Hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Ấn Độ đã trở thành một mảng quan trọng trong mối quan hệ đối ngoại giữa hai quốc gia, là một trong những điểm sáng trong quan hệ chung giữa hai nước. Việt Nam và Ấn Độ đã xây dựng một mối quan hệ đối tác chiến lược từ nhiều năm nay, và trong khu vực Đông Nam Á, đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ an ninh và ổn định khu vực. Trong lĩnh vực quốc phòng, cả hai quốc gia đã hợp tác mạnh mẽ trong việc cung cấp viện trợ quốc phòng và đào tạo quân đội, bao gồm cung cấp trang thiết bị quân sự, đào tạo binh sĩ và chia sẻ thông tin quân sự. Việt Nam và Ấn Độ đã tổ chức nhiều cuộc tập trận quân sự chung và hợp tác trong công tác duyệt binh.

Tháng 9/2014, Ấn Độ đã cung cấp gói tín dụng trị giá 100 triệu USD cho Việt Nam với mục tiêu tăng cường khả năng quốc phòng của Việt Nam. Gói tín dụng này đã giúp nâng cao khả năng hiện đại hóa và tối ưu hóa quân đội của Việt Nam. Đặc biệt, nó đã bao gồm việc cung cấp trang thiết bị quân sự và đào tạo binh sĩ. Một gói tín dụng lớn hơn trị giá 500 triệu USD đã được Ấn Độ cung cấp vào tháng 9/2016. Gói tín dụng này đã tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng quốc phòng của Việt Nam và trong việc đảm bảo an ninh khu vực. Nó đã giúp Việt Nam mua sắm trang thiết bị hiện đại hóa, cải thiện khả năng tình báo và tạo điều kiện tốt hơn cho việc đào tạo binh sĩ. Tuy nhiên, việc triển khai các gói tín dụng này cũng đối mặt với một số rào cản, bao gồm quá trình thực hiện chậm chạp và thủ tục phê duyệt phức tạp. Ngoài ra, sự định hướng chi tiêu và quản lý tài chính trong quân đội cũng đòi hỏi sự cải thiện liên tục. Nhờ vào sự hợp tác này, quan hệ quốc phòng giữa Việt Nam và Ấn Độ đã trở nên cường thêm và đóng góp vào sự ổn định và an ninh khu vực. Việt Nam đã tận dụng các gói tín dụng này để nâng cấp năng lực quốc phòng và đảm bảo khả năng tự vệ.

Việt Nam và Ấn Độ có lịch sử quan hệ thân thiết và tôn trọng chủ quyền của nhau. Có nhiều trụ cột trong quan hệ song phương của hai nước, trong đó quốc phòng và an ninh đang trở thành một trụ cột quan trọng, cần phải được củng cố vững chắc. Những thách thức truyền thống cần được giải quyết bằng hợp tác chặt chẽ trên phương diện hàng hải, mà ở đó Việt Nam cần tăng cường khả năng trong các lĩnh vực như: cơ chế giám sát hàng hải, đào tạo, phần cứng, sản xuất quốc phòng, cho thuê các căn cứ quốc phòng, hàng không, cứu trợ thiên tai, chống khủng bố cả trên biển và đất liền, buôn bán ma tuý, các ứng dụng không gian và năng lượng hạt nhân sạch.

Hợp tác Việt Nam - Ấn Độ trong hoạt động viện trợ quốc phòng

Gói tín dụng 100 triệu USD

Hợp tác an ninh quốc phòng đóng vai trò trụ cột và quan trọng trong quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Ấn Độ. Hai quốc gia đã thể hiện sự cam kết mạnh mẽ đối với việc nâng cao khả năng tự vệ và bảo vệ an ninh khu vực thông qua sự hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Việt Nam và Ấn Độ đều đối diện với các thách thức an ninh khu vực, bao gồm sự hiện diện của các hạm đội nước ngoài và mâu thuẫn trên Biển Đông. Hợp tác an ninh quốc phòng giúp đảm bảo an ninh và ổn định khu vực. Cả hai quốc gia đã hợp tác trong việc cung cấp trang thiết bị quân sự, đào tạo binh sĩ, và chia sẻ thông tin quân sự để nâng cao khả năng tự vệ và quốc phòng. Hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng giúp xây dựng một môi trường hòa bình và ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế và xã hội. Củng cố quan hệ đối tác chiến lược: Hợp tác an ninh quốc phòng đã góp phần củng cố mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia và tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác toàn diện trong các lĩnh vực khác.

Cả hai bên đã thể hiện sự hài lòng về mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, đặc biệt là việc ký kết Bản ghi nhớ về hạn mức tín dụng trị giá 100 triệu USD vào ngày 15/9/2014. Bản ghi nhớ về hạn mức tín dụng 100 triệu USD cho Việt Nam đã được Tổng thống Ấn Độ Pranab Mukherjee ký khi đến thăm Việt Nam. Đây là một bước quan trọng trong việc tăng cường khả năng tự vệ và quốc phòng của Việt Nam, mở ra cơ hội hợp tác mới trong tương lai. Lãnh đạo hai nước cũng đã nhất trí về tầm quan trọng của việc bảo đảm an ninh, an toàn và tự do hàng hải ở Biển Đông. Khu vực Biển Đông đang đối mặt với nhiều thách thức an ninh, bao gồm tranh chấp lãnh hải và tài nguyên, và cần phải giải quyết bằng biện pháp hòa bình và tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước LHQ về luật Biển 1982. Việc thực hiện Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) cũng là mục tiêu quan trọng để đảm bảo ổn định và hòa bình trong khu vực. Sự thống nhất giữa Việt Nam và Ấn Độ về các vấn đề này là một biểu hiện rõ ràng về tình hữu nghị và hợp tác chiến lược giữa hai quốc gia. Chúng tạo nền tảng vững chắc cho việc cùng nhau làm việc để bảo vệ an ninh khu vực và giải quyết các thách thức hiện đang đối diện.

Hai nước đã ký Hiệp định đóng tàu tuần tra, thể hiện bước tiến cụ thể trong quan hệ quốc phòng giữa Việt Nam và Ấn Độ. Bộ đội Biên phòng Việt Nam và công ty Larsen&Toubro Ấn Độ đã ký hợp đồng thiết kế, thi công, đóng mới tàu tại Ấn Độ, bàn giao tại Việt Nam. Ấn Độ cũng sẽ cung cấp vật tư, trang thiết bị, chuyển giao công nghệ đóng mới tại Việt Nam. Đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam Parvathaneni Harish cho biết hai nước có thể hoàn tất việc ký kết thoả thuận cung cấp 4 tàu tuần tra nhanh cho Việt Nam trong gói tín dụng 100 triệu USD.

Hợp tác giữa ngành công nghiệp quốc phòng hai nước cũng là một phần của tín dụng (LoC) quốc phòng do Ấn Độ cung cấp cho Việt Nam. Vào tháng 10 năm 2011, trong chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tới New Delhi, Ấn Độ đã đề nghị Việt Nam cấp LoC trị giá 100 triệu USD để mua 12 tàu tuần tra cao tốc ngoài khơi của Ấn Độ, do công ty quốc phòng Ấn Độ Larsen & Toubro (L&T) phát triển. Một Biên bản ghi nhớ về LoC trị giá 100 triệu USD đã được ký vào tháng 9 năm 2014. Vào tháng 12 năm 2020, với LoC 100 triệu USD, Ấn Độ đã triển khai dự án sản xuất ‘Tàu cảnh sát biển tốc độ cao (HSGB)’ cho Bộ Tư lệnh Biên phòng Việt Nam; bàn giao 1 HSGB hoàn chỉnh cho Việt Nam; công bố ra mắt hai HSGB sản xuất tại Ấn Độ; và việc đặt chính tàu bảy HSGB sẽ được sản xuất tại Việt Nam’, với L&T cung cấp kiến ​​thức chuyên môn, kỹ thuật và thiết kế.

Gói tín dụng 500 triệu USD

Ngày 3/9/2016, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tuyên bố cấp thêm 500 triệu USD tín dụng quốc phòng cho Việt Nam. “Tôi vui mừng công bố khoản tín dụng mới 500 triệu USD cho Việt Nam để tăng cường hơn nữa hợp tác quốc phòng giữa hai bên”, ông Modi nói trong buổi họp báo cùng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhân chuyến thăm Việt Nam tháng 9/2016. Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc phô trương sức mạnh quân sự ở Biển Đông. Khoảng 50% trao đổi mậu dịch của Ấn Độ được vận chuyển ngang qua Biển Đông. Do vậy, thủ tướng Modi lưu ý: Việc thắt chặt quan hệ giữa New Delhi và Hà Nội sẽ góp phần tăng cường ổn định, an ninh và thịnh vượng trong khu vực. Theo AFP, thủ tướng Modi không đi sâu vào chi tiết khoản tín dụng nói trên, nhưng thông thường Việt Nam sẽ phải ký kết hàng loạt thỏa thuận với các tập đoàn Ấn Độ. Các chuyên gia cho biết Việt Nam có nhu cầu mua máy bay chiến đấu và hệ thống tên lửa tiên tiến hơn, bên cạnh các tàu ngầm lớp 6 kilo mà nước này đã mua từ Nga. Tuy nhiên, do những diễn biến nhanh và phức tạp trong cuộc xung đột giữa Nga và Uckraina cùng với một loạt các lệnh cấm của các nước phương Tây nhằm vào Nga, và do nhiều chi tiết trong vũ khí thế hệ mới đang được Nga sở hữu bản quyền công nghệ, hiện nay gói tín dụng quốc phòng này đang chậm trễ trong giải ngân.

Từ năm 2014, Ấn Độ đã chào bán tên lửa hành trình chống hạm BrahMos cho Việt Nam. Điều này bao gồm các cuộc đàm phán về việc cử một nhóm kỹ thuật viên Ấn Độ đến Việt Nam để hỗ trợ quân đội Việt Nam phát triển BrahMos, một loại tên lửa mà Ấn Độ hợp tác phát triển với Nga. New Delhi và Moscow cũng được cho là đã đồng ý về các thủ tục để Ấn Độ chuyển giao tên lửa BrahMos—hoặc chuyển giao công nghệ—cho Việt Nam, vì 60% tên lửa BrahMos được nhập khẩu từ Nga. Ngoài ra, kể từ năm 2016, Ấn Độ và Việt Nam đã thảo luận về khả năng bán hệ thống tên lửa đất đối không Akash của Ấn Độ cho Việt Nam, do BEL phát triển, theo LoC trị giá 500 triệu USD. Vào tháng 12 năm 2020, chính phủ Ấn Độ đã phê duyệt việc xuất khẩu hệ thống tên lửa Akash. Với việc tên lửa Akash có tỷ lệ nội địa hóa trên 96%, Ấn Độ có thể chuyển hệ thống tên lửa này sang Việt Nam mà không cần phải tham khảo ý kiến ​​của Nga, như trường hợp của tên lửa BrahMos.

Theo LoC trị giá 500 triệu USD, Hà Nội cũng bày tỏ sự quan tâm đến việc mua trực thăng hạng nhẹ tiên tiến Dhruv do Ấn Độ phát triển; và Ấn Độ cũng đề nghị bán ngư lôi chống tàu ngầm Varunastra. Kể từ năm 2018, Ấn Độ đã thảo luận về việc hỗ trợ Việt Nam trang bị vũ khí cho 2 trong số 5 tàu hộ tống lớp Project 159 mà Việt Nam mua từ Nga cho vai trò chống tàu ngầm. Ấn Độ trước đây đã cung cấp phụ tùng cho các tàu hộ tống. Tuy nhiên, vẫn còn câu hỏi liệu Việt Nam có thực hiện mua bất kỳ thiết bị quốc phòng nào được liệt kê của Ấn Độ hay không, vì tính đến tháng 4 năm 2021, vẫn chưa có thỏa thuận nào được hoàn tất, mặc dù các cuộc đàm phán đã kéo dài.

Đào tạo trong lĩnh vực quốc phòng

Các hoạt động trao đổi, tiếp xúc lẫn nhau và các cơ chế hợp tác được triển khai linh hoạt đạt hiệu quả thiết thực, nổi bật trên các lĩnh vực như đào tạo nguồn nhân lực; triển khai có hiệu quả các gói viện trợ, tín dụng của Chính phủ Ấn Độ dành cho Bộ Quốc phòng Việt Nam; hợp tác giữa các quân binh chủng; công nghiệp quốc phòng; gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc; trao đổi giữa các cơ quan nghiên cứu chiến lược và phối hợp, ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn đa phương. Lãnh đạo Bộ Quốc phòng hai nước thống nhất theo đúng Tuyên bố tầm nhìn chung về quan hệ đối tác quốc phòng đến năm 2030; trong đó, tập trung vào các hoạt động như Đoàn Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam thăm chính thức Ấn Độ, hợp tác quân binh chủng, công nghiệp quốc phòng, gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, an ninh mạng, quân y, an ninh hàng hải, chuyển giao tàu đã qua sử dụng.

Các cuộc đối thoại và thỏa thuận về quốc phòng và an ninh đã tạo khuôn khổ cho sự hợp tác thiết thực giữa quân đội hai nước, trong đó tập trung vào huấn luyện quốc phòng. Các lực lượng vũ trang Ấn Độ đã tham gia huấn luyện và xây dựng năng lực với lực lượng vũ trang Việt Nam. Các cuộc tập trận quân sự giữa hai nước ngày càng trở thành một phần của hoạt động huấn luyện và xây dựng năng lực. Vào tháng 1 năm 2018, quân đội Ấn Độ và Việt Nam đã tổ chức cuộc tập trận đầu tiên mang tên VINBAX tại bang Madhya Pradesh của Ấn Độ. Tiếp theo đó là vào tháng 5 năm 2018, bằng cuộc tập trận hàng hải đầu tiên giữa hải quân Ấn Độ và Việt Nam tại Đà Nẵng, Việt Nam.

Trong hội nghị thượng đỉnh trực tuyến giữa Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ và Việt Nam vào tháng 11 năm 2020, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh tuyên bố “Ấn Độ sẵn sàng nâng cao phạm vi và mức độ huấn luyện cho cả ba quân chủng” của lực lượng vũ trang Việt Nam, thông qua đào tạo tại các viện quốc phòng Ấn Độ. Điều này bao gồm các đội huấn luyện cơ động của lục quân, không quân và hải quân Ấn Độ có trụ sở tại Việt Nam để cung cấp các khóa đào tạo tùy chỉnh thông qua đào tạo kỹ thuật, tác chiến và tiếng Anh cho các học viện đào tạo của Việt Nam và nhân viên lực lượng vũ trang của Việt Nam.

Hợp tác quốc phòng và an ninh giữa hai nước đã được tăng cường thông qua việc tăng cường các chuyến thăm song phương cấp cao của chính phủ. Từ Ấn Độ, sau chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng khi đó là George Fernandes vào tháng 3 năm 2000, các bộ trưởng quốc phòng Ấn Độ đã đến thăm Việt Nam vào tháng 12 năm 2007, tháng 10 năm 2010, tháng 6 năm 2016, tháng 6 năm 2018 và một cuộc họp cấp bộ trưởng quốc phòng trực tuyến vào tháng 11 năm 2020. (NSA) Ajit Doval thăm Việt Nam vào tháng 4/2015. Ở cấp nghĩa vụ lực lượng vũ trang, các tư lệnh quân đội Ấn Độ đã thăm Việt Nam vào tháng 7/2010, tháng 12/2014 và tháng 11/2018; Tư lệnh lực lượng không quân Ấn Độ đã thăm Việt Nam vào tháng 9 năm 2015 và tháng 11 năm 2017; và Tư lệnh Hải quân Ấn Độ đã thăm Việt Nam vào tháng 12/2003, tháng 11/2012 và tháng 10/2017.

Các chuyến thăm liên quan đến quốc phòng của Việt Nam cũng tăng lên. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam đã thăm Ấn Độ vào các tháng 3/2005, tháng 11/2009, tháng 5/2015 và tháng 12/2016 (với đoàn gồm các Tư lệnh Lục quân, Không quân và Hải quân Việt Nam). Ở cấp nghĩa vụ lực lượng vũ trang, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Việt Nam đã thăm Ấn Độ vào các tháng 3/2004, tháng 9/2013 và tháng 11/2019; Tư lệnh Không quân Việt Nam thăm Ấn Độ tháng 10/2018; và các tư lệnh hải quân Việt Nam đã đến thăm Ấn Độ vào tháng 6 năm 2011 và tháng 12 năm 2018 (Báo cáo thường niên của Bộ Quốc phòng Ấn Độ [MoD] và Bộ Ngoại giao [MEA] từ năm 2000 đến năm 2020).

Tốc độ cao của các chuyến thăm ở cả cấp bộ trưởng và cấp quân chủng đã giúp thiết lập hợp tác an ninh và quốc phòng Ấn Độ-Việt Nam như một trụ cột quan trọng của “quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” song phương. Kể từ tháng 10 năm 2013, hải quân Ấn Độ đã huấn luyện các sĩ quan hải quân Việt Nam tại Visakhapatnam về “các hoạt động chiến đấu toàn diện dưới nước” để giúp vận hành và bảo trì 6 tàu ngầm lớp Kilo của hải quân Việt Nam. Hải quân Ấn Độ cũng vận hành 8 tàu ngầm lớp Kilo mà cả hai nước đều mua từ Nga (Bộ Quốc phòng Ấn Độ, 2014, trang 35). Ngoài ra, vào năm 2017, lực lượng không quân Ấn Độ đã bắt đầu đào tạo phi công Việt Nam và giúp bảo trì các máy bay chiến đấu Sukhoi-30MK2 có nguồn gốc từ Nga của Việt Nam—một biến thể của Sukhoi-30MKI mà không quân Ấn Độ vận hành.

Việc đào tạo bổ sung nhân lực quốc phòng Việt Nam diễn ra tại các viện quốc phòng Ấn Độ. Chương trình hỗ trợ Hợp tác Kinh tế và Kỹ thuật Ấn Độ (ITEC) cung cấp 60–70 suất mỗi năm cho nhân viên quốc phòng Việt Nam (MEA Ấn Độ, 2019, trang 83). Nhân viên lực lượng vũ trang Việt Nam cũng đã được đào tạo tại nhiều học viện quốc phòng khác nhau của Ấn Độ, bao gồm Học viện Quốc phòng Ấn Độ, Học viện Không quân, Trường Cao đẳng Tham mưu Dịch vụ Quốc phòng và Trường Cao đẳng Quốc phòng. Đào tạo quốc phòng song phương cũng diễn ra thông qua đào tạo nhân sự tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (LHQ). Điều này bao gồm việc Ấn Độ gửi các đội huấn luyện cơ động đến Trung tâm Gìn giữ Hòa bình Việt Nam tại Hà Nội để huấn luyện quân đội Việt Nam. Điều này đã được chính thức hóa vào tháng 12 năm 2020, sau khi ký kết ‘Thỏa thuận thực hiện’ nhằm xác định các hoạt động hợp tác gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Bên cạnh các khía cạnh huấn luyện quốc phòng, hai nước còn tham gia hợp tác thực tế về các vấn đề quốc phòng và an ninh, từ chống khủng bố, mạng, vũ trụ, hạt nhân dân sự - thông qua các cuộc đối thoại và diễn tập quân sự. Về chống khủng bố và chống chủ nghĩa cực đoan, hai bên đã kêu gọi ‘sớm thông qua Công ước toàn diện về chống khủng bố quốc tế (CCIT)’; và Ấn Độ đã giúp hiện đại hóa lực lượng cảnh sát Việt Nam. Ấn Độ và Việt Nam cũng đã hợp tác trong các vấn đề hạt nhân dân sự, sau khi ký kết thỏa thuận giữa hai chính phủ vào tháng 8 năm 2017 về “Hợp tác sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình”.

Hợp tác an ninh mạng là một yếu tố ngày càng tăng trong mối quan hệ quốc phòng song phương. Vào tháng 9 năm 2016, Ấn Độ và Việt Nam đã ký Biên bản ghi nhớ về an ninh mạng. Thủ tướng Modi cũng công bố khoản tài trợ 5 triệu USD để xây dựng Công viên Phần mềm Quân đội tại Đại học Viễn thông Việt Nam tại Nha Trang. Ngoài ra, vào năm 2016, Ấn Độ đã chuyển giao thiết bị cho Phòng thí nghiệm pháp y mạng công nghệ cao Indira Gandhi do Ấn Độ tài trợ tại Hà Nội. Ấn Độ cũng đã thành lập Trung tâm Đào tạo tiếng Anh và CNTT tại Học viện Quốc phòng Việt Nam.

Hợp tác không gian giữa Ấn Độ và Việt Nam đã được tăng cường sau khi ký kết 'Thỏa thuận khung về hợp tác trong thăm dò và sử dụng không gian bên ngoài vì mục đích hòa bình' vào tháng 9 năm 2016. Ấn Độ và Việt Nam cũng đã đồng ý hợp tác xây dựng vệ tinh cho mục đích dân sự và phi dân sự. Hơn nữa, hợp tác giữa ngành công nghiệp quốc phòng Ấn Độ và Việt Nam là một lĩnh vực hợp tác quốc phòng ngày càng phát triển, nhằm khám phá khả năng hợp tác sản xuất thiết bị quốc phòng cũng như tiềm năng chuyển giao công nghệ. Vào tháng 6 năm 2018, Bộ trưởng Quốc phòng lúc đó là Nirmala Sitharaman đã khánh thành văn phòng xuất khẩu đại diện đầu tiên của Công ty Điện tử Bharat Electronics (BEL) của Ấn Độ tại Hà Nội, trong cuộc họp kinh doanh ngành công nghiệp quốc phòng Ấn Độ-Việt Nam. Hợp tác trong ngành công nghiệp quốc phòng đã được tăng cường hơn nữa vào tháng 12 năm 2020, khi Ấn Độ và Việt Nam ký Thỏa thuận thực hiện nhằm 'cung cấp khuôn khổ thúc đẩy hợp tác giữa các ngành công nghiệp quốc phòng của hai nước'. Khả năng của Ấn Độ trong việc hỗ trợ sự phát triển của ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam là một yếu tố ngày càng tăng trong mối quan hệ song phương, với mục tiêu của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh là xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng trị giá 26 tỷ USD ở Ấn Độ vào năm 2025 và Ấn Độ đặt mục tiêu tăng trưởng ngành công nghiệp quốc phòng trị giá 5 tỷ USD xuất khẩu quốc phòng đến năm 2024.

Hợp tác quốc phòng trên biển

Các cuộc thảo luận về tiềm năng mua sắm quốc phòng đã tạo thành một phần cơ sở cho hợp tác hàng hải giữa Ấn Độ và Việt Nam, vốn là yếu tố quan trọng nhất trong hợp tác quốc phòng và an ninh song phương. Sự hợp tác trên phạm vi rộng này hiện bao gồm đối thoại an ninh hàng hải, tập trận hải quân, các chuyến thăm của tàu và hợp tác bảo vệ bờ biển, bên cạnh hoạt động đào tạo. Hải quân Ấn Độ đã đào tạo sĩ quan hải quân Việt Nam tại Visakhapatnam về 'sửa chữa cơ và điện tàu ngầm' và cử một đội kỹ thuật đến Việt Nam vào tháng 11 năm 2015 để sửa chữa và bảo dưỡng tàu Việt Nam. Hơn nữa, việc đào tạo sĩ quan hải quân Việt Nam diễn ra tại các viện quốc phòng của Ấn Độ. Sĩ quan Hải quân Việt Nam đã tốt nghiệp với tư cách là quan sát viên của Khóa học Quan sát viên Nước ngoài của hải quân Ấn Độ tại Kochi—với đào tạo về điều hướng trên không và trinh sát hàng hải—cũng như tham gia Khóa học An ninh Hàng hải Khu vực của hải quân Ấn Độ.

Để tăng cường hợp tác trong các vấn đề bao gồm an ninh đường biển và chống cướp biển, hai lĩnh vực hợp tác hàng hải quan trọng đã được bổ sung kể từ năm 2018. Vào tháng 5 năm 2018, hải quân Ấn Độ và Việt Nam đã tổ chức cuộc tập trận hàng hải song phương đầu tiên tại Đà Nẵng nhằm tăng cường khả năng tương tác và chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn tốt nhất giữa hai tàu trong quá trình triển khai hải quân Ấn Độ tới Đông Nam Á. Ba tàu hải quân Ấn Độ tham gia cuộc tập trận.

Thứ hai, để chính thức hóa hợp tác an ninh hàng hải giữa hai chính phủ, Đối thoại An ninh Hàng hải Ấn Độ-Việt Nam lần đầu tiên đã được tổ chức ở cấp thư ký bổ sung tại Hà Nội vào tháng 3 năm 2019. Vào tháng 4 năm 2019, Ấn Độ và Việt Nam đã tổ chức cuộc tập trận hàng hải song phương lần thứ hai tại Cam Ranh. Vịnh, Việt Nam. Hai tàu hải quân Ấn Độ tham gia cuộc tập trận. Sau đó, vào tháng 12/2020, hai tàu đã tiến hành diễn tập hải quân ở Biển Đông, trong chuyến thăm của một tàu hải quân Ấn Độ tới Thành phố Hồ Chí Minh, nơi tàu này cũng chuyển 15 tấn hàng cứu trợ nhân đạo cho người dân Việt Nam bị ảnh hưởng do lũ lụt. Cuộc tập trận chung diễn ra sau các chuyến thăm thường xuyên của tàu hải quân Ấn Độ tới Việt Nam nhằm tăng cường hợp tác hàng hải, bao gồm cả các thủ tục tìm kiếm và cứu nạn. Vào tháng 4 năm 2021, Đối thoại An ninh Hàng hải Ấn Độ-Việt Nam lần thứ hai được tổ chức qua mạng. Ngoài ra, hải quân Ấn Độ và Việt Nam đều tham gia các cuộc tập trận hải quân đa phương. Việt Nam đã tích cực tham gia cuộc tập trận đa phương Milan do hải quân Ấn Độ chủ trì tổ chức tại Port Blair trên quần đảo Andaman và Nicobar. Lần đầu tiên Việt Nam cử đại diện tham dự cuộc tập trận Milan vào năm 2008 và tương tự là vào năm 2010. Lần tham gia tiếp theo của Việt Nam trong cuộc tập trận hai năm một lần là vào năm 2018, khi một Chuẩn đô đốc Việt Nam gặp Tổng tư lệnh Bộ Tư lệnh Andaman và Nicobar của Ấn Độ. Việt Nam cũng dự kiến ​​tham gia cuộc tập trận Milan 2020, bị hoãn do đại dịch COVID-19.

Hơn nữa, lần đầu tiên, một tàu khu trục nhỏ của Việt Nam tham gia Cuộc duyệt binh Hạm đội Quốc tế năm 2016 do hải quân Ấn Độ chủ trì, được tổ chức tại Vishakhapatnam vào tháng 2 năm 2016. Việt Nam cũng là một trong 18 quan sát viên nước ngoài tại cuộc tập trận Sambandh của hải quân Ấn Độ được tổ chức vào tháng 10 năm 2017. Ấn Độ và Việt Nam cũng đã tham gia các cuộc tập trận hải quân đa phương do các nước thứ ba tổ chức, bao gồm cả Mỹ. cuộc tập trận hải quân Vành đai Thái Bình Dương do hải quân chủ trì, cuộc tập trận Kakadu do hải quân Australia chủ trì và cuộc tập trận hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai (HADR) do hải quân Indonesia chủ trì. Để tăng cường đối thoại về các vấn đề an ninh hàng hải giữa ba quân chủng và xây dựng các chuyến thăm song phương của các tư lệnh hải quân Ấn Độ và Việt Nam, các cuộc đàm phán giữa hải quân với hải quân đầu tiên đã được tổ chức tại Việt Nam vào tháng 5 năm 2016, ở cấp đô đốc. Cuộc hội đàm bao gồm thảo luận về đào tạo, hợp tác tàu ngầm, sửa chữa tàu và chia sẻ thông tin vận chuyển trắng.

Khi Ấn Độ và Việt Nam mở rộng hợp tác quốc phòng và an ninh song phương, quan hệ giữa hai nước cũng được tăng cường trên phương diện đa phương. Hợp tác quốc phòng giữa hai nước đã giúp củng cố quan hệ hai quốc gia và đóng góp vào sự ổn định và an ninh khu vực. Ngoài ra, Việt Nam và Ấn Độ cũng thường tham gia vào các cuộc trao đổi về chiến lược quốc phòng và đối thoại quân sự với các quốc gia khác trong khu vực. Từ đó, chúng ta có thể thấy sự phát triển đáng kể của hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Ấn Độ, và nó đã đóng góp quan trọng vào mối quan hệ đối ngoại chắc chắn và bền vững giữa hai quốc gia.

Hợp tác quốc phòng là một trong những trụ cột quan trọng nhất của Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện (2016), qua đó Ấn Độ và Việt Nam nhất trí tăng cường quan hệ đối tác chiến lược trên cơ sở thống nhất với Sáng kiến Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPOI) của Ấn Độ và quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, cả hai cùng thống nhất để đạt được an ninh, thịnh vượng và tăng trưởng chung cho tất cả các bên trong khu vực. Một thỏa thuận triển khai đã được tạo ra giữa Cục Sản xuất Quốc phòng, Bộ Quốc phòng Ấn Độ và Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng, Bộ Quốc phòng Việt Nam, nhằm thúc đẩy hợp tác giữa các ngành công nghiệp quốc phòng của hai nước [59]. Để tạo điều kiện thiết lập cơ sở hạ tầng CNTT tại Công viên Phần mềm Quân đội tại Đại học Thông tin Liên lạc (Trường sỹ quan thông tin), Nha Trang, với việc cung cấp dịch vụ và đào tạo trong lĩnh vực ứng dụng phần mềm, một thỏa thuận hỗ trợ 5 triệu USD của Ấn Độ cho Công viên Phần mềm Quân đội tại Đại học Viễn thông Quốc gia, Nha Trang, Việt Nam, đã được ký kết. Thỏa thuận này là giữa Đại sứ quán Ấn Độ tại Hà Nội và Đại học Thông tin Liên lạc (Trường sỹ quan thông tin), Bộ Quốc phòng, Việt Nam. Ngoài ra, một thỏa thuận triển khai cho Trung tâm Hoạt động Gìn giữ Hòa bình Liên hợp quốc đã được thiết lập để xác định các hoạt động cụ thể nhằm phát triển hợp tác trong việc Gìn giữ Hòa bình Liên hợp quốc giữa Ấn Độ và Việt Nam.

Thỏa thuận hợp tác quốc phòng giữa Ấn Độ và Việt Nam được ký kết trong Nghị định thư Quốc phòng chính thức, năm 2000, nêu chi tiết rằng, “trao đổi thông tin tình báo thường xuyên, huấn luyện chung cho lực lượng bảo vệ bờ biển để chống cướp biển, huấn luyện tác chiến trong rừng và chống nổi dậy cho quân đội Ấn Độ, sửa chữa máy bay và trực thăng của Việt Nam, huấn luyện của phi công Việt Nam, và hỗ trợ của Ấn Độ về sản xuất vũ khí vừa và nhỏ”. Cuộc tập trận hải quân đa quốc gia (MILAN) của Ấn Độ bao gồm cả Việt Nam là một thỏa thuận hợp tác hàng hải đa phương quan trọng khác giữa hai nước. Việc tiếp cận cảng Nha Trang, được cung cấp cho Hải quân Ấn Độ vào năm 2015, là một bước quan trọng khác trong việc tăng cường hợp tác hải quân giữa Ấn Độ và Việt Nam. Hiện New Delhi huấn luyện 500 thủy thủ Việt Nam về tác chiến tàu ngầm và chuyển giao tàu chiến hải quân cỡ trung và tên lửa hành trình cho Hà Nội. Ngày 1 tháng 8 năm 2019, đã chứng kiến sự mở rộng của hợp tác hàng hải này khi Công ty Đóng tàu L&T của Ấn Độ gần Chennai khởi động dự án đóng 12 tàu cao tốc cho Lực lượng Biên phòng Việt Nam, từ đó khởi xướng Dự án Tàu tuần tra Ấn Độ-Việt Nam. Là một phần trong nỗ lực thúc đẩy hợp tác hàng hải giữa hai nước, vào tháng 12 năm 2020, Ấn Độ và Việt Nam đã tổ chức tập trận Passage (Diễn tập Passage) kéo dài hai ngày ở Biển Đông. Chính phủ Ấn Độ đã mở rộng khoản tín dụng quốc phòng trị giá 100 triệu USD cho Việt Nam để thực hiện Dự án chế tạo tàu hộ vệ cao tốc (HSGB) cho Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng Việt Nam. Ấn Độ cũng đã bàn giao một HSGB hoàn chỉnh cho Việt Nam, hạ thủy hai HSGB được sản xuất tại Ấn Độ và đặt bảy HSGB sẽ được sản xuất tại Việt Nam. Hải quân hai nước cũng đang hợp tác khắc phục các vấn đề môi trường ở bờ biển của họ, chẳng hạn như xói mòn rạn san hô, ô nhiễm nước, độ đục và mất hệ sinh thái biển, mang lại một nền tảng độc đáo cho hợp tác liên khu vực trong vấn đề biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, Dự án Mausam (có nghĩa là các mùa) là một dự án tiên phong của Bộ Văn hóa, được thực hiện bởi Trung tâm Nghệ thuật Quốc gia Indira Gandhi (IGNCA), New Delhi, với tư cách là cơ quan điều phối đầu mối với sự hỗ trợ của Khảo sát Khảo cổ học của Ấn Độ và Bảo tàng Quốc gia với tư cách là cơ quan liên kết. Nó xem xét các quá trình và hiện tượng quan trọng liên kết các phần khác nhau của vùng duyên hải Ấn Độ Dương và những phần kết nối các trung tâm ven biển với vùng nội địa của chúng, kéo dài từ Đông Phi, Bán đảo Ả Rập, tiểu lục địa Ấn Độ và Sri Lanka đến quần đảo Đông Nam Á. Dự án này nhằm mục đích xây dựng các mối quan hệ kinh tế tiềm năng thông qua Ấn Độ Dương để đáp ứng các tham vọng về Con đường tơ lụa trên biển của BRI.

Chú thích ảnh: Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến và Đại tá Dheeraj Kotwal, Tùy viên Quốc phòng Ấn Độ tại Việt Nam, tháng 12/2023