Hàng năm kể từ năm 1983, Chủ tịch SGI Daisaku Ikeda, một nhà triết học theo tư tưởng Phật giáo, nhà kiến tạo hòa bình và nhà giáo dục, đã đưa ra một đề xuất hòa bình. Đề xuất mới nhất của ông, có tựa đề “Chuyển đổi lịch sử loài người: Ánh sáng của hòa bình và phẩm giá” vừa được công bố vào ngày 26 tháng 1 năm 2022 về chủ đề này.

Ông đưa ra các đề xuất cụ thể về "ba lĩnh vực chính cần được giải quyết nhanh vì lợi ích của các thế hệ hiện tại và tương lai": công bằng khí hậu, giáo dục hòa nhập và giải trừ vũ khí hạt nhân.

SGI hoạt động tại 192 quốc gia và vùng lãnh thổ, và là một tổ chức phi chính phủ có vai trò cố vấn cho Hội đồng Kinh tế và Xã hội của Liên hợp quốc (ECOSOC).

Tiến sĩ Ikeda nói: "Ngay giữa cuộc khủng hoảng COVID-19, chi tiêu quân sự của thế giới vẫn tiếp tục tăng. Hiện có hơn 13.000 đầu đạn hạt nhân trong kho dự trữ và quá trình hiện đại hóa vũ khí tiếp tục diễn ra không có hồi kết. Đó là diễn biến nghiêm trọng đáng lo ngại, chúng ta có thể thấy kho vũ khí hạt nhân toàn cầu đang tích tụ thêm”.

Ông nói thêm, đại dịch cũng đã đưa ra ánh sáng những nguy cơ mới xung quanh vũ khí hạt nhân, tạo ra các tình huống có thể phá vỡ chuỗi kiểm soát: các nhà lãnh đạo chính trị của các quốc gia sử dụng vũ khí hạt nhân đã phải tạm thời chuyển giao quyền lực cho cấp phó của họ do nhiễm COVID-19. Cũng có những đợt bùng phát lớn trên tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân và một tàu khu trục tên lửa dẫn đường.

Tiến sĩ Ikeda cảnh báo về "nguy cơ tiếp tục bám lấy niềm tin thái quá rằng chúng ta sẽ không bị ảnh hưởng bởi thảm họa sử dụng vũ khí hạt nhân". Ông nói thêm: "Chỉ nhờ vào sự kết hợp của sự may mắn và một số cá nhân nhất định ngăn chặn sự cố leo thang thảm khốc mà chúng ta chưa thấy một trường hợp nào khác về việc sử dụng vũ khí hạt nhân kể từ vụ ném bom ở Hiroshima và Nagasaki."

Tiến sĩ Ikeda tiếp tục: "chúng ta không còn đủ khả năng chỉ dựa vào những yếu tố con người hay sự may mắn như vậy nữa".

Hiện tại, khuôn khổ song phương duy nhất còn lại để giải trừ vũ khí hạt nhân là Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (New START), được Nga và Mỹ đồng ý gia hạn vào tháng 2/2021.

Hội nghị xem xét Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) 5 năm một lần (Hội nghị rà soát NPT) đã bị hoãn lại do ảnh hưởng của đại dịch. Ông cho biết, Hội nghị Đánh giá được tổ chức vào năm 2015 đã không thông qua được văn bản cuối cùng, và sự thất bại này sẽ không thể lặp lại.

Tiến sĩ Ikeda kêu gọi các bên thống nhất các biện pháp cụ thể để tuân thủ cam kết trong của NPT: "nỗ lực hết sức để ngăn chặn nguy cơ của một cuộc chiến hạt nhân”.

NPT thường được coi là dựa trên một thỏa thuận giữa các quốc gia không sử dụng vũ khí hạt nhân NPT đồng ý không bao giờ mua vũ khí hạt nhân và các quốc gia có vũ khí hạt nhân NPT đồng ý chia sẻ lợi ích của công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình và theo đuổi giải trừ hạt nhân, nhằm mục đích cuối cùng là loại bỏ các kho vũ khí hạt nhân.

Tiến sĩ Ikeda cho rằng: "một cuộc chiến tranh hạt nhân không thể thắng và không bao giờ được tiến hành", điều này được phát biểu lần đầu tiên trong Chiến tranh Lạnh khi Tổng thống Mỹ Ronald Reagan (1911–2004 ) và Tổng Bí thư Liên Xô Mikhail Gorbachev đã gặp nhau tại Geneva vào tháng 11 năm 1985. Tinh thần đó gây tiếng vang tại hội nghị thượng đỉnh Geneva 1985, và tiếp tục được nêu lên trong hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ tổ chức vào tháng 6 năm 2021.

Chủ tịch SGI Ikeda kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc: "tạo cơ hội để thảo luận về các bước cần thiết để đưa kỷ nguyên vũ khí hạt nhân kết thúc, thông qua kết quả của những cuộc thảo luận để đưa ra nghị quyết, từ đó khởi động quá trình chuyển đổi cơ bản".

Để thoát khỏi tình trạng bế tắc hiện tại, với nguy cơ vũ khí hạt nhân sẽ được sử dụng ngày càng cao, Tiến sĩ Ikeda tin rằng, điều cấp bách nhất là phải tìm ra cách "giải độc" khỏi các học thuyết an ninh phụ thuộc vào hạt nhân hiện nay.

An ninh quốc gia có thể là mối quan tâm quan trọng đối với các quốc gia có vũ khí hạt nhân. Nhưng nếu tiếp tục phụ thuộc vào vũ khí hạt nhân thì chúng có khả năng gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho cả quốc gia đối địch và chính quốc gia sử dụng vũ khí, sự hủy hoại không thể cứu chữa được và phải trả giá bằng chính nền tảng sinh tồn của nhân loại.

Từ quan điểm này, ông nói, cần phải bắt đầu quá trình “giải độc” bằng cách chuyển hướng trọng tâm từ hành động của các quốc gia khác sang hành động của chính chúng ta. Bằng cách này, tất cả các quốc gia có thể bắt đầu thực hiện cam kết trong NPT và thực sự "nỗ lực hết sức để ngăn chặn nguy cơ của một cuộc chiến hạt nhân".

Theo dõi Hội nghị thượng đỉnh Nhóm G7, bao gồm Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Vương quốc Anh và Mỹ, sẽ diễn ra tại Nhật Bản vào năm 2023, Tổng thống Ikeda đề xuất: Cuộc họp cấp cao tại Hiroshima về giảm vai trò của vũ khí hạt nhân, với sự tham gia của lãnh đạo các nước không thuộc G7.

Hiroshima và Nagasaki là hai thành phố mà Mỹ đã thả hai quả bom nguyên tử lần lượt vào ngày 6 và 9 tháng 8 năm 1945.

Chủ tịch SGI Ikeda lưu ý rằng, ngày 21 tháng 1 năm 2022 vừa qua, Nhật Bản và Mỹ đã đưa ra một tuyên bố chung về NPT. Trong đó, hai chính phủ tuyên bố: "Các vụ ném bom nguyên tử ở Hiroshima và Nagasaki, mãi mãi ăn sâu vào ký ức của thế giới, là lời nhắc nhở rõ ràng rằng kỷ lục 76 năm không sử dụng vũ khí hạt nhân phải được duy trì."

Đáng chú ý, họ cũng kêu gọi các nhà lãnh đạo chính trị và thanh niên đến thăm Hiroshima và Nagasaki để nâng cao nhận thức về sự khủng khiếp của việc sử dụng vũ khí hạt nhân.

Ông nhớ lại rằng vào ngày 3 tháng 1 năm 2022, các nhà lãnh đạo của năm quốc gia có vũ khí hạt nhân đã đưa ra một tuyên bố về việc ngăn chặn chiến tranh hạt nhân và tránh các cuộc chạy đua vũ trang. Ông kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc sử dụng tuyên bố chung này làm cơ sở cho một nghị quyết thúc giục năm quốc gia sử dụng vũ khí hạt nhân, gồm Mỹ, Nga, Anh, Trung Quốc và Pháp, năm thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (P5), thực hiện các biện pháp cụ thể để bảo đảm các nghĩa vụ của họ đối với việc giải trừ vũ khí hạt nhân được quy định bởi Điều VI của NPT.

Đề xuất thứ hai của Chủ tịch SGI liên quan đến Hiệp ước Cấm vũ khí hạt nhân (TPNW): ông mạnh mẽ kêu gọi sự tham gia của cả Nhật Bản và các quốc gia phụ thuộc vào hạt nhân và các quốc gia có vũ khí hạt nhân với tư cách là quan sát viên trong cuộc họp đầu tiên của các quốc gia thành viên TPNW khi hội nghị được tổ chức.

Tiến sĩ Ikeda nói: SGI sẽ tiếp tục đóng góp vào sự đoàn kết của các tổ chức xã hội với trọng tâm đặc biệt là giới trẻ, hướng tới việc tạo ra một nền văn hóa hòa bình, nơi tất cả mọi người đều có thể hưởng quyền sống đích thực”.

Chú thích ảnh: TS Daisaku Ikeda, Chủ tịch SGI

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Nguồn: https://www.indepthnews.net/index.php/armaments/nuclear-weapons/5096-nuclear-disarmament-requires-prompt-resolution-says-a-buddhist-peacebuilder