Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Cuộc chiến Nga-Ukraine: Cơ hội để hiện đại hóa ngành công nghiệp quốc phòng của Ấn Độ

Cuộc chiến Nga-Ukraine: Cơ hội để hiện đại hóa ngành công nghiệp quốc phòng của Ấn Độ

C. Raja Mohan viết: Các vấn đề quốc phòng toàn cầu mới mở ra khả năng hiện đại hóa cơ sở công nghiệp quốc phòng của Ấn Độ với sự hợp tác của các quốc gia thân thiện.

03:00 20-02-2023 Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Cuộc chiến ở Ukraine - bắt đầu từ tháng 2 một năm trước - đang đẩy nhanh quá trình phá vỡ các đối nghịch địa chính trị quen thuộc, chẳng hạn như châu Âu và châu Á. Không có gì minh họa cho bối cảnh mới một cách mạnh mẽ hơn việc Hàn Quốc nổi lên như một nhà cung cấp vũ khí chính cho châu Âu, vốn đang có chiến tranh với chính mình.

Sự trỗi dậy của Hàn Quốc trên sân khấu châu Âu làm nổi bật hai xu hướng chiến lược mới quan trọng. Thứ nhất, châu Á từ lâu đã không còn là sân khấu thụ động cho sự cạnh tranh giữa các cường quốc phương Tây. Bây giờ chúng ta bắt đầu thấy các cường quốc châu Á đóng góp cho an ninh châu Âu. Chẳng trách, liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương NATO đang đẩy mạnh can dự với các cường quốc châu Á.

Trung Quốc, vốn tung ra quá nhiều tuyên truyền về việc Ấn Độ gia nhập “NATO châu Á” trong gần một thập kỷ rưỡi, giờ đây có một thứ gì đó thực sự để nghiền ngẫm.

Hai trong số các nước láng giềng và đối tác kinh tế quan trọng nhất của Bắc Kinh - Hàn Quốc và Nhật Bản - không chỉ đưa NATO vào châu Á, mà còn đưa châu Á trở thành tiền tuyến của NATO với Nga.

Thứ hai, ý tưởng cho rằng châu Âu và châu Á là hai khu vực chiến lược riêng biệt đang trở nên khó duy trì. Liên minh “không giới hạn” của Trung Quốc được công bố vào năm ngoái với Nga đã phá vỡ rào cản tinh thần đó. Ngược lại, Mỹ đã phản ứng bằng cách thúc đẩy sự hợp tác lớn hơn giữa NATO và các đồng minh châu Á của nó. Hội nghị thượng đỉnh Madrid của NATO vào tháng 6 năm ngoái, diễn ra sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga, lần đầu tiên chứng kiến sự tham gia của các nhà lãnh đạo châu Á từ Australia, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc.

Tuần trước, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã tiếp nối sáng kiến này bằng chuyến công du tới Seoul và Tokyo. Thông điệp chính của ông rất đơn giản: An ninh châu Âu và châu Á có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Và rằng NATO và châu Á có thể giúp đỡ lẫn nhau trong việc đối phó với những nguy cơ từ Nga và Trung Quốc.

Tại Seoul, ông thúc ép các nhà lãnh đạo Hàn Quốc bắt đầu cung cấp vũ khí trực tiếp cho Ukraine. Hiện tại, vũ khí của Hàn Quốc đang tìm đường đến Ukraine thông qua các nước thứ ba hoặc bổ sung kho vũ khí của những người gửi vũ khí của họ đến Kiev. Sự phản đối chính trị trong nước từ cánh tả và những cảnh báo từ Moscow đã khiến Seoul khá thận trọng trong việc bán vũ khí trực tiếp cho Ukraine.

Trong khi đó, doanh số bán vũ khí của Hàn Quốc sang châu Âu đang tăng mạnh. Riêng Ba Lan dự kiến sẽ mua vũ khí trị giá gần 16 tỷ USD từ Hàn Quốc. Trong số các thiết bị được cung cấp bao gồm xe tăng, lựu pháo và máy bay chiến đấu. Ba Lan không phải là nước duy nhất tìm đến Hàn Quốc; Na Uy và Estonia nằm trong số các quốc gia châu Âu khác đang tìm đến Seoul để đối phó với các mối đe dọa an ninh từ Nga.

Hàn Quốc không phải là nước duy nhất bước vào chợ vũ khí châu Âu. Bị mắc kẹt trong cuộc chiến khốc liệt sẽ tròn một tuổi vào tháng này, Ukraine và Nga đang chạy đua với vũ khí và đạn dược với tốc độ phi thường.

Các nước láng giềng phương Tây của Moscow, vốn có ký ức lâu dài về chủ nghĩa bành trướng của Nga, cũng đang tự trang bị vũ khí mới. Các ngành công nghiệp vũ khí của phương Tây và Nga không sẵn sàng đáp ứng nhu cầu lớn.

Nước láng giềng phương Tây của Ấn Độ là Pakistan đang chuyển đạn dược tới Ukraine như một phần trong nỗ lực ngoại giao lớn nhằm thiết lập lại quan hệ với Mỹ vốn đã xấu đi dưới nhiệm kỳ của Imran Khan. Nếu cựu Thủ tướng dường như sẵn sàng ủng hộ liên minh Trung-Nga, thì chính phủ hiện tại đang cố gắng điều chỉnh khuynh hướng đó.

Người anh em của Seoul là Bình Nhưỡng đã tham gia bữa tiệc — ở phía bên kia. Nga đã nhờ Triều Tiên cung cấp quần áo mùa đông và đạn dược. Iran đã trở thành nhà cung cấp máy bay không người lái lớn cho Nga. Thổ Nhĩ Kỳ đã cung cấp máy bay không người lái và nhiều thứ khác cho Ukraine trong năm qua. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đi đầu trong việc cố gắng tạo ra sự can dự ngoại giao giữa Ukraine và Nga.

Một trò đùa truyền thống trong diễn ngôn châu Á là ý tưởng rằng tổ hợp công nghiệp-quân sự vĩ đại của phương Tây thao túng các nước đang phát triển vô tội và nghèo nàn sử dụng nguồn lực khan hiếm của họ để mua vũ khí. Nguồn gốc của vấn đề không chỉ là “lòng tham” của các “con buôn tử thần” phương Tây.

Khi các cuộc tranh giành quyền lực trong và giữa các quốc gia đang phát triển ở thế giới ngoài phương Tây trở nên bạo lực và tạo ra nhu cầu về vũ khí trong thời kỳ hậu thuộc địa, các thương gia phương Tây đã cung cấp nguồn vật tư.

Nhưng chợ vũ khí không còn dành riêng cho phương Tây. Các cường quốc châu Á hiện là những nhà sản xuất và buôn bán vũ khí quan trọng. Trung Quốc là nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ 4 thế giới sau Mỹ, Nga và Pháp. Hầu hết vũ khí xuất khẩu của Trung Quốc là sang các nước đang phát triển và vẫn chưa thâm nhập được vào các thị trường phát triển. Với việc nhiều quốc gia châu Âu thông qua luật không bán vũ khí cho các khu vực xung đột, nhu cầu về vũ khí châu Á chỉ tăng lên.

Hàn Quốc, nước có kim ngạch xuất khẩu vũ khí đạt gần 20 tỷ USD vào năm ngoái, hiện đứng thứ 8 trong danh sách các nước xuất khẩu vũ khí. Phấn khởi trước nhu cầu mua bán vũ khí tăng cao, Hàn Quốc muốn nhanh chóng thăng hạng trong danh sách. Khả năng cung cấp vũ khí chất lượng cao với chi phí thấp và trong thời gian ngắn đã đặt Hàn Quốc vào vị trí then chốt.

Ấn Độ cũng háo hức xuất khẩu vũ khí và đã có một số tiến bộ trong những tháng gần đây. Việc xuất khẩu Brahmos sang Philippines năm ngoái là một cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển của nước này với tư cách là một nhà sản xuất vũ khí. Điểm đến lớn nhất cho xuất khẩu vũ khí của Ấn Độ không phải là các nước đang phát triển mà là Mỹ. Điều đó phần lớn đến từ các tổ hợp phụ cung cấp của Ấn Độ cho các hệ thống vũ khí của Mỹ.

Khi nói đến việc bán vũ khí tại các thị trường Nam bán cầu, Ấn Độ đang phải vật lộn để chống lại sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất Hàn Quốc được tổ chức tốt hơn và phát triển hơn. Đã có nhiều đồn đoán trên các phương tiện truyền thông rằng, tập đoàn HAL của Ấn Độ đã gần đạt được các hợp đồng ở Malaysia và Ai Cập cho các máy bay chiến đấu Tejas. Ở cả hai nơi này, máy bay chiến đấu và huấn luyện do Korea Aircraft Industries chế tạo đã giành chiến thắng trong cuộc thi.

Cuộc chiến của Nga ở Ukraine cũng đã đánh thức nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, Nhật Bản, để suy nghĩ lại về chính sách an ninh của mình. Bán vũ khí cho bạn bè và đối tác là một trong nhiều kết quả của cuộc đại tu triệt để chính sách quốc phòng gần đây của Nhật Bản. Mặc dù nó có một ngành công nghiệp vũ khí hùng mạnh của riêng mình đã tạo ra tác động lớn trong Thế chiến thứ hai, nhưng chủ nghĩa hòa bình sau chiến tranh đã kìm hãm các nhà sản xuất vũ khí của Nhật.

Nhật Bản đã cung cấp một số hỗ trợ quân sự phi sát thương cho Ukraine; có thể còn lâu nữa Tokyo mới trở thành nhà xuất khẩu vũ khí lớn như Hàn Quốc. Nhưng Nhật Bản đang chuẩn bị tăng doanh số bán vũ khí trong dài hạn. Tokyo có kế hoạch tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng trong 5 năm tới. Nhật Bản cũng đang hợp tác với các công ty vũ khí châu Âu và Mỹ để phát triển máy bay chiến đấu, tên lửa và máy bay không người lái để sử dụng trong nước cũng như xuất khẩu.

Đối với Ấn Độ, quốc gia đang đối phó với thách thức quân sự của Trung Quốc ở biên giới cũng như trong vùng biển của mình cũng như giảm sự phụ thuộc vào vũ khí của Nga, sự can dự quốc phòng mới và năng động giữa châu Âu và châu Á mở ra nhiều cơ hội. Điều này bao gồm khả năng hiện đại hóa cơ sở công nghiệp quốc phòng lạc hậu của mình với sự hợp tác của các quốc gia thân thiện.

Thỏa thuận gần đây của Ấn Độ với Mỹ về mở rộng sản xuất và công nghệ quốc phòng chung sẽ là tiền đề cho một loạt thỏa thuận rộng lớn hơn với các đối tác châu Âu và châu Á nhằm chuyển đổi sản xuất quốc phòng của Ấn Độ và tăng cường xuất khẩu vũ khí.

 

Viết bình luận

Bình luận

Cùng chuyên mục