Ấn Độ đang trên con đường phát triển kinh tế nhanh chóng, sẵn sàng trở thành một nước đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Có một số yếu tố chính thúc đẩy quỹ đạo này. Thứ nhất, lực lượng lao động công nghệ cao của Ấn Độ đang tăng trưởng nhanh chóng. Thứ hai, tiềm năng kinh tế của Ấn Độ đang thu hút đầu tư quốc tế ngày càng tăng. Một báo cáo gần đây dự đoán rằng Ấn Độ sẽ thu hút hơn 475 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong 5 năm tới.

Dựa trên nền tảng của đội ngũ nhân tài Ấn Độ và dòng vốn, lĩnh vực AI đã có sự tăng trưởng đáng kể. Công nghệ AI đang xâm nhập vào nhiều ngành công nghiệp khác nhau ở Ấn Độ, bao gồm chăm sóc sức khỏe, giáo dục và tiện ích công cộng.

Lĩnh vực AI đang phát triển phản ánh tham vọng của chính phủ Ấn Độ. Ấn Độ nhận thức được vai trò then chốt của AI và mong muốn khẳng định mình là “trung tâm AI toàn cầu”. Sự lãnh đạo của Ấn Độ trong Quan hệ đối tác toàn cầu về AI (GPAI) nhấn mạnh những khát vọng toàn cầu này. Tuy nhiên, điều cần thiết là phải đánh giá mức độ sẵn sàng của Ấn Độ, xem xét các yếu tố như cơ sở hạ tầng, quy định và diễn ngôn của công chúng.

Ấn Độ phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan trong quy định về AI. Bản thân chính phủ Ấn Độ đã dao động giữa cách tiếp cận không có quy định và cách tiếp cận thận trọng hơn, tập trung vào việc giảm thiểu tác hại cho người dùng. Vào tháng 4 năm nay, chính phủ Ấn Độ tuyên bố sẽ không quản lý AI để thúc đẩy một môi trường thân thiện với đổi mới, môi trường có khả năng đưa Ấn Độ lên vị trí dẫn đầu toàn cầu về các công nghệ liên quan đến AI. Tuy nhiên, chỉ hai tháng sau, Bộ Điện tử và Công nghệ thông tin ra tín hiệu rằng, Ấn Độ sẽ quản lý AI thông qua Đạo luật Ấn Độ Kỹ thuật số.

Lập luận chống lại quy định về AI bắt nguồn từ quan điểm ủng hộ đổi mới, nhấn mạnh sự cần thiết phải thúc đẩy và thích ứng với sự tiến bộ nhanh chóng của công nghệ AI thay vì hạn chế sự phát triển và hội nhập của chúng vào xã hội thông qua các biện pháp quản lý. Như Bộ trưởng Bộ Điện tử và Công nghệ Thông tin Ấn Độ Rajeev Chandrasekhar đã chỉ ra: “Mặc dù AI mang tính đột phá nhưng hiện tại có rất ít mối đe dọa đối với việc làm. Tình trạng phát triển AI hiện nay là theo định hướng nhiệm vụ; nó không thể suy luận hay sử dụng logic. Hầu hết các công việc đều yêu cầu lý luận và logic, điều mà AI hiện tại không thể thực hiện được. AI có thể đạt được điều này trong vài năm tới, nhưng không phải bây giờ.”

Ngược lại, các lập luận về quy định AI chủ yếu tập trung vào những rủi ro liên quan đến AI, đặc biệt là sự dịch chuyển công việc và những hậu quả không lường trước được khác. Một nghiên cứu gần đây từ Trung tâm Nghiên cứu Chính sách của Ấn Độ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét tình trạng mất việc làm do AI, đặc biệt là trong nền kinh tế sử dụng nhiều lao động như Ấn Độ.

Khi thảo luận về những hậu quả không lường trước được của AI, khả năng lạm dụng dữ liệu là một lĩnh vực được đặc biệt quan tâm. Ấn Độ hiện thiếu luật bảo vệ dữ liệu toàn diện cho đến khi ban hành Đạo luật bảo vệ dữ liệu cá nhân kỹ thuật số năm 2023. Tuy nhiên, Đạo luật bảo vệ dữ liệu cá nhân kỹ thuật số còn thiếu sót, đặc biệt là khi nói đến việc giải quyết các công nghệ mới nổi như AI. Những người ủng hộ đang kêu gọi các biện pháp bảo vệ pháp lý chặt chẽ hơn để bảo vệ dữ liệu, điều này rất quan trọng cho sự phát triển AI.

Ngoài câu hỏi có nên quản lý AI hay không, một vấn đề nan giải khác đối với Ấn Độ là làm thế nào để quản lý AI. Trên toàn cầu, có một bối cảnh pháp lý rời rạc và ở Ấn Độ, đang diễn ra các cuộc thảo luận về khung pháp lý hiện tại mà Ấn Độ nên làm mẫu, liệu Ấn Độ có nên tuân theo Đạo luật AI của EU hay các quy định phát triển về AI của Hoa Kỳ hay không. Tuy nhiên, không có điều nào trong số này có vẻ phù hợp lý tưởng với Ấn Độ.

Việc áp dụng các cách tiếp cận hiện tại có thể không phù hợp với Ấn Độ vì hai lý do. Thứ nhất, giai đoạn phát triển kinh tế của EU và Mỹ khác với Ấn Độ. Do đó, Ấn Độ nên ưu tiên xác định các hậu quả tiêu cực cụ thể của AI và xây dựng các quy định có mục tiêu, thay vì áp dụng luật “toàn diện” hiện tại có thể nhanh chóng trở nên lỗi thời.

Thứ hai, bối cảnh văn hóa của Ấn Độ khác biệt với các khu vực khác trên thế giới. Do đó, cần phải nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều chỉnh các quy định về AI phù hợp với bản sắc và giá trị văn hóa của Ấn Độ. Các nhà lập pháp Ấn Độ nên rút ra từ di sản pháp lý của chính mình và xem xét các hệ thống lịch sử ưu tiên các mục tiêu đạo đức và xã hội.

Tóm lại, phân tích về tình trạng quản lý AI hiện tại của Ấn Độ cho thấy một số thách thức chính. Đầu tiên, chính phủ Ấn Độ có lập trường dao động về quy định AI. Cách tiếp cận của Ấn Độ đối với quy định về AI đã phát triển từ việc thiếu quy định sang thận trọng hơn.

Thứ hai, bối cảnh pháp lý của Ấn Độ đối với AI rất rời rạc, với nhiều bộ và ủy ban giải quyết các khía cạnh khác nhau. Cần có một cách tiếp cận tập trung và gắn kết hơn.

Thứ ba, cách tiếp cận của Ấn Độ đối với quy định về AI phải giải quyết các vấn đề về bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư. Tuy nhiên, cho đến gần đây ở Ấn Độ vẫn chưa có luật bảo vệ dữ liệu.

Cuối cùng là, Ấn Độ nên xem xét bản sắc và giá trị văn hóa của mình khi xây dựng các quy định về AI. Điều này bao gồm việc rút ra từ các hệ thống pháp luật lịch sử nhấn mạnh đến các mục tiêu đạo đức và xã hội.