(Tiếp theo phần 7)

Báo cáo chính trị tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc

VI. KIỆN TOÀN HỆ THỐNG CHẾ ĐỘ NHÂN DÂN LÀM CHỦ, PHÁT TRIỂN NỀN CHÍNH TRỊ DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

Trung Quốc là nước xã hội chủ nghĩa với nền chuyên chính dân chủ nhân dân do giai cấp công nhân lãnh đạo, lấy liên minh công-nông làm nền tảng, mọi quyền lực của Nhà nước đều thuộc về nhân dân. Dân chủ xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc là nền dân chủ rộng rãi nhất, chân thực nhất, hiệu quả nhất để bảo vệ quyền lợi cơ bản của nhân dân. Phát triển chính trị dân chủ xã hội chủ nghĩa cần thể hiện được ý chí của nhân dân, bảo đảm được lợi ích của nhân dân, khơi dậy được sức sáng tạo của nhân dân, thông qua hệ thống thể chế để bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân.

Con đường phát triển chính trị xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc là kết quả tất yếu của logic lịch sử, logic lý luận, logic thực tiễn của quá trình phấn đấu lâu dài của nhân dân Trung Quốc từ thời kỳ cận đại đến nay, là yêu cầu tất yếu của việc kiên trì thuộc tính bản chất của Đảng và việc thực hiện tôn chỉ cơ bản của Đảng. Trên thế giới không có mô hình chế độ chính trị hoàn toàn giống nhau, không thể đánh giá một cách trìu tượng chế độ chính trị nếu tách khỏi điều kiện chính trị xã hội và truyền thống lịch sử, văn hóa riêng, không thể chỉ tôn sùng một mô hình, không thể rập khuôn cứng nhắc mô hình chế độ chính trị của nước ngoài. Cần phải kiên trì lâu dài, không ngừng phát triển nền chính trị dân chủ xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc, tích cực thúc đẩy cải cách chế độ chính trị một cách ổn thỏa, thúc đẩy thể chế hóa, nề nếp hóa, pháp trị hóa, trình tự hóa nền chính trị dân chủ xã hội chủ nghĩa, đảm bảo cho người dân quản lý công việc đất nước, quản lý sự nghiệp kinh tế-văn hóa, quản lý công việc xã hội thông qua các kênh và hình thức theo pháp luật, củng cố và phát triển cục diện chính trị sống động, ổn định, đoàn kết.

1. Kiên trì thống nhất hữu cơ giữa sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân làm chủ và quản lý đất nước theo pháp luật. Sự lãnh đạo của Đảng là đảm bảo căn bản cho nhân dân làm chủ và quản lý đất nước theo pháp luật, nhân dân làm chủ là đặc trưng mang tính bản chất của nền chính trị dân chủ xã hội chủ nghĩa, quản lý đất nước theo pháp luật là phương thức cơ bản để Đảng lãnh đạo nhân dân quản lý đất nước, ba mặt thống nhất với nhau trong thực tiễn vĩ đại của nền chính trị dân chủ xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc. Trong đời sống chính trị của Trung Quốc, Đảng nắm vị trí lãnh đạo, tăng cường sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Đảng, ủng hộ Nhân đại, Chính phủ, Chính hiệp, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân thực hiện chức trách, triển khai công tác, phát huy vai trò theo luật pháp và Điều lệ Đảng, hai mặt này là thống nhất với nhau. Phải cải tiến phương thức lãnh đạo và phương thức cầm quyền của Đảng, đảm bảo Đảng lãnh đạo nhân dân quản trị có hiệu quả đất nước; mở rộng sự tham gia chính trị của người dân một cách có trật tự, đảm bảo cho nhân dân thực hiện bầu cử dân chủ, hiệp thương dân chủ, quyết sách dân chủ, quản lý dân chủ, giám sát dân chủ theo pháp luật; giữ gìn sự thống nhất, tôn nghiêm, quyền uy của pháp chế nhà nước, tăng cường bảo đảm nhân quyền bằng pháp trị, bảo đảm cho người dân được hưởng các quyền lợi và sự tự do rộng rãi theo pháp luật. Củng cố chính quyền cơ sở, hoàn thiện chế độ dân chủ cơ sở, bảo đảm quyền được biết thông tin, quyền tham gia, quyền phát biểu, quyền giám sát của nhân dân. Kiện toàn cơ chế quyết sách theo pháp luật, xây dựng cơ chế vận hành quyền lực với quyết sách khoa học, thực hiện quyết liệt, giám sát hiệu quả. Cán bộ lãnh đạo các cấp phải tăng cường ý thức dân chủ, phát huy tác phong dân chủ, chịu sự giám sát của nhân dân, làm công bộc tốt của nhân dân.

2. Tăng cường bảo đảm về thể chế để nhân dân làm chủ. Chế độ đại hội đại biểu nhân dân là bố trí chế độ chính trị cơ bản thống nhất hữu cơ giữa kiên trì sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân làm chủ và quản lý đất nước theo pháp luật, cần phải kiên trì lâu dài, không ngừng hoàn thiện. Cần phải ủng hộ và bảo đảm cho nhân dân được thực hiện quyền lực nhà nước thông qua Đại hội đại biểu nhân dân. Phát huy vai trò chủ đạo của Nhân đại và Ủy ban Thường vụ Nhân đại trong công tác lập pháp, kiện toàn tổ chức bộ máy và thể chế công tác của Nhân đại, ủng hộ và bảo đảm cho Nhân đại thực hiện quyền lập pháp, quyền giám sát, quyền quyết định, quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm theo pháp luật, phát huy tốt hơn nữa vai trò của đại biểu Nhân đại, để Nhân đại và Ủy ban Thường vụ Nhân đại các cấp trở thành cơ quan đảm nhiệm toàn diện chức trách do Hiến pháp, pháp luật giao phó, trở thành cơ quan đại diện duy trì liên hệ mật thiết với quần chúng nhân dân. Hoàn thiện việc thiết lập các ủy ban chuyên môn của Nhân đại, tối ưu hóa cơ cấu thành viên của Ủy ban Thường vụ và các ủy ban chuyên môn của Nhân đại.

3. Phát huy vai trò quan trọng của hiệp thương dân chủ xã hội chủ nghĩa. Có việc thì cùng bàn bạc, việc của nhiều người thì do nhiều người cùng bàn bạc, đó là ý nghĩa của dân chủ nhân dân. Hiệp thương dân chủ là phương thức quan trọng để thực hiện sự lãnh đạo của Đảng, là hình thức đặc biệt và ưu thế độc đáo của nền chính trị dân chủ xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc. Cần phải thúc đẩy phát triển hiệp thương dân chủ một cách rộng rãi, đa tầng nấc và thể chế hóa, tính toán tổng thể thúc đẩy hiệp thương chính đảng, hiệp thương nhân đại, hiệp thương chính phủ, hiệp thương chính hiệp, hiệp thương đoàn thể nhân dân, hiệp thương cơ sở và hiệp thương tổ chức xã hội. Tăng cường xây dựng chế độ hiệp thương dân chủ, hình thành trình tự thể chế và thực tiễn tham gia một cách hoàn chỉnh, đảm bảo người dân được hưởng quyền tham gia một cách rộng rãi, bền vững, sâu sắc trong đời sống chính trị thường ngày.

Chính hiệp nhân dân là thể chế mang đặc sắc Trung Quốc, là kênh quan trọng và là cơ quan hiệp thương chuyên môn của nền dân chủ hiệp thương xã hội chủ nghĩa. Công tác của Chính hiệp nhân dân phải tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm của Đảng, Nhà nước, xoay quanh hai chủ đề lớn là đoàn kết và dân chủ, đưa hiệp thương dân chủ xuyên suốt toàn bộ quá trình hiệp thương chính trị, giám sát dân chủ, tham chính nghị chính, hoàn thiện nội dung và hình thức nghị chính hiệp thương, nỗ lực tăng cường nhận thức chung, thúc đẩy đoàn kết. Tăng cường giám sát dân chủ của Chính hiệp nhân dân, trọng tâm là giám sát việc quán triệt thực hiện các phương châm, chính sách trọng đại và quyết sách quan trọng của Đảng và Nhà nước. Tăng cường tính đại diện của các giới trong Chính hiệp nhân dân, tăng cường xây dựng đội ngũ ủy viên Chính hiệp.

4. Làm sâu sắc thực tiễn quản lý đất nước theo pháp luật. Quản lý đất nước theo pháp luật toàn diện là cuộc cách mạng sâu sắc về quản lý đất nước, cần phải kiên trì thực hiện nghiêm pháp trị, thúc đẩy lập pháp khoa học, chấp pháp nghiêm minh, tư pháp công minh, toàn dân tuân thủ pháp luật. Thành lập Tiểu tổ lãnh đạo Trung ương về quản lý toàn diện đất nước theo pháp luật, tăng cường sự lãnh đạo thống nhất đối với xây dựng Trung Quốc pháp trị. Tăng cường việc thực thi và giám sát Hiến pháp, thúc đẩy công tác thẩm tra tính hợp Hiến, bảo vệ quyền uy của Hiến pháp. Thúc đẩy lập pháp khoa học, lập pháp dân chủ, lập pháp theo pháp luật, dùng hệ thống pháp luật tốt để thúc đẩy phát triển, quản lý hiệu quả. Xây dựng chính phủ pháp trị, thúc đẩy thực hiện chức năng hành chính theo pháp luật, quy phạm nghiêm ngặt hành pháp công bằng, văn minh. Đi sâu cải cách tổng hợp, đồng bộ hệ thống tư pháp, thực hiện toàn diện chế độ trách nhiệm tư pháp, nỗ lực để quần chúng nhân dân cảm nhận được công bằng, chính nghĩa trong mỗi vụ án tư pháp. Ra sức tăng cường phổ biến kiến thức pháp luật cho toàn dân, xây dựng văn hóa pháp trị xã hội chủ nghĩa, xây dựng quan niệm chính trị với Hiến pháp, pháp luật trên hết, mọi người bình đẳng trước pháp luật. Tổ chức đảng các cấp và toàn thể đảng viên phải đi đầu trong việc tôn trọng, học tập, tuân thủ và sử dụng pháp luật, bất kỳ tổ chức và cá nhân nào đều không được có đặc quyền vượt trên Hiến pháp và pháp luật, tuyệt đối không cho phép lấy lời nói thay thế pháp luật, lấy quyền lực đè nén pháp luật, vi phạm luật pháp để trục lợi, làm trái pháp luật vì tình cảm riêng tư.

5. Đi sâu cải cách bộ máy và thể chế hành chính. Tính toán tổng thể việc thiết lập các cơ cấu, bộ máy, phân bổ quyền lực một cách khoa học, xác định rõ chức trách đối với các cơ quan Đảng, chính phủ và tổ chức bộ máy bên trong. Tính toán tổng thể sử dụng các nguồn lực biên chế, hình thành hệ thống quản lý khoa học, hợp lý, hoàn thiện luật tổ chức bộ máy nhà nước. Chuyển đổi chức năng của chính phủ, đi sâu tinh giản thủ tục hành chính và phân quyền xuống dưới, sáng tạo phương thức quản lý giám sát, tăng cường độ tin cậy và năng lực điều hành của chính phủ, xây dựng chính phủ theo mô hình phục vụ, làm hài lòng người dân. Trao quyền tự chủ nhiều hơn cho chính quyền cấp tỉnh và cấp dưới. Tìm tòi việc sáp nhập hoặc hợp nhất làm việc đối với các cơ quan Đảng, chính quyền có chức năng gần giống nhau. Đi sâu cải cách đơn vị sự nghiệp, tăng cường thuộc tính công ích, thúc đẩy việc tách rời chính quyền với đơn vị sự nghiệp, tách rời đơn vị sự nghiệp với doanh nghiệp, tách rời quản lý với thực hiện.

6. Củng cố và phát triển mặt trận thống nhất yêu nước. Mặt trận thống nhất là công cụ quý báu quan trọng giúp sự nghiệp của Đảng giành thắng lợi, cần phải kiên trì lâu dài. Cần phải giương cao ngọn cờ chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa xã hội, nắm chắc chủ đề đại đoàn kết, đại liên hợp, kiên trì sự thống nhất giữa tính đồng nhất và tính đa dạng, tìm ra mẫu số chung lớn nhất, vẽ nên đường tròn đồng tâm lớn nhất. Kiên trì chung sống lâu dài, giám sát lẫn nhau, đối xử chân thành với nhau, vinh nhục có nhau, ủng hộ các đảng phái dân chủ thực hiện tốt hơn chức trách theo yêu cầu đối với chính đảng tham gia chính trị xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc. Đi sâu giáo dục đoàn kết, tiến bộ của dân tộc, hun đúc ý thức cộng đồng dân tộc Trung Hoa, tăng cường trao đổi, giao lưu và hội nhập giữa các dân tộc, thúc đẩy các dân tộc đoàn kết chặt chẽ với nhau như “hạt quả lựu”, cùng đoàn kết phấn đấu, cùng phát triển phồn vinh. Quán triệt toàn diện phương châm cơ bản của công tác tôn giáo của Đảng, kiên trì phương hướng Trung Quốc hóa đối với tôn giáo Trung Quốc, tích cực dẫn dắt tôn giáo tương thích với xã hội xã hội chủ nghĩa. Tăng cường công tác đối với các phần tử trí thức ngoài Đảng, làm tốt công tác đối với nhân sĩ các tầng lớp xã hội, phát huy vai trò quan trọng của họ trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc. Xây dựng quan hệ gần gũi, trong sạch kiểu mới giữa chính phủ và doanh nghiệp, thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của kinh tế phi công hữu và sự trưởng thành lành mạnh của doanh nhân kinh tế phi công hữu. Đoàn kết, liên hệ rộng rãi kiều bào ở nước ngoài, Hoa kiều và thân nhân kiều bào về nước, cùng nhau nỗ lực cho sự phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Hoa.

Thưa các đồng chí! Chế độ chính trị chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc là sự sáng tạo vĩ đại của Đảng Cộng sản Trung Quốc và nhân dân Trung Quốc. Chúng ta hoàn toàn có niềm tin, có năng lực phát huy đầy đủ ưu thế và đặc điểm của nền chính trị dân chủ xã hội chủ nghĩa Trung Quốc, đóng góp trí tuệ dồi dào của Trung Quốc cho sự tiến bộ của văn minh chính trị nhân loại. (Xem tiếp phần 9)