Theo từ điển Oxford, Nhà lãnh đạo (danh từ) là người lãnh đạo một nhóm người, đặc biệt là người đứng đầu một quốc gia, một tổ chức, v.v. Định nghĩa của nhà lãnh đạo toàn cầu là người kiểm soát một nhóm, quốc gia, v.v., người được công nhận là quan trọng ở mọi nơi trên thế giới.

Điều hiển nhiên là, một nhà lãnh đạo toàn cầu sở hữu những đặc điểm nhất định, có thể biến quốc gia của họ trở thành một siêu cường. Tương tự, các quốc gia hùng mạnh nhất thế giới cũng là những quốc gia liên tục chi phối các nhà hoạch định chính sách và định hình các mô hình kinh tế toàn cầu. Các chính sách đối ngoại và ngân sách quân sự của họ được theo dõi và so sánh liên tục. Những quốc gia này có ảnh hưởng đáng kể trên toàn cầu.

Ảnh hưởng là khả năng định hình các sự kiện, đạt được sức mạnh đàm phán, và - ở mức thô nhất—cũng bao gồm quyền lực sử dụng các động cơ để định hình hành vi của người khác. ‘Các cường quốc có ảnh hưởng’ là các quốc gia có tầm quan trọng đối với phúc lợi và an ninh của các quốc gia khác, điều đó có nghĩa là các quốc gia có lợi ích trong phúc lợi của họ. Các cường quốc khu vực và toàn cầu có thể được coi là có ‘ảnh hưởng’ nếu các quốc gia này có thể huy động các quốc gia khác hành động theo một cách nhất định, chống lại mối đe dọa chung hoặc theo đuổi mục đích chung.

Các tài liệu hiện có cung cấp một số đặc điểm của siêu cường hoặc nhà lãnh đạo toàn cầu. Bài báo cố gắng mô tả một số chỉ số/đặc điểm tạo nên một nhà lãnh đạo toàn cầu.

“Quyền lực mềm luôn là yếu tố then chốt của sự lãnh đạo. Sức mạnh để thu hút—để khiến người khác mong muốn những gì bạn mong muốn, để định hình các vấn đề, để đặt ra chương trình nghị sự—có nguồn gốc từ hàng nghìn năm kinh nghiệm của nhân loại. Những nhà lãnh đạo khéo léo luôn hiểu rằng sự hấp dẫn xuất phát từ uy tín và tính hợp pháp. Quyền lực không bao giờ chỉ đến từ nòng súng; ngay cả các nhà độc tài tàn bạo nhất cũng dựa vào sự thu hút cũng như nỗi sợ hãi” (Nye Jr. 2004)

“Siêu cường quốc là một quốc gia có vị thế thống trị nhờ khả năng ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu. Đó là sự kết hợp của các lĩnh vực kinh tế, quân sự, văn hóa, công nghệ, ngoại giao và chính trị”. Thomas (2020).

Học giả người Úc và nhà lý luận hàng đầu của trường phái quan hệ quốc tế Anh, Bull, đã chỉ ra vào năm 1977, các cường quốc được xác định bằng "khả năng so sánh về địa vị", "thứ hạng về sức mạnh quân sự" và khả năng cũng như sự công nhận "đóng vai trò trong việc xác định các vấn đề ảnh hưởng đến hòa bình và an ninh của toàn bộ hệ thống quốc tế".

Như Waltz đã lưu ý vào năm 1981, "một quốc gia trở thành một cường quốc không chỉ đơn thuần nhờ năng lực quân sự hay kinh tế mà còn nhờ kết hợp các tài sản chính trị, xã hội, kinh tế, quân sự và địa lý theo những cách hiệu quả hơn so với các quốc gia khác".

Theo các định nghĩa trên, nhóm các quốc gia bao gồm năm nước có quân đội hùng mạnh (Mỹ, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản). Nhóm các quốc gia này có khả năng thể hiện sức mạnh thống trị và ảnh hưởng ở bất kỳ nơi nào trên thế giới. Sức mạnh của các nước này chủ yếu là kinh tế và quân sự.

Một mặt, ba quốc gia là cường quốc bá quyền là Nga, Trung Quốc và Mỹ. Có ba quốc gia khác là cường quốc kinh tế thực sự là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản, và tất cả các quốc gia này trừ Ấn Độ đều tự cung tự cấp vũ khí và là nước sản xuất công nghệ cao (Karnad, 2018)

Mặt khác, ba quốc gia là các quốc gia văn minh (Ấn Độ, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ), đang nổi lên như những cường quốc toàn cầu với vai trò lớn trong một hoặc nhiều đặc điểm của Siêu cường, và có ảnh hưởng ngày càng tăng. Quyền lực của các nước này thường dựa trên tầm quan trọng ngày càng tăng về kinh tế và đôi khi là tài nguyên.

Có những cường quốc khu vực có khả năng triển khai quyền lực và ảnh hưởng chi phối các quốc gia khác trong lục địa hoặc khu vực. Phạm vi ảnh hưởng của các quốc gia này có xu hướng là lục địa hơn là toàn cầu. Ví dụ, Vương quốc Anh, Đức và Pháp có ảnh hưởng ở châu Âu; UAE, Ả Rập Xê-út và Iran ở Trung Đông; Nam Phi và Nigeria ở châu Phi.

Mặc dù không có định nghĩa rõ ràng, nhưng có thể tóm tắt rằng nhà lãnh đạo toàn cầu là quốc gia có thể đóng vai trò quan trọng trong các vấn đề thế giới, làm việc để duy trì hòa bình và sự ổn định, và có thể mở rộng mọi loại hỗ trợ để ngăn ngừa các cuộc khủng hoảng toàn cầu như biến đổi khí hậu, mất an ninh lương thực, đói nghèo, v.v.  Tóm lại định nghĩa trên, chúng ta có thể kết luận rằng lãnh đạo có nghĩa là tiên phong hoặc chỉ đường. Lãnh đạo là giúp một nhóm đạt được mục đích chung. Có nhiều loại và cấp độ lãnh đạo khác nhau, nhưng tất cả đều có mối quan hệ chung với những người theo sau.

Do đó, sự lãnh đạo và quyền lực có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Ý tưởng phân biệt giữa quyền lực cứng và quyền lực mềm lần đầu tiên được Nye giới thiệu vào năm 1990 trong một cuốn sách có tựa đề "Bound to Lead: Changing Nature of American Power". Khái niệm này được mở rộng hơn nữa trong loạt ấn phẩm khác của ông, cụ thể là vào các năm 1990, 2002, 2004, 2007 và 2008. Nhìn chung, ông định nghĩa quyền lực là "khả năng tác động đến người khác để đạt được kết quả mà mình mong muốn" và quyền chỉ huy hoặc quyền lực cứng là quyền lực cưỡng bức được thực hiện thông qua các mối đe dọa. Quyền lực cứng dựa trên sự can thiệp quân sự, ngoại giao đe dọa và các lệnh trừng phạt kinh tế (Wilson, 2008) và dựa vào các nguồn lực quyền lực hữu hình như lực lượng vũ trang hoặc phương tiện kinh tế (Gallarotti, 2011).

Do đó, lệnh trừng phạt kinh tế của Liên Hợp Quốc đối với Iraq năm 1991 sau Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất là ví dụ về việc sử dụng quyền lực cứng. Nói một cách đơn giản, 'quyền lực cứng là đẩy; quyền lực mềm là kéo' (Nye, 2012).

Quyền lực cứng dựa trên các động cơ (“củ cà rốt”) hoặc đe dọa (“cây gậy”). Trong chính trị quốc tế, theo định nghĩa này, chúng ta coi một quốc gia là hùng mạnh nếu quốc gia đó có dân số, lãnh thổ, tài nguyên thiên nhiên, sức mạnh kinh tế, lực lượng quân sự và sự ổn định xã hội tương đối lớn.

Tuy nhiên, đôi khi một quốc gia có thể đạt được kết quả mà không cần đe dọa hay trả giá rõ ràng. Cách gián tiếp để đạt được điều mong muốn đôi khi được gọi là "mặt thứ hai của quyền lực." Một quốc gia có thể đạt được kết quả mong muốn trong chính trị thế giới vì các quốc gia khác ngưỡng mộ các giá trị của quốc gia đó, noi gương, khao khát đạt được mức độ thịnh vượng và cởi mở của quốc gia này. Quyền lực mềm này - khiến người khác muốn có kết quả mà bạn muốn - thu hút mọi người thay vì ép buộc họ.

Trong một thế giới phụ thuộc lẫn nhau, nơi các nguồn năng lượng truyền thống trở nên đắt đỏ hơn, công nghệ, giáo dục và tăng trưởng kinh tế đã trở thành những yếu tố quan trọng quyết định sức mạnh của một quốc gia. (Nye, 1990)

Khả năng tác động đến mong muốn của người khác – khiến họ liên kết lợi ích của họ với lợi ích của bạn – cho phép một quốc gia đạt được kết quả mong muốn mà không cần sử dụng biện pháp cưỡng ép ("cây gậy") hoặc khuyến khích ("củ cà rốt"). Quốc gia có thể làm được điều này bằng cách tận dụng các tài sản khác nhau, chẳng hạn như văn hóa, giá trị chính trị và chính sách đối ngoại, cũng như bằng cách hợp pháp hóa quốc gia mình với thế giới và hợp tác hoặc ủng hộ các kênh truyền thông phổ biến. Điều này dẫn đến việc các quốc gia khác ngưỡng mộ và mong muốn noi theo, qua đó gia tăng quyền lực của quốc gia đó. (Shetty và Sahgal, 2019).

Theo Jaishankar (2020), ông đã bày tỏ quan điểm rằng Ấn Độ sẽ là một quốc gia mang năng lực của mình để đóng góp vào hệ thống quốc tế vì lợi ích toàn cầu, là nhà cung cấp an ninh ròng, đóng góp vào kết nối, kiên quyết trong việc giải quyết các thách thức như khủng bố, có các giá trị và thông lệ riêng, và giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và tình trạng khan hiếm nước.

Với bối cảnh này, bài viết này nhấn mạnh sự nổi lên của Ấn Độ như một cường quốc toàn cầu thông qua một số nguồn lực trong đó sức mạnh mềm là nguồn lực chính.

TÌM KIẾM LÃNH ĐẠO

Ấn Độ từ lâu đã là một quốc gia đầy sức hấp dẫn. Từ hàng thiên niên kỷ, Ấn Độ đã thu hút cả các quốc gia phương Đông và phương Tây. Sự thu hút này bắt nguồn từ trung tâm học thuật, nghệ thuật, tinh thần, các ý tưởng tôn giáo và văn hóa. Để hiểu rõ sự ảnh hưởng của Ấn Độ đối với thế giới trên hành trình trở thành Lãnh đạo Toàn cầu, cần thiết phải nhìn vào quá khứ. Yếu tố quan trọng nhất chính là lịch sử, văn hóa và nền văn minh lâu đời của Ấn Độ, những điều này đã thu hút không chỉ các trí thức mà còn cả người dân từ khắp nơi trên thế giới đến với Ấn Độ.

Vivekananda đã du hành khắp nước Mỹ từ năm 1893 đến 1896. Bài phát biểu của ông tại Hội nghị Tôn giáo thế giới đã khiến ông nổi tiếng, và dựa trên thành công này, ông thành lập Hội Vedanta ở New York vào năm 1894. Sự can thiệp của Vivekananda tại Hội nghị có thể được coi là mang tính tiên tri không chỉ đối với tác động của Ấn Độ lên phương Tây mà còn cho tương lai của đối thoại giữa phương Tây và phương Đông” (Paranjape, 2005).

Một biểu hiện của cuộc đối thoại như vậy là vào cuối thế kỷ XIX, các văn bản như Gita (một văn bản cổ bằng tiếng Phạn) ngày càng được các học giả châu Âu và Mỹ công nhận là nguồn tư liệu tâm linh có giá trị phổ quát.

Trong khi thuật ngữ 'quyền lực mềm' tương đối mới, thì bản thân khái niệm này lại không mới. Nó là một phần thiết yếu của chính trị dân chủ hàng ngày. Khả năng thiết lập các ưu tiên thường gắn liền với các yếu tố vô hình như tính cách hấp dẫn, văn hóa, giá trị và thể chế chính trị, cũng như các chính sách được xem là hợp pháp hoặc có thẩm quyền đạo đức.

Kurlantzick (2007) đã định nghĩa sức mạnh mềm là “bất cứ thứ gì nằm ngoài phạm vi an ninh và quân sự, không chỉ bao gồm văn hóa chung và ngoại giao công chúng, mà còn bao gồm cả những đòn bẩy kinh tế và chính trị mang tính cưỡng chế hơn như viện trợ và đầu tư cũng như sự tham gia vào các tổ chức đa phương”.

Trong bối cảnh của “Quyền lực mềm” (soft power), các công cụ được sử dụng là gì? Kautilya trong tác phẩm Arthashastra đã đề cập đến bốn Upayas (công cụ) để sử dụng. Đó là Saam (mở rộng tình bạn), Daan (cung cấp các động cơ vật chất), Bhed (chia rẽ nhóm của đối thủ) và Dand (sử dụng vũ lực). Trong số này, hai ưu tiên đầu tiên là các phương tiện và động cơ hòa bình (Vishwanathan, 2019).

Ấn Độ đã được mệnh danh là “con chim vàng” từ hàng thế kỷ trước nhờ vào sự giàu có vô bờ và những lợi thế đáng ghen tị trong thương mại và thương nghiệp, điều này đã mở đường cho việc Ấn Độ chiếm 24% thị phần thương mại toàn cầu vào thế kỷ 18.

Trong thế kỷ 17, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là Ấn Độ và Trung Quốc, hơn 50% sản lượng kinh tế thế giới trong thời gian đó đến từ hai quốc gia này. Trên thực tế, Ấn Độ là quốc gia giàu nhất thế giới trong thế kỷ 17 với gần 27% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của thế giới chỉ đến từ Ấn Độ, tạo ra khoảng một phần tư GDP toàn cầu. (Thomas, 2020)

Sau đó, người Anh đến và trong hơn 200 năm, Ấn Độ dưới sự cai trị của Anh. Tuy nhiên, khi Ấn Độ giành được tự do vào năm 1947, đây không phải là nền dân chủ lớn lâu đời nhất trên trái đất, nhưng là nền dân chủ lớn đầu tiên được thiết lập trên nền tảng của một phong trào bất bạo động. Thật vậy, theo nhiều cách, ảnh hưởng lớn nhất của Ấn Độ hiện đại trong chính trị quốc tế đến từ cuộc đấu tranh bất bạo động giành tự do - mà Ấn Độ là nước tiên phong trong lịch sử thế giới.

--------------------------------

Tài Liệu Tham Khảo: link bài gốc