Khi các nền dân chủ toàn cầu xếp hàng để lên án các hành động của Nga ở Ukraine, có một quốc gia không chỉ trích thẳng thắn - và đó là nền dân chủ lớn nhất: Ấn Độ.

Trong suốt cuộc khủng hoảng đang diễn ra, chính phủ ở Ấn Độ đã cẩn thận tránh đưa ra một quan điểm rõ ràng. Nước này đã bỏ phiếu trắng đối với mọi nghị quyết của Liên hợp quốc về vấn đề này, và từ chối tham gia cùng cộng đồng quốc tế trong các biện pháp kinh tế chống lại Moscow, khiến Mỹ cảnh báo về khả năng lách các lệnh trừng phạt. Ngay cả những tuyên bố từ Ấn Độ về việc lên án vụ giết người hàng loạt được báo cáo là thường dân Ukraine cũng không đổ lỗi cho bất kỳ bên nào, thay vào đó nước này kêu gọi một cuộc điều tra công bằng.

Lý giải lập trường của Ấn Độ về cuộc chiến ở Ukraine là điều rất phức tạp. Ở một mức độ rất lớn, quyết định của Ấn Độ né tránh lập trường rõ ràng xuất phát từ sự phụ thuộc vào Nga trong nhiều vấn đề - liên quan đến ngoại giao, quân sự và năng lượng.

Moscow là đối tác chiến lược

Lập trường này không hoàn toàn mới. Đối với một loạt các vấn đề toàn cầu, Ấn Độ lâu nay đã tránh giữ lập trường kiên định dựa trên vị thế là một quốc gia không liên kết - Họ là một trong số các quốc gia không chính thức là liên minh với bất kỳ khối cường quốc nào.

Từ quan điểm chiến lược hiện nay, những người ra quyết định ở New Delhi cho rằng họ không thể chấp nhận cái giá để xa lánh Nga vì tin tưởng vào việc Moscow sẽ phủ quyết bất kỳ nghị quyết bất lợi nào của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về khu vực tranh chấp Kashmir. Kể từ khi tiểu lục địa phân chia vào năm 1947, Ấn Độ và Pakistan đã xảy ra ba cuộc chiến tranh giành Kashmir, và khu vực này tiếp tục là một nguồn căng thẳng.

Nhớ lại thời Liên Xô, Ấn Độ đã dựa vào quyền phủ quyết của Nga tại Liên Hợp Quốc để bảo vệ mình khỏi bất kỳ tuyên bố bất lợi nào đối với Kashmir. Ví dụ, trong cuộc khủng hoảng Đông Pakistan năm 1971 - dẫn đến việc thành lập Bangladesh - Liên Xô đã bảo vệ Ấn Độ khỏi sự chỉ trích của Liên Hợp Quốc, phủ quyết nghị quyết yêu cầu rút quân khỏi khu vực tranh chấp.

Tổng cộng Liên Xô và Nga đã sáu lần sử dụng quyền phủ quyết của mình để bảo vệ Ấn Độ. Ấn Độ đã không phải phụ thuộc vào quyền phủ quyết của Nga kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Nhưng với căng thẳng về Kashmir vẫn ở mức cao trong bối cảnh giao tranh lẻ tẻ, New Delhi vẫn sẽ muốn đảm bảo rằng Moscow sẽ đứng về phía mình nếu điều đó xảy ra trước Hội đồng Bảo an một lần nữa.

Ở một mức độ rất lớn, mối quan hệ thân thiết của Ấn Độ với Nga bắt nguồn từ sự trung thành trong Chiến tranh Lạnh. Ấn Độ trôi dạt vào quỹ đạo của Liên Xô chủ yếu là để chống lại quan hệ đồng minh chiến lược của Mỹ với Pakistan, đối thủ ở tiểu lục địa của Ấn Độ.

Ấn Độ cũng hy vọng có sự ủng hộ của Nga - hoặc ít nhất là sự trung lập - trong tranh chấp biên giới lâu đời với Trung Quốc. Ấn Độ và Trung Quốc có chung đường biên giới dài hơn 2.000 dặm (gần 3.500 km), vị trí đã bị tranh chấp trong 80 năm, bao gồm cả trong cuộc chiến năm 1962 mà không giải quyết được vấn đề.

Nhưng điều quan trọng nhất là, Ấn Độ không muốn Nga đứng về phía Trung Quốc nếu có thêm các cuộc đụng độ trên dãy Himalaya, đặc biệt là khi tranh chấp biên giới một lần nữa bùng phát kể từ năm 2020, với các cuộc giao tranh lớn giữa Quân đội Ấn Độ và Quân Giải phóng Trung Quốc.

Nga là nhà cung cấp vũ khí

Ấn Độ cũng phụ thuộc sâu sắc vào Nga về phương diện vũ khí. Trên thực tế, 60% đến 70% kho vũ khí thông thường của Ấn Độ có nguồn gốc từ Liên Xô hoặc Nga.

Trong thập kỷ qua, New Delhi đã tìm cách đa dạng hóa đáng kể các hoạt động mua vũ khí của mình. Để đạt được mục tiêu đó, nước này đã mua các thiết bị quân sự trị giá hơn 20 tỷ USD từ Mỹ trong hơn một thập kỷ qua. Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn không thể rời xa Nga về việc mua bán vũ khí.

Điều phức tạp hơn là, Nga và Ấn Độ đã phát triển mối quan hệ chế tạo quân sự chặt chẽ. Trong gần hai thập kỷ, hai nước đã cùng sản xuất tên lửa BrahMos đa năng, có thể bắn từ tàu, máy bay hoặc đất liền.

Ấn Độ gần đây đã nhận được đơn hàng xuất khẩu tên lửa đầu tiên từ Philippines. Mối liên kết quốc phòng này với Nga có thể chỉ bị cắt đứt với cái giá tài chính và chiến lược tương đương đối với Ấn Độ.

Ngoài ra, không giống như bất kỳ quốc gia phương Tây nào kể cả Mỹ, Nga sẵn sàng chia sẻ một số công nghệ vũ khí nhất định với Ấn Độ. Ví dụ, Nga đã cho Ấn Độ thuê tàu ngầm hạt nhân lớp Akula. Không có quốc gia nào khác sẵn sàng cung cấp cho Ấn Độ loại vũ khí tương đương, một phần vì lo ngại rằng công nghệ này sẽ bị chia sẻ với Nga.

Bất kể ra sao, Nga có thể cung cấp cho Ấn Độ vũ khí công nghệ cao với giá thấp hơn đáng kể so với bất kỳ nhà cung cấp phương Tây nào. Nên không ngạc nhiên rằng, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của Mỹ, Ấn Độ đã chọn mua tổ hợp phòng thủ tên lửa S-400 của Nga.

Sự phụ thuộc vào năng lượng

Không chỉ ngành công nghiệp quốc phòng của Ấn Độ phụ thuộc vào Moscow. Lĩnh vực năng lượng của Ấn Độ cũng gắn bó chặt chẽ với Nga.

Kể từ khi chính quyền George W. Bush chấm dứt địa vị của Ấn Độ như một quốc gia hạt nhân - đây là một chỉ định riêng do nước này đã tổ chức để thử nghiệm vũ khí hạt nhân bên ngoài phạm vi của Hiệp ước không phổ biến hạt nhân - Ấn Độ đã phát triển một chương trình hạt nhân dân sự.

Mặc dù lĩnh vực này vẫn còn tương đối nhỏ về tổng sản lượng năng lượng, nhưng nó đang phát triển, và Nga đã nổi lên như một đối tác quan trọng. Sau khi thỏa thuận hạt nhân dân sự giữa Mỹ và Ấn Độ vào năm 2008 cho phép Ấn Độ tham gia vào thương mại hạt nhân dân sự bình thường, Nga đã nhanh chóng ký thỏa thuận xây dựng 6 lò phản ứng hạt nhân tại nước này.

Cả Mỹ và bất kỳ quốc gia phương Tây nào khác đều chưa minh chứng mong muốn đầu tư vào lĩnh vực năng lượng hạt nhân dân sự của Ấn Độ vì những quy định trách nhiệm hạt nhân khá nghiêm ngặt, trong đó quy định rằng, bên cung ứng lò phản ứng hoặc bất kỳ thành phần nào của nó sẽ phải chịu trách nhiệm trong trường hợp xảy ra sự cố.

Nhưng kể từ khi Chính phủ Nga cho biết họ sẽ chịu trách nhiệm cần thiết trong trường hợp xảy ra sự cố hạt nhân, vì thế họ đã có thể tham gia vào lĩnh vực điện hạt nhân ở Ấn Độ. Tuy nhiên, các chính phủ phương Tây không sẵn sàng cung cấp những bảo đảm như vậy cho các công ty thương mại của họ.

Ngoài năng lượng hạt nhân, Ấn Độ còn đầu tư vào các mỏ dầu khí của Nga. Ví dụ, Ủy ban Dầu khí của Ấn Độ từ lâu đã tham gia vào việc khai thác nhiên liệu hóa thạch ngoài khơi đảo Sakhalin, một hòn đảo của Nga ở Thái Bình Dương. Và do Ấn Độ nhập khẩu gần 85% nhu cầu dầu thô từ nước ngoài - mặc dù chỉ một phần nhỏ từ Nga - nên hầu như không thể khóa vòi phía Nga.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken gần đâyđã chỉ ra rằng, "mối quan hệ giữa Ấn Độ và Nga đã phát triển trong nhiều thập kỷ vào thời điểm mà Mỹ không thể là đối tác của Ấn Độ", và cho rằng, Washington đã sẵn sàng để trở thành đối tác như thế. Nhưng xét về mặt ngoại giao, quân sự và năng lượng, khó có thể thấy Ấn Độ sớm chệch hướng khỏi hành động cân bằng đối với Nga.

Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ

Nguồn: https://economictimes.indiatimes.com/news/how-to/why-india-has-been-soft-on-russia-here-are-the-strong-reasons/articleshow/90873069.cms