Trong địa chính trị toàn cầu, khoáng sản chiến lược đang trở thành "dầu mỏ mới", đóng vai trò thiết yếu trong năng lượng xanh và công nghệ. Khi nhu cầu phát triển bền vững ngày càng tăng, việc kiểm soát các nguồn tài nguyên này trở nên đặc biệt quan trọng. Ấn Độ đang chủ động xây dựng các mối quan hệ đối tác chiến lược nhằm thúc đẩy ngoại giao khoáng sản chiến lược và đối phó với sự thống trị của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng.

Khoáng sản chiến lược là yếu tố then chốt đối với phát triển kinh tế và an ninh quốc gia. Sự khan hiếm hoặc tập trung của chúng ở một số khu vực cụ thể có thể dẫn đến rủi ro chuỗi cung ứng. Hiện tại, Ấn Độ đang tích cực xử lý các rủi ro này trong khi cạnh tranh với sự thống trị của Trung Quốc. Mặc dù Trung Quốc kiểm soát khai thác đất hiếm phục vụ xe điện (EV) và năng lượng gió, nhưng nước này không chi phối sản xuất thượng nguồn. Úc và Chile dẫn đầu trong khai thác lithium, chiếm hơn 70% sản lượng toàn cầu; Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC) sản xuất gần 70% lượng cobalt trên thế giới; và Indonesia chiếm thị phần lớn nhất trong khai thác nickel, trên 30%, cho thấy sự cần thiết phải đa dạng hóa và tăng cường khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng.

Trung Quốc vượt trội trong các khâu trung và hạ nguồn của chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược, xử lý 68% lượng nickel, 40% đồng, 59% lithium và 73% cobalt trên toàn cầu. Nước này dẫn đầu trong sản xuất linh kiện pin, chiếm 70% cathode, 85% anode, 66% separator và 62% electrolyte.

Trung Quốc sở hữu 78% công suất sản xuất pin xe điện trên toàn cầu và là nơi đặt ba phần tư các siêu nhà máy sản xuất pin lithium-ion, trở thành nước tiêu thụ lớn nhất các khoáng sản mà họ tinh chế. Không chỉ dừng lại ở tinh chế và sản xuất pin, tầm ảnh hưởng của Trung Quốc bao trùm toàn bộ thị trường khoáng sản chiến lược, củng cố sức mạnh toàn cầu khi nước này dẫn đầu sản xuất 29 loại hàng hóa, bao gồm 22 kim loại và 7 khoáng chất công nghiệp.

Bắc Kinh đã áp đặt các hạn chế xuất khẩu đối với khoáng sản chiến lược như graphite và đang xem xét các biện pháp khác nhằm củng cố vị thế bằng cách hạn chế xuất khẩu công nghệ tinh chế.

Các công ty Trung Quốc đã đầu tư vào ít nhất 29 dự án lithium ở Mỹ Latin và châu Phi, nhắm đến nickel và cobalt nhằm đa dạng hóa sự kiểm soát nguồn tài nguyên. Các khoản đầu tư vào các dự án khai thác ở nước ngoài, như các mỏ cobalt tại DRC (đóng góp 60% lượng cobalt quặng), đảm bảo nguồn cung ổn định. Những khoản đầu tư này củng cố lợi thế của Trung Quốc trong thị trường khoáng sản chiến lược, cho phép nước này sử dụng sự thống trị chuỗi cung ứng như một công cụ địa chính trị. Kế hoạch Quốc gia về Tài nguyên Khoáng sản (2016-2020) của Trung Quốc nhấn mạnh các bước đi cẩn trọng nhằm bảo vệ nước này khỏi các rủi ro chuỗi cung ứng tiềm ẩn.

Do đó, sự thống trị của Trung Quốc đã thúc đẩy Ấn Độ thiết lập các quan hệ đối tác song phương và đa phương với các quốc gia phương Tây, đồng thời tăng cường sản xuất năng lượng sạch và tài nguyên khoáng sản trong nước nhằm giảm thiểu rủi ro địa chính trị và chuỗi cung ứng.

Song song với các hợp tác quốc tế này, Ngân sách 2024-2025 của Ấn Độ giới thiệu Sứ mệnh Khoáng sản Chiến lược, nhắm đến 30 loại khoáng sản quan trọng như lithium và cobalt phục vụ quốc phòng, viễn thông và các ngành công nghệ cao. Sáng kiến này nhằm tăng cường sản xuất trong nước, thúc đẩy tái chế và đảm bảo mua lại tài nguyên quốc tế. Do sự phụ thuộc lớn của Ấn Độ vào nhập khẩu, đặc biệt từ Trung Quốc, việc xây dựng năng lực trong nước và đảm bảo quan hệ đối tác quốc tế là điều sống còn để giảm thiểu gián đoạn chuỗi cung ứng và rủi ro địa chính trị.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, nhu cầu toàn cầu đối với khoáng sản chiến lược dự kiến tăng gấp bốn lần vào năm 2040 theo kịch bản phát triển bền vững và gấp sáu lần theo kịch bản đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Đáp ứng nhu cầu này một cách bền vững và có trách nhiệm là một thách thức cấp bách.

Tuy nhiên, sự kiểm soát chuỗi giá trị khoáng sản chiến lược của Trung Quốc gây ra thách thức cho việc khai thác có trách nhiệm, nhấn mạnh nhu cầu hợp tác toàn cầu và thực hành bền vững. Mặc dù Trung Quốc đã ban hành Hướng dẫn về Thẩm định Trách nhiệm đối với Chuỗi Cung ứng Khoáng sản, nhưng tính chất tự nguyện của chúng làm hạn chế hiệu quả thực tế. Báo cáo Global Witness 2021 chỉ ra sự thiếu sót trong thực thi thẩm định và kêu gọi tăng cường minh bạch cũng như trách nhiệm từ các công ty tinh chế Trung Quốc.

Úc, nơi sản xuất gần một nửa lượng lithium trên thế giới, là nhà sản xuất cobalt lớn thứ hai và là nhà sản xuất đất hiếm lớn thứ tư, có thể trở thành đối tác tiềm năng của Ấn Độ. Quan hệ hợp tác với Úc đảm bảo sự minh bạch và các thực hành đạo đức trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các quan hệ đối tác này nhấn mạnh sự đoàn kết quốc tế và các thực hành bền vững, đảm bảo sự giàu có từ khoáng sản cho các thế hệ tương lai.

Hợp tác với Úc, một nhà lãnh đạo về khai thác bền vững, phù hợp với mục tiêu của Ấn Độ trong việc xây dựng chuỗi cung ứng bền vững và đạo đức. Trọng tâm của Úc vào thẩm định và truy xuất nguồn gốc đảm bảo tiếp cận thị trường bền vững. Những dự án của họ mang lại lợi ích cho cộng đồng, thúc đẩy bình đẳng và minh chứng cho các thực hành bền vững. Những sáng kiến như Trung tâm Nghiên cứu Khoáng sản Chiến lược Ấn Độ-Úc thúc đẩy đổi mới trong khai thác bền vững.

Như vậy, Úc, một trong những nhà sản xuất lithium, cobalt và đất hiếm hàng đầu, mang lại lợi ích đáng kể cho chuỗi cung ứng khoáng sản chiến lược của Ấn Độ. Khi nhu cầu toàn cầu đối với khoáng sản chiến lược tăng cao, quan hệ đối tác chiến lược giữa Ấn Độ và Úc không chỉ nâng cao khả năng phục hồi chuỗi cung ứng mà còn thúc đẩy nguồn cung có trách nhiệm. Những hợp tác này đảm bảo tiếp cận các tài nguyên như lithium và cobalt, đồng thời thúc đẩy các thực hành bền vững có lợi cho cộng đồng và môi trường. Cam kết của Ấn Độ đối với các thực hành đạo đức và bền vững là chìa khóa để định hình một chuỗi cung ứng toàn cầu an toàn, đảm bảo quá trình chuyển đổi có trách nhiệm sang nền kinh tế carbon thấp cho các thế hệ tương lai.