Mỹ đang tung ra một loạt sáng kiến công nghệ, không gian và quốc phòng đầy tham vọng với Ấn Độ, trong nỗ lực nhằm chống lại Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và giúp New Delhi ngừng phụ thuộc vào vũ khí của Nga.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan và người đồng cấp Ấn Độ Ajit Doval đã gặp nhau tại Washington khi hai nước công bố hợp tác trong một số lĩnh vực, bao gồm điện toán lượng tử, trí tuệ nhân tạo, mạng không dây 5G và chất bán dẫn. Hai nước cũng tạo dựng một cơ chế để tạo điều kiện cho việc sản xuất vũ khí chung.
Sáng kiến về Công nghệ Quan trọng và Mới nổi đánh dấu động thái mới nhất của Tổng thống Joe Biden nhằm hợp tác chặt chẽ hơn với các đồng minh và đối tác để chống lại Trung Quốc. Sáng kiến này ra đời theo thỏa thuận giữa ông Biden và ông Modi khi họ gặp nhau ở Tokyo vào tháng 5 năm 2022.

Theo ông Sullivan: “Đó thực sự là một vụ cá cược chiến lược của hai nhà lãnh đạo, và việc tạo dựng một hệ sinh thái sâu sắc hơn giữa Mỹ và Ấn Độ sẽ phục vụ lợi ích chiến lược, kinh tế và công nghệ của cả hai nước".
Ông Sullivan cho biết sáng kiến này là một phần trong chiến lược của ông Biden nhằm tăng cường quan hệ với các đồng minh và đối tác trên khắp Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
"Đây là một phần cơ bản lớn khác của một chiến lược tổng thể nhằm đưa toàn bộ thế giới dân chủ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vào thế mạnh."
Một quan chức Mỹ cho biết, sáng kiến công nghệ, cùng với các hành động khác, có nghĩa là năm 2023 "có thể là năm quan trọng nhất trong quan hệ ngoại giao Mỹ-Ấn", đồng thời nói thêm rằng, Ấn Độ là "chìa khóa" cho tham vọng của Mỹ trong khu vực. Ông nói rằng, Ấn Độ đang liên kết nhiều hơn với Mỹ vì mối quan hệ căng thẳng của nước này với Trung Quốc, đặc biệt là sau các cuộc đụng độ biên giới ở Thung lũng Galwan vào năm 2020.
"Người Ấn Độ không làm rùm beng điều này... nhưng nó đã có tác động kiểu như vụ 11/9, kiểu Trân Châu Cảng đối với tư duy chiến lược của giới tinh hoa của họ." Ông Sullivan cho biết sáng kiến ​​này không gợi ý một sự thay đổi cơ bản trong định hướng địa chính trị của Ấn Độ, nhưng nhấn mạnh rằng, nó nhấn mạnh tác động mà hành vi tiêu cực của Trung Quốc đang gây ra đối với các nước trên thế giới. Ông nói: “Các hoạt động kinh tế, các động thái quân sự hiếu chiến, nỗ lực thống trị các ngành công nghiệp của tương lai và kiểm soát chuỗi cung ứng của tương lai, đã có tác động sâu sắc đến suy nghĩ ở Delhi”.

Tanvi Madan, một chuyên gia về Ấn Độ tại Viện Brookings, cho biết, sáng kiến này là một "sự đầu tư đáng kể" vào mối quan hệ nhấn mạnh sự tái tổ chức chiến lược ngày càng tăng. Nhưng bà chỉ ra rằng, trong khi Ấn Độ có chính sách truyền thống "không liên kết" với hầu hết các quốc gia, thì chính sách này ít áp dụng hơn với Trung Quốc.
Ấn Độ đang cố gắng tăng cường năng lực công nghệ trong nước do lo ngại về sự dẫn đầu của Trung Quốc trong các lĩnh vực quan trọng. Nó đang cố gắng xây dựng một ngành công nghiệp chip và thúc đẩy các lĩnh vực mới nổi mà nó đi sau Bắc Kinh, bao gồm cả xe điện và viễn thông. Các quan chức Ấn Độ muốn Apple, Samsung và các công ty đa quốc gia nước ngoài khác đầu tư nhiều hơn vào nước này khi họ đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc.
Các mục tiêu của Ấn Độ phù hợp với mong muốn của Mỹ nhằm tăng cường hợp tác để cạnh tranh tốt hơn với Trung Quốc và cho phép các nền dân chủ có cùng chí hướng thiết lập các tiêu chuẩn công nghệ quan trọng.
Ông Sullivan cho biết, Nhà Trắng sẽ làm việc với Quốc hội Mỹ để giúp thu hút nhân tài khoa học và công nghệ từ Ấn Độ dễ dàng hơn, điều này rất quan trọng khi Mỹ bắt tay vào nỗ lực hồi sinh ngành công nghiệp chip trong nước.
Một quan chức cấp cao khác cho biết, Mỹ và Ấn Độ sẽ yêu cầu các hiệp hội bán dẫn ở cả hai nước hợp tác để xác định các lĩnh vực đầu tư chung. Ông cho biết chính quyền sẽ làm việc với Quốc hội để loại bỏ các rào cản pháp lý, chẳng hạn như ngăn cản việc xuất khẩu công nghệ máy tính hiệu suất cao sang Ấn Độ.
Tổng thống và Nhà Trắng có quan điểm rằng, nhiều hạn chế chuyển giao công nghệ kế thừa liên quan đến Ấn Độ có ý nghĩa vào thời của họ nhưng sẽ ít ý nghĩa hơn vào năm 2023. Những nỗ lực cùng phát triển vũ khí ban đầu sẽ tập trung vào động cơ phản lực, hệ thống pháo binh và xe bộ binh bọc thép. Ông Sullivan cho biết, General Electric đã đệ trình đề xuất lên chính phủ Mỹ để cùng chế tạo động cơ.
Cuộc họp giữa các cố vấn an ninh quốc gia diễn ra trong bối cảnh một nhóm lớn gồm các giám đốc điều hành và lãnh đạo cấp cao của Mỹ và Ấn Độ gặp nhau để thảo luận về cách tăng cường quan hệ đối tác công-tư. Các công ty bao gồm Micron, Lockheed Martin và Applied Materials của Mỹ, cũng như Reliance Industries, Adani Defense & Aerospace và ArcelorMittal của Ấn Độ.