Biểu tượng đi kèm với sự kiện và bài phát biểu của ông Modi nhân dịp này chắc chắn sẽ để lại trong tâm trí người dân, ít nhất là ở Ấn Độ và trong khu vực, rằng sự kiện này thực sự là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy Ấn Độ muốn trở thành một cường quốc toàn cầu với bản sắc rõ ràng — đó là bản sắc của người Hindu.

Đền Ram được xây dựng theo phong cách Nagara, một dạng kiến trúc phổ biến ở miền bắc Ấn Độ trong thời kỳ hoàng kim của lịch sử Ấn Độ, thời kỳ Gupta vào thế kỷ thứ 5 trước cuộc xâm lược của người Moghul theo đạo Hồi.

Ấn Độ ngày nay có hơn 700.000 ngôi đền Hindu và hàng trăm vị thần, nhưng tại sao ngôi đền này lại đặc biệt và tại sao Chúa Rama lại đặc biệt đến vậy?

Rama là vị thần Hindu được tôn thờ rộng rãi nhất và ông được cho là tái sinh của Thần Vishnu. Ông được nhắc đến trong sử thi Mahabharata của Ấn Độ giáo và xuất hiện nhiều trong Ramayana, một sử thi văn hóa Ấn Độ phổ biến ở nhiều nơi ở châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á, nơi Ấn Độ giáo từng thống trị.

Người theo đạo Hindu tin rằng đây là nơi sinh của Chúa Rama và một ngôi đền Hindu cổ đã tồn tại ở địa điểm này trong nhiều thế kỷ. Nhưng nó đã bị phá hủy và một nhà thờ Hồi giáo - được gọi là Nhà thờ Hồi giáo Babri - được xây dựng trên nền của nó vào thế kỷ 16 vào thời kỳ đỉnh cao của sự cai trị của người Hồi giáo Mughal ở Ấn Độ. Năm 1992, khi làn sóng BJP bắt đầu hình thành ở Ấn Độ, một đám đông người theo đạo Hindu đã san bằng nhà thờ Hồi giáo này để khai hoang đất cho người theo đạo Hindu.

Người Hồi giáo đưa ra yêu sách hợp pháp đối với đất đai và đệ đơn kiện lên Tòa án Tối cao Ấn Độ. Vào năm 2019, tòa án đã ra phán quyết rằng mặc dù việc phá hủy nhà thờ Hồi giáo năm 1992 là “vi phạm nghiêm trọng” luật pháp nhưng đã cấp địa điểm này cho những người theo đạo Hindu đồng thời trao cho người theo đạo Hồi một lô đất khác.

Phát biểu tại một cuộc gặp công chúng sau khi các nghi lễ tôn giáo kết thúc vào ngày 22 tháng 1 năm 2024, ông Modi cảm ơn cơ quan tư pháp đã duy trì luật pháp. “Trong Hiến pháp của chúng tôi, trong bản thảo đầu tiên, Chúa Ram có mặt ở đó”. Có lẽ đây là ám chỉ về cách giải thích hiến pháp trong tương lai về việc mở đường cho Rashtra của đạo Hindu.

Ông lưu ý: “Ngay cả sau khi Hiến pháp ra đời, các cuộc chiến pháp lý về sự tồn tại của Chúa Shri Rama vẫn tiếp tục trong nhiều thập kỷ”. “Tôi bày tỏ lòng biết ơn của mình đối với ngành tư pháp, nơi đề cao phẩm giá của công lý. Đền thờ Chúa Rama, đồng nghĩa với công lý, cũng được xây dựng theo đúng pháp luật.”

Pha trộn giữa tôn giáo và chính trị 

Không còn nghi ngờ gì nữa, tôn giáo và chính trị đã được trộn lẫn trong sự hào hoa và lộng lẫy của người Hindu gắn liền với buổi lễ làm mờ đi những ranh giới xác định Ấn Độ là quốc gia thế tục. Sự kiện này đã trở thành một lễ kỷ niệm quốc gia. Một số chính quyền tiểu bang thậm chí còn tuyên bố nghỉ lễ để mọi người có thể xem truyền hình trực tiếp. Một số rạp chiếu chương trình phát sóng trực tiếp và khách hàng được tặng bỏng ngô miễn phí. Hầu hết các thành phố và thị trấn đều được trang trí bằng lá cờ màu nghệ tây, tượng trưng cho chủ nghĩa dân tộc Hindu.

Trên thực tế, Modi đã bắt đầu bài phát biểu của mình tại buổi lễ rằng: “Chúa Ram của chúng ta đã đến sau nhiều thế kỷ chờ đợi”, và ông đã nhận được tràng pháo tay vang dội từ hàng nghìn người tham dự. Ông đề cập đến “vô số sự hy sinh” phải xây dựng để trùng tu ngôi đền cổ và ông cho rằng đó là minh chứng cho một Ấn Độ đang trỗi dậy “phá bỏ xiềng xích của tâm lý nô lệ”.

“Ngày 22 tháng 1 năm 2024 không chỉ là một ngày mà là sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới. Việc xây dựng Ram Mandir đã mang đến cho mọi người một nguồn năng lượng mới,” ông nói thêm.

Các chính trị gia thuộc mọi đảng phái đều được mời tham dự sự kiện này, bao gồm cả các lãnh đạo của Đảng Quốc đại đối lập. Nhưng Đảng Quốc đại đã từ chối tham dự và tuyên bố rằng đó là một sự kiện chính trị được thiết kế để nâng cao sự nổi tiếng của Modi với các cử tri theo đạo Hindu nhằm thúc đẩy ông giành được nhiệm kỳ thứ ba. Khoảng 80% trong số 1,4 tỷ người Ấn Độ là người theo đạo Hindu.

“Lễ khánh thành ngôi đền Ram ở Ayodhya không phải là một sự kiện tôn giáo mà các chính trị gia được mời đến theo phép lịch sự; đó là đỉnh điểm của sự kích động chính trị có hậu quả nhất nhằm biến Ấn Độ thành một quốc gia theo đạo Hindu mà các chính trị gia thuộc mọi tầng lớp đang được triệu tập để thực hiện vai trò hợp pháp hóa quá trình Hindu hóa,” tác giả và nhà báo Ấn Độ Kapil Komireddi lập luận trong một bài bình luận được xuất bản trên tờ The Print vào đêm trước của sự kiện.

Nhưng ông chỉ trích ban lãnh đạo Đảng Quốc đại và những người khác từ chối lời mời vì không đánh giá cao “tâm trạng” của người dân, “đã bị đẩy một cách ngây thơ vào cái bẫy do BJP giăng ra”, và do đó khiến họ càng dễ bị buộc tội rằng Quốc đại thù địch với đa số người theo đạo Hindu.

Đảng Quốc đại tẩy chay sự kiện

Chính Đảng Quốc đại do Thủ tướng Ấn Độ đầu tiên sau độc lập Jawaharlal Nehru lãnh đạo đã tuyên bố Ấn Độ là một nước cộng hòa thế tục vào năm 1950, điều mà chính phủ Modi muốn thay đổi trên mọi phương diện. Một trong những nhà lãnh đạo Quốc đại từ chối tham dự là cháu nội của Nehru, Rahul Gandhi.

Lãnh đạo Quốc đại Shashi Tharoor đã tweet (trên X) đồng ý với Komireddi rằng lễ khánh thành ngôi đền Ayodhya “không phải là một sự kiện tôn giáo” mà là đỉnh cao của một chiến dịch, nơi các chính trị gia được triệu tập “để thực hiện vai trò hợp pháp hóa Hindu giáo”.

Đáp lại dòng tweet của anh ấy, Surya Kanegaonkar theo đạo Hindu đã tweet: “Ấn Độ đã và sẽ luôn là một Quốc gia theo đạo Hindu, nếu không thì không có lý do gì để tồn tại. Vì Ấn Độ theo đạo Hindu nên về bản chất nó có tính đa nguyên. Bao thế kỷ xâm lược và thực dân cũng không thể xóa nhòa được hồn dân tộc. Một vài thập kỷ của chủ nghĩa thế tục giả hiệu mãi là điều ngớ ngẩn”.

Hầu hết các phương tiện truyền thông của Ấn Độ đều đưa tin về sự kiện này với tâm trạng ăn mừng, trong khi các phương tiện truyền thông nước ngoài bắt đầu đưa tin nhấn mạnh đến những lời phàn nàn của người Hồi giáo ở Ấn Độ rằng, ngôi đền này đã được xây dựng trên nền một nhà thờ Hồi giáo cổ kính.

Phát biểu với mạng truyền hình ABC của Úc tại sự kiện này, các nhà hoạt động theo đạo Hindu đã chỉ ra rằng, nhà thờ Hồi giáo được xây dựng trên tàn tích của một địa điểm tôn giáo dành cho Chúa Ram. Vijay Tiwari, một thành viên của Vishva Hindu Parishad, người đứng đầu chiến dịch xây dựng ngôi đền, cho biết: “Cộng đồng Hindu tin rằng địa điểm này trước tiên là một ngôi đền, chắc chắn nó không phải là nơi sinh của người cai trị Hồi giáo Babur”.

Nemaram Prajapati cho biết ông đã ở đó vào ngày đám đông phá hủy nhà thờ Hồi giáo vào năm 1992. Ông đã quay trở lại dự lễ khánh thành ngôi đền mới, ông đi xe đạp từ bang Gujarat phía tây Ấn Độ trong 30 ngày để đến Ayodhya. “Modi đã thề sẽ xây dựng ngôi đền của Chúa Ram và một ngôi đền lộng lẫy hiện đã được xây dựng. Cả thế giới đang theo dõi, sẽ không có ngôi đền nào giống như ngôi đền này”, ông nói.

Phát thanh viên truyền hình nổi tiếng của Ấn Độ Palki Sharma phát biểu trên kênh YouTube Firstpost có hơn 4 triệu người đăng ký trên toàn thế giới, lập luận rằng sự kiện này đánh dấu một số vấn đề quan trọng trong nước và quốc tế, đồng thời đưa Ayodhaya vào địa chỉ di tích hành hương quốc tế.

Tập trung vào vấn đề trong nước, cô nói rằng câu chuyện Ajodhya “đã chứng kiến rất nhiều lịch sử—một số trong đó đau đớn và bạo lực—nhưng Ngôi đền này giống như một điểm dừng hoàn toàn cho câu chuyện đó. Bây giờ là lúc tập trung vào tương lai mà Thủ tướng cũng đã nói tới. Hy vọng ngôi đền đánh dấu sự khởi đầu của một chương mới của sự hòa hợp và đoàn kết”.

Sharma coi sự kiện này là một “Cột mốc văn minh” vì có lẽ mọi người Ấn Độ đều biết đến Ramayana, họ cũng biết Ayodhya quan trọng như thế nào. Bà lập luận: “Đây là nơi sinh của Chúa Rama nên việc xây dựng một ngôi đền ở đó tượng trưng cho rất nhiều điều. Đó là ngôi nhà dành cho Chúa. Sự kiện này cũng sẽ có ý nghĩa chính trị to lớn đối với cuộc tổng tuyền cử diễn ra vào tháng 5 năm 2024.

Các nước châu Á như Thái Lan, Indonesia, Lào, Campuchia, Việt Nam và Myanmar có mối quan hệ mật thiết với truyền thuyết Ramayana. Hình ảnh trong sử thi Ramayana vẫn còn hiện diện trong sân khấu và nghệ thuật truyền thống của những nước này. Bà Sharma lập luận: “New Delhi có thể tận dụng sợi dây chung đó để sử dụng nó để củng cố mối quan hệ chặt chẽ hơn (với phương Đông) bằng cách thúc đẩy du lịch văn hóa để đưa châu Á trở thành nguồn thu hút khách du lịch nước ngoài hàng đầu tới Ấn Độ”.

Chú thích ảnh: Đền Ram Mandir được trang trí hoa để chuẩn bị cho buổi lễ rước Chúa, ở Ayodhya, Ấn Độ, thứ Hai, ngày 22 tháng 1 năm 2024.

Nguồn: https://indepthnews.net/grand-temple-consecration-may-pave-the-path-to-a-hindu-republic/