốc vẫn lớn hơn khoảng năm lần Ấn Độ và tình trạng nghèo đói vẫn phổ biến ở Ấn Độ. Trong số 900 triệu người ở độ tuổi lao động của Ấn Độ, chỉ có khoảng một nửa tham gia lực lượng lao động và hơn một phần ba phụ nữ và trẻ em gái mù chữ. Để dân số ngày càng tăng của Ấn Độ trở thành một tài sản kinh tế, chứ không phải là một khoản nợ tiềm năng, nó sẽ phải được đào tạo. Mặc dù lực lượng lao động của Trung Quốc đã đạt đến đỉnh điểm, nhưng nó phụ thuộc vào trình độ học vấn trung bình cao hơn.

Bất chấp việc tách rời có chọn lọc thương mại trong các lĩnh vực chiến lược quan trọng, Ấn Độ vẫn không muốn từ bỏ quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc. Trong khi tham gia vào Quad, nó cũng tham gia vào Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và các cuộc họp định kỳ của BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi). Mặc dù nó không còn nói về việc không liên kết, nó cũng không quan tâm đến các liên minh hạn chế. Theo logic cơ bản của chính trị cân bằng quyền lực, Ấn Độ và Mỹ dường như được định sẵn không phải là hôn nhân mà là một mối quan hệ đối tác lâu dài – một mối quan hệ chỉ có thể tồn tại chừng nào cả hai nước còn quan tâm đến Trung Quốc.